Καθώς ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός Σύριων αιτούντων άσυλο καταφθάνει σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υπενθύμισε την Τρίτη τη σημασία της τήρησης των αρχών του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου για τα κράτη μέλη της ΕΕ.

«Αυτές περιλαμβάνουν την εξασφάλιση της πρόσβασης στη χώρα αίτησης ασύλου, την πρόσβαση στις αντίστοιχες διαδικασίες, την εναρμόνιση των προσεγγίσεων κατά την εκδίκαση των αιτημάτων ασύλου, καθώς και την αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ των κρατών μελών» δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Υ.Α. Adrian Edwards στη Γενεύη. «Η ΕΕ έχει την ευκαιρία να κάνει πράξη τις δεσμεύσεις της για αλληλεγγύη» πρόσθεσε.

Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζί με τη Νορβηγία και την Ελβετία δέχθηκαν 16.474 αιτήσεις ασύλου από Σύριους ανάμεσα στον Ιανουάριο 2011 και τον Αύγουστο 2012, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Γερμανία έλαβε 5.515, η Σουηδία 2.506 και ακολουθούν η Ελβετία (1.405), η Αυστρία (972), το Ηνωμένο Βασίλειο (912), η Δανία (908) και το Βέλγιο (796). Ο αριθμός των αιτήσεων στα άλλα κράτη μέλη είναι σημαντικά χαμηλότερος.

Ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη επεξεργάζονται τα αιτήματα ασύλου και παρέχουν προστασία στους Σύριους, υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στην ερμηνεία των κριτηρίων προστασίας και στο είδος του καθεστώτος και των δικαιωμάτων που παρέχονται. «Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το σύστημα ασύλου αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες προστασίας πολλών προσφύγων» σημείωσε ο κ. Edwards.

Σε ορισμένες χώρες στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, τα ποσοστά απόρριψης των αιτήσεων ασύλου είναι υψηλότερα του 50%. Επίσης, ορισμένες χώρες είναι πιθανότερο να θέσουν τους Σύριους υπό καθεστώς ανοχής αντί να τους προσφέρουν πραγματική προστασία. «Επομένως, υπάρχει ο κίνδυνος οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη προστασίας να στερηθούν τα δικαιώματα που χαίρουν βάσει του κοινοτικού ή του διεθνούς δικαίου και να υποχρεωθούν να μετακινηθούν, συνήθως σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ», σημείωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Υ.Α.

Το Ιράκ, η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Τουρκία εξακολουθούν να φιλοξενούν τη συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων από τη Συρία. Σήμερα, 343.871 Σύριοι έχουν καταγραφεί επισήμως ή λαμβάνουν βοήθεια σε αυτές τις χώρες. Οι αφίξεις των Σύριων αιτούντων άσυλο στην ΕΕ είναι σχετικά χαμηλές, αφού λιγότερες από 20.000 αιτήσεις ασύλου έχουν κατατεθεί από Σύριους τους τελευταίους 18 μήνες.

«Καθώς η κρίση συνεχίζεται, θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ο σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης για τους νεοαφιχθέντες σε εθνικό επίπεδο» ανέφερε ο κ. Edwards. «Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, εάν το απαιτήσουν οι συνθήκες, θα πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα να εξεταστεί η εφαρμογή της Οδηγίας για την Προσωρινή Προστασία, καθώς και άλλων κατάλληλων τρόπων αντίδρασης» πρόσθεσε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της είναι από τους βασικότερους συνεισφέροντες στο Σχέδιο Περιφερειακής Ανταπόκρισης (RRP) για τη Συρία – δηλαδή, στο συνδυασμένο σχεδιασμό 52 οργανώσεων των Ηνωμένων Εθνών και ΜΚΟ που υποστηρίζουν τους Σύριους πρόσφυγες στην Ιορδανία, το Λίβανο, το Ιράκ και την Τουρκία. Το Σχέδιο επικαιροποιήθηκε πρόσφατα και οι ανάγκες χρηματοδότησής του ανέρχονται στα  487,9 εκ. δολάρια. Σήμερα, έχει καλυφθεί το 29% των αναγκών του.

Η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής διαθέσει πάνω από 8 εκ. ευρώ για το RRP και εξετάζει το ενδεχόμενο περαιτέρω συνεισφοράς. Μεμονωμένα κράτη μέλη της έχουν επίσης προσφέρει ευπρόσδεκτη οικονομική στήριξη. «Ωστόσο,  απαιτείται περαιτέρω χρηματοδότηση για να καλυφθούν οι πιεστικές ανθρωπιστικές ανάγκες των εκτοπισμένων πληθυσμών» υπογράμμισε ο κ. Edwards.