Με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα του νέου κοροναϊού (SARS–CoV-2) να αυξάνονται συνεχώς στη χώρα μας, πλησιάζουμε ολοένα και περισσότερο στη μετάβαση από την 1η στη 2η από τις πέντε κλιμακούμενες επιδημικές φάσεις που έχει ορίσει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).

Όλες οι χώρες θα πρέπει να καταστήσουν κορυφαία προτεραιότητά τους την αναχαίτιση της επιδημίας του Covid-19, προέτρεψε σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Οι φάσεις αυτές χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την πιθανή εξέλιξη της επιδημίας COVID-19 στις χώρες της ΕΕ / ΕΟΧ και ανάλογα καθορίζεται η στρατηγική διαχείρισης.

Σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες δηλώσεις, η Ελλάδα παραμένει στη «φάση 1», κατά την οποία παρατηρούνται πολλαπλές εισαγωγές κρουσμάτων και περιορισμένη τοπική μετάδοση εντός των συνόρων της. Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα επιβεβαιωμένο κρούσμα από μη γνωστή πηγή στη χώρα.

Στόχος σε αυτή τη φάση είναι ο περιορισμός της επιδημίας, μειώνοντας τις πιθανότητες μετάδοσης, μέσω της έγκαιρης ανίχνευσης των εισαγόμενων και των τοπικά μεταδιδόμενων κρουσμάτων, προκειμένου να αποφευχθεί ή τουλάχιστον να καθυστερήσει η εξάπλωση της λοίμωξης και η επιβάρυνση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.

Η καθυστέρηση στην έναρξη της τοπικής μετάδοσης είναι κομβικής σημασίας, καθώς μπορεί –μεταξύ άλλων- να επιτρέψει την ολοκλήρωση της περιόδου δραστηριότητας της εποχικής γρίπης, αποδεσμεύοντας σε κάποιο βαθμό τα ήδη επιβαρυμένα συστήματα υγείας, ώστε να αναλάβουν τα περιστατικά με COVID-19 που απαιτούν νοσηλεία.

Εντούτοις, όπως δήλωσε την Πέμπτη (5/03/2020) ο υπεύθυνος ενημέρωσης του υπουργείου Υγείας για το θέμα, καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ, παθολόγος – λοιμωξιολόγος, Σωτήρης Τσιόδρας, στο επόμενο διάστημα αναμένεται σταδιακά να εισέρχονται περιοχές της Ελλάδας στη φάση 2, όπως έχει ήδη συμβεί με την περιοχή της Αμαλιάδας.

Κατά τη «φάση 2» ο αριθμός εισαγωγών κρουσμάτων είναι αυξημένος και οι αναφορές τοπικής μετάδοσης στη χώρα πιο εκτεταμένες. Όπως και στη φάση 1, στόχος παραμένει ο περιορισμός μετάδοσης της λοίμωξης όπου είναι εφικτό ή αλλιώς η επιβράδυνσή της, εντούτοις, υπάρχουν διαφορές ως προς την στρατηγική διαχείρισης. Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνονται και αλλαγές στα κριτήρια για τη νοσηλεία των ασθενών. Οι υγειονομικές αρχές ήδη προσανατολίζονται στη νοσηλεία των περισσότερων από τα ήπια κρούσματα κατ’ οίκον, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες που έχουν εισέλθει στη φάση 2.

Σύμφωνα με το ECDC, «μεταξύ των χωρών της ΕΕ / ΕΟΧ, στη φάση 2 αυτή τη στιγμή βρίσκεται η Ιταλία, όμως, ενδέχεται να έχουν εισέλθει και άλλες χώρες, οι οποίες έχουν μη ανιχνεύσιμη εξελισσόμενη μετάδοση, λόγω χαμηλότερου επιπέδου ανίχνευσης κρουσμάτων».

Ποιά μέτρα λαμβάνονται

Αν τυχόν υπάρξει και στη χώρα μας “κρυπτική μετάδοση” της νόσου, όπως συνέβη στις ΗΠΑ τότε θα πρέπει να μην αιφνιδιαστούμε αλλά να είμαστε έτοιμοι. Η Ελλάδα βρίσκεται από τώρα σε επαγρύπνηση λαμβάνοντας μέτρα.

Η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας έχει επιλέξει ήδη τα νοσοκομεία -αλλά και ολόκληρες πτέρυγες και κλινικές νοσοκομείων- που θα χρησιμοποιηθούν για τη νοσηλεία των περιστατικών του κορωνοϊού. Κάποια μάλιστα τα οποία παρουσιάζουν χαμηλή πληρότητα – όπως το νοσοκομείο «Παμμακάριστος», το οποίο έχει κάλυψη σε κλίνες νοσηλείας 20% – θα αξιοποιηθούν για την αποκλειστική νοσηλεία βαρέως πασχόντων ατόμων.

Το «Παμμακάριστος» βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εκκένωσης, καθώς ασθενείς έχουν λάβει ειδοποίηση ότι ενδέχεται να απαιτηθεί η μεταφορά τους σε άλλα νοσοκομεία. 

Αναμένεται να ακολουθηθεί ίδιος σχεδιασμός και για το Γενικό Νοσοκομείο Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα» (πρώην Λοιμωδών), το οποίο θα χρησιμοποιηθεί σταδιακά – αν υπάρξει κορύφωση της επιδημίας – σε νοσοκομείο αποκλειστικής νοσηλείας σοβαρών περιστατικών από τον κορωνοϊό.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα, τα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας έχουν λάβει οδηγίες για να δημιουργήσουν ειδικό χώρο διαλογής για περιστατικά που είναι ύποπτα, ώστε να ανιχνευθούν εγκαίρως.

Δημιουργούνται επίσης απομονωμένες πτέρυγες ή κλινικές για την αποκλειστική νοσηλεία ασθενών που έχουν προσβληθεί από τον COVID-19. Οι θάλαμοι «μονώσεως» είναι ειδικοί νοσοκομειακοί χώροι στους οποίους θα απομονώνονται πολλαπλά περιστατικά ασθενών μαζί, όπως συνέβη φέτος και σε πολλά νοσοκομεία της χώρας για τη γρίπη.

«Υπήρχαν ειδικοί θάλαμοι γρίπης για να μην περάσει η γρίπη από τους νοσηλευόμενους με γρίπη, στους υπόλοιπους νοσηλευόμενους ασθενείς. Αυτή η στρατηγική ακολουθήθηκε από πολλά νοσοκομεία της χώρας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσιόδρας και συμπλήρωσε ότι η νοσηλεία αυτή δεν είναι τύπου «θαλάμου αρνητικής πίεσης», αλλά η «νοσηλεία της απόστασης των 2 μέτρων».

«Είναι περίπου δύο θάλαμοι, τρεις θάλαμοι, τέσσερις θάλαμοι στα νοσοκομεία αναφοράς, αλλά υπάρχουν και σε άλλα νοσοκομεία της χώρας. Έχουν καταγραφεί. Θα περάσουμε από αυτήν την φάση που βρισκόμαστε με τους θαλάμους αρνητικής πίεσης στη φάση της μόνωσης, δηλαδή στη φάση της απόστασης 2 μέτρων. Στη φάση της νοσηλείας τύπου γρίπης. Άρα και εδώ θα χειριστούμε μέτρα παρόμοια με τη γρίπη», πρόσθεσε ο κ. Τσιόδρας.

Στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που ψηφίστηκε πρόσφατα στο ελληνικό κοινοβούλιο για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού προβλέπεται και η έκτακτη πρόσληψη ιατρονοσηλευτικού προσωπικού (200 ατόμων) από τον ΕΟΔΥ, αλλά και η μετακίνηση προσωπικού από όλα τα νοσοκομεία της χώρας εκεί όπου θα υπάρξει ανάγκη.

Την ίδια στιγμή, προβλέπεται και επιστράτευση κλινών ΜΕΘ από τον ιδιωτικό τομέα.

«Τέλος Απριλίου η έξαρση του ιού στην Ελλάδα»

Στην εκπομπή LIVE NEWS και τον Νίκο Ευαγγελάτο μίλησε η Τζένη Κρεμαστινού, καθηγήτρια δημόσιας υγείας, για τη μεταδοτικότητα του κορωνοϊού στη χώρα μας.

Επιστήμονες αναμένουν σημαντική αύξηση των κρουσμάτων στη χώρα μας, εφόσον πρόκειται για ιό με πολύ υψηλή μεταδοτικότητα, ωστόσο συστήνουν ψυχραιμία και επισημαίνουν ότι με τα μέτρα που λαμβάνονται στόχος είναι να καθυστερήσει η διάσπορά της νόσου.

Η κ. Κρεμαστινού σχολίαζοντας σχετικά στην εκπομπή του Νίκου Ευαγγελάτου, τόνισε ότι η έξαρση του κορωνοϊού στη χώρα μας αναμένεται περίπου σε ένα μήνα από τώρα.

«Είναι δύκολο να εκτιμηθεί το πότε ακριβώς θα γίνει η έξαρση του ιού στην χώρα μας. Πιστεύεται όμως πως θα γίνει τέλη Απριλίου, αρχές Μαίου», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Σε περιπτώσεις κατ’ οίκον νοσηλείας πρέπει να τηρούνται τα μέτρα προφύλαξης. Ένας άνθρωπος που προσέχει κάποιον που νοσεί, δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα κολλήσει.

Δεν υπάρχουν φάρμακα για την καταπολέμηση του ιού. Σε περιπτώσεις βαριές, που πρέπει να γίνει νοσηλεία στο νοσοκομείο, δίνονται κάποια φάρμακα που χορηγούνται και σε ανθρώπους με AIDS και ιντερφερόνη», συμπλήρωσε.

«Ασφαλώς και όσοι νοσούν, πρέπει να μείνουν σε καραντίνα. Μόνο έτσι μπορεί να περιοριστεί η εξάπλωση των κρουσμάτων.

Δεν χρειάζεται να κλείσουν μαζικά τα σχολεία.Οι ηλικιωμένοι είναι αυτοί που πρέπει να προφυλάσσονται περισσότερο. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής είναι βασική και απαραίτητη μέθοδος προφύλαξης»

Ο κοροναϊός στην Ευρώπη

Το ECDC αξιολογεί καθημερινά τον κίνδυνο λοίμωξης από το νέο κοροναϊό και εκδίδει καθημερινές αναφορές κινδύνου. Σύμφωνα με την αναφορά της Παρασκευής (6/3/2020):

–Ο κίνδυνος λοίμωξης COVID-19 για τους πολίτες της Ευρώπης θεωρείται μέτριος προς υψηλός. Η συντριπτική πλειονότητα των διαγνωσμένων περιστατικών είχαν ιστορικό ταξιδιού στην Ιταλία ή σε άλλες χώρες με συρροή κρουσμάτων ή είχαν έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένα κρούσματα που είχαν ταξιδέψει. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η αλυσίδα μετάδοσης δεν είναι σαφής και αυτό προκαλεί ανησυχία για τη δυναμικότητα μετάδοσης του SARS–CoV-2.

–Ο κίνδυνος λοίμωξης θεωρείται χαμηλός προς μέτριος σε χώρες της Ευρώπης χωρίς επιβεβαιωμένα κρούσματα ή με πολλαπλά εισαγόμενα κρούσματα ή με περιορισμένη τοπική μετάδοση. Βεβαίως αυτό προϋποθέτει την αυστηρή επιδημιολογική επιτήρηση της COVID-19 από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές στις χώρες αυτές.

–Ο κίνδυνος λοίμωξης θεωρείται υψηλός σε περιοχές με εκτεταμένη τοπική μετάδοση. Επιπλέον, δεν είναι σαφές πόσα ασυμπτωματικά ή ολιγοσυμπτωματικά άτομα παραμένουν αδιάγνωστα ενώ συμβάλλουν στη μετάδοση.

–Ο κίνδυνος εμφάνισης συρροής κρουσμάτων και σε επιπλέον χώρες της Ευρώπης θεωρείται μέτριος προς υψηλός. Όπως και στην περίπτωση της χώρας μας, η «εισαγωγή» κρουσμάτων από άλλες χώρες μπορεί να προκαλέσει με σχετική ευκολία στη συρροή περιστατικών. Η πραγματική πρόκληση έγκειται στην έγκαιρη αναγνώριση, ιχνηλάτηση και απομόνωση, στην προστασία των πιο ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και στην πρόληψη της έκθεσης του υγειονομικού προσωπικού.

–Ο κίνδυνος εκτεταμένης και παρατεινόμενης μετάδοσης της COVID-19 στην Ευρώπη τις επόμενες εβδομάδες είναι μέτριος προς υψηλός. Όλο και περισσότερες χώρες ανακοινώνουν νέα κρούσματα και συρροή κρουσμάτων, καθώς και κρούσματα που είχαν ταξιδέψει σε χώρες που μέχρι πρότινος δεν είχαν μεγάλο αριθμό καταγεγραμμένων κρουσμάτων όπως το Ισραήλ. Τα μέτρα απομόνωσης και περιορισμού είναι πολύ σημαντικά και επιβραδύνουν την εξέλιξη της επιδημίας αλλά δε φαίνεται να την αναχαιτίζουν πλήρως.

–Ο κίνδυνος για την επιβάρυνση του συστήματος υγείας στην Ευρώπη τις επόμενες εβδομάδες θεωρείται μέτριος προς υψηλός. Η προβλεπόμενη αύξηση των κρουσμάτων, η ανάγκη για έλεγχο πολλαπλάσιου αριθμού δειγμάτων και η νοσηλεία μεγάλου αριθμού ασθενών αποτελούν πρόκληση για την ανταπόκριση των εθνικών συστημάτων υγείας.