Την Παρασκευή 4/6/21, υπεγράφη η νέα Προγραμματική Σύμβαση 2021-2027 για τη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, από το Υπουργείο Υγείας, εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό Βασίλη Κικίλια και την Υφυπουργό Ζωή Ράπτη, το Υπουργείο Εσωτερικών, εκπροσωπούμενο από τον Αν. Υπουργό Στυλιανό Πέτσα, από τον Οργανισμό Κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.), εκπροσωπούμενο από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. Αθανάσιο Θεοχάρη, την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.), εκπροσωπούμενη από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. Δημήτριο Παπαστεργίου και την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.), εκπροσωπούμενη από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Σπυρίδωνα Σπυρίδωνα.

Σήμερα, στο Υπουργείο Υγείας, η Υφυπουργός Υγείας παρουσίασε τη Σύμβαση, μαζί με τον Πρόεδρο του Ο.ΚΑ.ΝΑ. κ. Αθανάσιο Θεοχάρη, τον Πρόεδρο της Κ.Ε.Δ.Ε., κ. Δημήτριο Παπαστεργίου και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ε.Ε.Τ.Α.Α. κ. Σπυρίδωνα Σπυρίδων.

Με τη νέα Προγραμματική Σύμβαση δημιουργείται ένα μακροπρόθεσμο πλαίσιο που προάγει την παροχή μιας ολοκληρωμένης πολιτικής που δίνει απαντήσεις στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών για την αντιμετώπιση του ζητήματος της χρήσης των ναρκωτικών και των ψυχοτρόπων ουσιών αλλά και κάθε είδους εξαρτητικής συμπεριφοράς των πολιτών, μέσα από την πρόληψη και την προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας, με επίκεντρο το νέο άνθρωπο, την οικογένεια και το περιβάλλον του.

Η Υφυπουργός Υγείας μετά την παρουσίαση έκανε την ακόλουθη δήλωση :

«Με ιδιαίτερη χαρά, υπογράψαμε τη νέα Προγραμματική Σύμβαση 2021-2027 για τη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, που εποπτεύονται από τον ΟΚΑΝΑ.

Μετά από πολύμηνη σκληρή δουλειά, κάνουμε πραγματικότητα τις στρατηγικές μας προτεραιότητες στον τομέα της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων, δίνοντας έμφαση στην αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών καθολικής, επικεντρωμένης και ενδεδειγμένης Πρόληψης, με βάση τις εκάστοτε τοπικές ανάγκες.

Με την παρούσα Σύμβαση, διασφαλίζουμε μια ενιαία δράση από όλα τα Κέντρα για την πρόληψη των εξαρτήσεων , σύμφωνα με προγράμματα που βασίζονται στα σύγχρονα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Συγκεκριμένα, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε προγράμματα πρόληψης των εξαρτήσεων που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, ενήλικες και παιδιά, με στόχο την πληρέστερη γεωγραφική κάλυψη. Παράλληλα, με τις παρεμβάσεις αυτές περιορίζουμε την έκθεση σε επικίνδυνες συμπεριφορές και πολλαπλασιάζουμε τις ευκαιρίες για συμπεριφορές πιο θετικές για την υγεία.

Εισάγουμε, ενιαίους κανόνες που αφορούν την οικονομική διαχείριση των Κέντρων Πρόληψης και δημιουργούμε Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.), ώστε να υπάρχει ψηφιακή αποτύπωση όλων των δεδομένων που αφορούν στη λειτουργία τους.

Τέλος, διασφαλίζουμε τη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων των εργαζομένων με επιμορφωτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης.

Η ψυχική δοκιμασία της πανδημίας επιτάσσει να δημιουργήσουμε ένα πιο ισχυρό περιβάλλον υγείας και ευεξίας για όλους. Στο δύσκολο αυτό αγώνα, είμαστε όλοι μαζί για να επανέλθουμε με ασφάλεια στην κανονικότητα, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία».

Ακολουθεί το πλήρες απομαγνητοφώνημενο κείμενο της Συνέντευξης Τύπου.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας από το Υπουργείο Υγείας.

Ξεκινάει η ενημέρωση από την Υφυπουργό Υγείας κ. Ζωή Ράπτη, τον Πρόεδρο του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών κ. Αθανάσιο Θεοχάρη, τον Πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος κ. Δημήτριο Παπαστεργίου, ο οποίος θα συμμετέχει διαδικτυακά και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης κ. Σπύρο Σπυρίδων.

Θα παρουσιάσουν τη νέα επταετή Προγραμματική Σύμβαση 2021-2027 για τη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας.

Τον λόγο έχει η Υφυπουργός Υγείας, κα Ζωή Ράπτη.

Ζ. ΡΑΠΤΗ: Ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης πριν ακόμη αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, έθεσε ως βασική προτεραιότητα την ενίσχυση της πρόληψης στον τομέα της υγείας.

Για το σκοπό αυτό, ενέταξε την πρόληψη στο βασικό κορμό της παροχής υπηρεσιών δημόσιας υγείας, τονίζοντας πως θα πρέπει να γίνει προϋπόθεση για ουσιαστική αλλαγή νοοτροπίας των συμπολιτών μας.

Στον τομέα των εξαρτήσεων, η Πρόληψη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τρόπους αντιμετώπισης της εξάρτησης από ουσίες και από εξαρτητικές συμπεριφορές.

Για τον λόγο αυτό, στο Υπουργείο Υγείας υλοποιούμε πολιτικές και χρηματοδοτούμε δράσεις για την πρόληψη κατά των εξαρτήσεων.

Κάποιες από αυτές τις δράσεις υλοποιούνται από τα 75 Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας και χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Εσωτερικών και άλλους πόρους.

Τα Κέντρα αυτά, που καλύπτουν το σύνολο σχεδόν του αστικού ιστού της χώρας, δημιουργήθηκαν από Δίκτυα τοπικών φορέων(την Τοπική Αυτοδιοίκηση, φορείς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και επιστημονικούς συλλόγους).

Ο δε Ο.ΚΑ.ΝΑ. έχει την ευθύνη της εποπτείας, καθώς και της επιστημονικής και διοικητικής υποστήριξης του έργου τους στο σύνολό τους.

Πρόσφατα έληξε η Προγραμματική Σύμβαση (2014-20) για τη λειτουργία τους και μετά από λεπτομερέστατες διαβουλεύσεις μεταξύ των εκπροσώπων :

-του Υπουργείου Υγείας,

-του Υπουργείου Εσωτερικών,

-της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ),

-του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) και

-της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης,

-του Συλλόγου των Εργαζομένων και

-των Διοικήσεων των Κέντρων Πρόληψης,

βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε την υπογραφή της νέας επταετούς (7ετούς) Προγραμματικής Σύμβασης για τη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης και προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας για τα έτη 2021-2027.

Με τη νέα Προγραμματική Σύμβαση δημιουργούμε ένα μακροπρόθεσμο πλαίσιο ολοκληρωμένης πολιτικής, που δίνει απαντήσεις στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών για την αντιμετώπιση του ζητήματος της χρήσης των ναρκωτικών και των ψυχοτρόπων ουσιών, αλλά και κάθε είδους εξάρτησης.

Εργαλεία μας είναι η πρόληψη και η προαγωγή της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, με επίκεντρο τον Άνθρωπο, την οικογένεια και το περιβάλλον του.

Με την παρούσα σύμβαση:

Α. Διασφαλίζεται μία ενιαία, για όλα τα Κέντρα Πρόληψης, ολιστική παρέμβαση και δράση τόσο για την πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών αλλά και άλλων σύγχρονων εξαρτήσεων όπως: ο εθισμός στο διαδίκτυο, ο τζόγος, ο σχολικός εκφοβισμός, το κάπνισμα και το αλκοόλ.

Β. Περιγράφεται με σαφήνεια το περιεχόμενο των προγραμμάτων πρόληψης, τα οποία απευθύνονται σε μαθητές, εφήβους, εκπαιδευτικούς, γονείς, ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (όπως μετανάστες και ρομά), στελέχη των ενόπλων δυνάμεων καθώς και στην ευρύτερη κοινότητα.

Τα προγράμματα αυτά έχουν:

Α) αφενός στόχο την ανάπτυξη καθολικών υπηρεσιών πρόληψης για την αποφυγή ή καθυστέρηση χρήσης ουσιών αλλά και

Β) επικεντρωμένων υπηρεσιών πρόληψης σε υποομάδες του νεανικού πληθυσμού για θέματα που αφορούν:

Α)τον σχολικό εκφοβισμό

Β)τους χώρους εκδήλωσης της εξαρτητικής συμπεριφοράς (καταστήματα οινοπνευματωδών ή χώροι διασκέδασης)

Γ)την πρώιμη παιδική ηλικία

Δ)την ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών

Ε)τον κοινωνικό αποκλεισμό

ΣΤ) τη βελτίωση του σχολικού κλίματος

Γ. Εισάγονται, ενιαίοι κανόνες που αφορούν την οικονομική διαχείριση των Κέντρων και δημιουργείται Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.), ώστε να υπάρχει ψηφιακή αποτύπωση όλων των δεδομένων (δράσεις και το περιεχόμενο τους, πληθυσμός- στόχος, έσοδα, έξοδα, κάθε μορφής προμήθειες αγαθών, παροχή υπηρεσιών) που αφορούν στη λειτουργία τους, με γνώμονα τη διασφάλιση της διαφάνειας και της αποτελεσματικής αξιοποίησης των πόρων που διαθέτει η Πολιτεία.

Δ. Στο πλαίσιο της νέας Σύμβασης, είναι υπο έκδοση ο Ενιαίος Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης, που θα εκδοθεί για πρώτη φορά.

Ο συγκεκριμένος Κανονισμός θα αποτελέσει σημαντική τομή, σε ό,τι αφορά τα ζητήματα των διαδικασιών στελέχωσης, προσλήψεων, υπηρεσιακής εξέλιξης και κινητικότητας των υπαλλήλων.

Με την υπογραφή της νέας Σύμβασης διασφαλίζεται, περαιτέρω, και η βελτίωση των γνώσεων και επαγγελματικών δεξιοτήτων των εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης, καθώς για πρώτη φορά, οι εργαζόμενοι θα καταρτιστούν στα επιμορφωτικά προγράμματα που διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ.

Κυρίες και Κύριοι,

Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας λόγω της ψυχολογικής πίεσης που επέφερε η πανδημία, κατανάλωσε και καταναλώνει νόμιμες και παράνομες ουσίες, όπως καταγράφεται σε πρόσφατες πανεπιστημιακές έρευνες που δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Παράλληλα, τα παιδιά μας βίωσαν με το δικό τους τρόπο την πανδημία αφού, και ως προς αυτά, καταγράφεται επιδείνωση του επιπέδου στρες, μοναξιάς, θυμού και θλίψης, παράγοντες που δύνανται να οδηγήσουν σε εξαρτητικές συμπεριφορές, ως προσωρινό τρόπο ανακούφισης τους.

Παρόμοιες επισημάνσεις περιλαμβάνονται και στην ετήσια έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ).

Συνεπώς, η ψυχική δοκιμασία της πανδημίας επιτάσσει να δημιουργήσουμε ένα πιο ισχυρό περιβάλλον υγείας και ευεξίας για όλους .

Τίποτα δεν μπορεί να υλοποιηθεί όμως, χωρίς την αποτελεσματική συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων: των Υπουργείων, των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του ΟΚΑΝΑ , των εργαζομένων και όσων συνδράμουν με δωρεές την συλλογική αυτή προσπάθεια των Κέντρων Πρόληψης.

Για αυτό και θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους εργάστηκαν για τη σύναψη της νέας Προγραμματικής Σύμβασης, ενός εργαλείου, που θα προσφέρει υπηρεσίες που σήμερα καθίστανται πιο αναγκαίες από ποτέ.

Στο δύσκολο αυτό αγώνα είμαστε όλοι μαζί για να επανέλθουμε με ασφάλεια στην κανονικότητα, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία.

Το σύνθημά μας είναι: Κανένας μόνος απέναντι στην Πανδημία, κανένας μόνος και μετά!

Σας ευχαριστώ.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Το λόγο έχει ο κ. Αθανάσιος Θεοχάρης.

Α. ΘΕΟΧΑΡΗΣ: O OKANA υλοποίει συστηματικά την εφαρμογή πολιτικής πρόληψης στη χώρα έχοντας αναπτύξει σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ένα δίκτυο Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας σε όλη την επικράτεια.

Σε αυτό το πλαίσιο, σήμερα ο ΟΚΑΝΑ εποπτεύει επιστημονικά και αξιολογεί τα προγράμματα και τις δράσεις που εφαρμόζονται στα 75 Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας.

Τα Κέντρα Πρόληψης στοχεύουν:

• στην ενδυνάμωση, υποστήριξη και εκπαίδευση των νέων για την υιοθέτησης μιας θετικής στάσης ζωής
• στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε σχέση με τις εξαρτήσεις και τις εξαρτητικές συμπεριφορές
• στη συμβουλευτική υποστήριξη της οικογένειας και την ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου
• στην ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής κοινότητας σε θέματα πρόληψης και υποστήριξη του παιδαγωγικού τους ρόλου και
• στην πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της ευρύτερης κοινότητας.

Η νέα Προγραμματική Σύμβαση για την λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης έρχεται να επικυρώσει την λειτουργία τους και να επιβεβαιώσει την ισχυρή μας δέσμευση ως ΟΚΑΝΑ στην αναγκαιότητα της πρόληψης.

Με την νέα Προγραμματική εντάσσονται αρκετά σημεία που την βελτιώνουν σε σχέση με τις παρελθούσες και συμβάλουν στην ευελιξία και στην δυναμική προσέγγιση που επιτάσσουν οι ανάγκες της πρόληψης.

Μετά από ευρεία και ενδελεχή διαβούλευση στην Επιτροπή Παρακολούθησης, η οποία για 1^η φορά λειτούργησε τακτικότατα (σχεδόν κάθε 10 ημέρες συγκαλούνταν και με ομοφωνία σχεδόν στην πλειονότητα των αποφάσεων), καθορίστηκε ένα πλαίσιο λειτουργίας για τα Κέντρα Πρόληψης με ρητούς και σαφείς όρους, με ευελιξία στην αναμόρφωση του Π/Υ και με δυναμική προσέγγιση τροποποίησης για την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων (οικονομικών και ανθρώπινων).

Η υλοποίησή της θα εκτελείται βάσει του 5ετούς στρατηγικού σχεδιασμού, ο οποίος θα αποτελείται από επιμέρους επιχειρησιακά σχέδια. Η πρόληψη θα διενεργείται με κοινές δράσεις σε όλη τη χώρα, εστιασμένα στη κάθε πληθυσμιακή ομάδα, στους γονείς, στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές και στην ευρύτερη κοινότητα. Στόχος είναι η πραγματική προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας και η πρόληψη των εξαρτητικών συμπεριφορών μέσω της ενημέρωσης, της ευαισθητοποίησης, της ανάπτυξης δεξιοτήτων και της βιωματικής εξέλιξης των ατόμων.

Η αξιολόγηση του φυσικού αντικειμένου, αλλά και του οικονομικού αντικειμένου θα πραγματοποιείται πλέον μέσω ενιαίου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ), ώστε ανά πάσα ώρα και στιγμή να γνωρίζει ο κάθε πολίτης τι δράσεις πραγματοποιούνται, τι κόστος αυτές έχουν, ποιοι τις πραγματοποιούν, ποιους αφορούν και τι αποτελέσματα έχουν. Επιπλέον στη Προγραμματική θα γίνεται πλέον ενδιάμεση αξιολόγηση από ανεξάρτητο αξιολογητή, κάτι το οποίο ως τώρα δεν είχε γίνει ποτέ. Δηλαδή δεν είχαν αξιολογηθεί οι προηγούμενες προγραμματικές ποτέ και από κανέναν. Πλέον δεν θα αξιολογούνται μόνο εσωτερικά από τους φορείς, αλλά και από ανεξάρτητο αξιολογητή. Από την ίδρυση των κέντρων, το 1996, ποτέ δεν είχε πραγματοποιηθεί έλεγχος.

Πλέον για 1^η φορά θα καταρτίζονται Π/Υ και σχέδια ανά Κέντρο Πρόληψης σε κοινό πλαίσιο και με τους ίδιους συγκριτικούς δείκτες.

Εισάγεται πλέον Ενιαίος Κανονισμός Λειτουργίας για τα Κέντρα Πρόληψης, που ως τώρα δεν υπήρχε, ώστε να λειτουργούν όλα τα Κέντρα με ενιαίο τρόπο και να τηρείται η ισότητα και ο σεβασμός στα δικαιώματα, αλλά και να διασφαλίζονται οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες αντίστοιχα για την εύρυθμη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης.

Εφαρμόζεται πλέον Ενιαίος Κανονισμός Οικονομικής Διαχείρισης σε όλα τα Κέντρα, ώστε να λειτουργούν σύμφωνα με το ισχύον δημοσιονομικό πλαίσιο και σε συνδυασμό με το ΟΠΣ να αποτυπώνονται ορθά, σύννομα και με διαφανή τρόπο τα έσοδα και τα έξοδα των Κέντρων Πρόληψης.

Λαμβάνεται πρόβλεψη για την στελέχωση των Κέντρων με την δυνατότητα κάλυψης των κενών οργανικών θέσεων. Με την λειτουργία της Επιτροπής Παρακολούθησης και την ευέλικτη και δυναμική προσέγγιση της Προγραμματικής, θα λαμβάνονται υπόψη τα αιτήματα κάλυψης των θέσεων και αντίστοιχα θα εγκρίνονται και θα προχωρά η διαδικασία για την προκήρυξη των κενών θέσεων.

Για 1^η φορά εκπαιδεύονται τα στελέχη της Πρόληψης μέσω της Προγραμματικής Συμφωνίας του ΟΚΑΝΑ με το ΕΚΔΑΑ και θα λαμβάνουν πιστοποιημένη εκπαίδευση. Το προσωπικό, κάθε εργαζόμενος, θα συμμετέχει σε 3 προγράμματα κατάρτισης ετησίως.

Μέσα σε όλο αυτό το πλαίσιο η πρόληψη θα μπορεί να λειτουργήσει με σύγχρονες συνθήκες, επικαιροποιημένη γνώση και με εχέγγυα.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Το λόγο έχει ο κ. Δημήτριος Παπαστεργίου.

Δ. ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ: Τα Κέντρα Πρόληψης δημιουργήθηκαν, βασιζόμενα στην εμπειρία προηγούμενων καταξιωμένων μοντέλων, από Δίκτυα τοπικών φορέων εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο τη διάθεσή τους να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πρόληψης στην περιοχή τους.

Στα Δ.Σ των Κέντρων Πρόληψης και των άλλων Φορέων Πρόληψης έχουν δικτυωθεί εκατοντάδες φορείς των τοπικών Κοινωνιών, οι περισσότεροι από τους οποίους χρόνια τώρα έχουν εκπαιδευτεί στη συνεργασία και την αλληλεγγύη και συμμετέχουν ουσιαστικά και εθελοντικά στην πρόληψη των εξαρτήσεων και στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας.

Το Δίκτυο αυτό των τοπικών φορέων μπολιάστηκε στην κοινωνία και το έργο που επί τρείς δεκαετίες παρήγαγε μαζί με το Υπουργείο, τον ΟΚΑΝΑ και την ΕΕΤΑΑ, αναγνωρίστηκε και καταξιώθηκε σε πολλαπλά επίπεδα στη χώρα μας, από φορείς αλλά πρώτα και κύρια από παιδιά και εφήβους.

Το αποτέλεσμα αυτού του έργου δεν είναι προϊόν μόνο της απαραίτητης τεχνογνωσίας, αλλά πρωτίστως αποτελεί τη συνισταμένη της έμπνευσης και του οράματος που διαρκώς καλλιεργούνται και αναπτύσσονται από το σύνολο αυτού του Δικτύου Φορέων και προσώπων που κινητοποιούνται για να καταδείξουν και για να αλλάξουν τρόπους ζωής που συμβάλλουν στην ανάπτυξη εξαρτητικών συμπεριφορών. Η πεμπτουσία της φιλοσοφίας μας για την πρόληψη είναι η κινητοποίηση και συνεργασία της κάθε τοπικής κοινωνίας. Φορείς και πολίτες κατανόησαν τον ρόλο τους στην πρόληψη, ανέλαβαν την ευθύνη, σχεδίασαν, δεσμεύτηκαν και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους.

“Η Πρόληψη είναι Υπόθεση Όλων”. Συνεχίζουμε με αμοιβαία εμπιστοσύνη, συναίνεση, συνεργασία και έμπρακτο σεβασμό των αρχών όλων των Εταίρων που εμπλέκονται στη διαμόρφωση και στην εξέλιξη των καλών πρακτικών και του ενιαίου κανονισμού λειτουργιάς, όπως ανέφερε νωρίτερα και η Υφυπουργός.

Η δυνατή ομάδα που δημιουργήσαμε με τον Υπουργείο, τον ΟΚΑΝΑ και τους φορείς της Αυτοδιοίκησης είμαι βέβαιος ότι θα τρέξουν και αυτή τη νέα προγραμματική σύμβαση για τα Κέντρα Πρόληψης με απόλυτη επιτυχία.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Το λόγο έχει ο κ. Σπύρος Σπυρίδων.

Σ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ: Όπως ήδη αναλύθηκε από την Υφυπουργό κ. Ράπτη, που φέρει την κύρια ευθύνη του εγχειρήματος και είχε την πρωτοβουλία της σημερινής ενημέρωσης, τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ και τον πρόεδρο του ΟΚΑΝΑ, είναι προφανές ότι μέσω των «κέντρων πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας», ασκείται μία πολύ σημαντική για το κοινωνικό σύνολο πολιτική πρόληψης.

Σημαντικό είναι επίσης και συγχρόνως καλό παράδειγμα άσκησης δημόσιας πολιτικής, ότι για το σχεδιασμό, την εξασφάλιση πόρων και υλοποίηση της, συνεργάζονται αρμονικά, με κανόνες και διακριτική υπευθυνότητα, δύο υπουργεία και τρείς θεσμικοί φορείς, και μέσω αυτών συμμετέχουν ενεργά η επιστημονική κοινότητα και οι τοπικές κοινωνίες.

Και το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας φτάνει στους πολίτες μέσω των 75 κέντρων πρόληψης.

Η ΕΕΤΑΑ που ανήκει στους φορείς γενικής κυβέρνησης και αποτελεί τον τεχνικό και επιστημονικό σύμβουλο της Αυτοδιοίκησης και του ΥΠΕΣ την οποία εκπροσωπώ,

συμβάλει από το 2014 στην συλλογική αυτή θεσμική προσπάθεια αφ’ενός με την 35ετη εμπειρία των στελεχών της στα θέματα κοινωνικής πολιτικής, συμμετέχοντας ενεργά στην επιτροπή παρακολούθησης και αφετέρου φροντίζει για την υλοποίηση της πολιτικής που χαράζει το ΥΠΕΣ που θα διαθέσει 45.000.000 για την περίοδο 2021-2027 καθώς και η ΚΕΔΕ, ώστε έγκαιρα και υπεύθυνα να διασφαλιστούν οι απαραίτητες χρηματοδοτήσεις των κέντρων πρόληψης, μία σειρά δράσεων και γενικά η απαιτούμενη παρακολούθηση ώστε να λειτουργούν απρόσκοπτα παράγοντας απτά αποτελέσματα, σε μία περίοδο μάλιστα που λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης που είχε σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο, αλλά και της πρόσφατης πανδημίας, πολιτικές σαν κι αυτή που σήμερα παρουσιάζεται είναι περισσότερο χρήσιμες παρά ποτέ στο κοινωνικό σύνολο.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Να περάσουμε σε ορισμένες ερωτήσεις.

Τ. ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ: Βασικό πεδίο της πρόληψης και σταθερή προτεραιότητα αποτελούν οι παρεμβάσεις στην σχολική κοινότητα . Εξηγήστε μας τους στόχους των παρεμβάσεων.

Ζ. ΡΑΠΤΗ: Σε ό,τι αφορά τους γονείς, ο στόχος είναι η ενίσχυσή τους στο γονεϊκό ρόλο αναπτύσσοντας μια ποικιλία δεξιοτήτων, ώστε να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού τους, καθώς και να δημιουργήσουν τις συνθήκες για μια αλλαγή στις οικογενειακές σχέσεις .

Σε ό,τι αφορά τους εκπαιδευτικούς, ο στόχος είναι η στήριξη-ενίσχυση στον παιδαγωγικό τους ρόλο, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν σε μια σειρά από θέματα που σχετίζονται με τη βελτίωση των σχέσεων στη σχολική κοινότητα. Οι εκπαιδευτικοί εισάγουν το μαθητή στη σχολική ζωή και αποτελούν γι’ αυτόν σημείο αναφοράς και καθοδήγησης. Κατά συνέπεια, είναι δυνατόν να παίξουν ένα ρόλο-κλειδί στο χώρο της πρόληψης των εξαρτήσεων και της προαγωγής της ψυχικής υγείας.

Σε ό,τι αφορά τους μαθητές Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, στόχος είναι η εκπαίδευση των μαθητών σε προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες, για την ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων και την υιοθέτηση υγιών τρόπων ζωής που θα τους βοηθήσουν να απέχουν από μελλοντικές εξαρτητικές συμπεριφορές.

Αναφορικά με τους μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στόχος είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων προκειμένου οι μαθητές να αντιμετωπίσουν τις αναπτυξιακές προκλήσεις, να αναλάβουν οι ίδιοι την προάσπιση της ψυχοκοινωνικής τους υγείας, ώστε να αποτραπεί ή και να καθυστερήσει η εμφάνιση κάποιας μορφής εξάρτηση.

Δ. ΒΛΕΠΑΚΗ: Πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία και ο εγκλεισμός την κοινωνία σε σχέση με τις εξαρτήσεις; Είναι νεότερης ηλικίας οι πιο ευάλωτοι να εξαρτηθούν λόγω της κατάστασης ή μεγαλύτεροι που αποκλείστηκαν από την κοινωνική ζωή, αλλά κάποιοι ακόμα και από την εργασία τους; Είναι η εξάρτηση από το διαδίκτυο μια μάστιγα που τράφηκε από τα συνεχή lockdown; Με ποιους τρόπους σχεδιάζεται να τα αντιμετωπίσετε όλα αυτά αλλά και να ενημερωθούν τα παιδιά;

Α. ΘΕΟΧΑΡΗΣ: Η εξάπλωση του ιού Covid-19 έχει επηρεάσει τη ζωή όλων. Είναι μία πρωτοφανής κατάσταση τόσο για τη χώρα μας, όσο και για όλο το κόσμο. Το φαινόμενο της εξάρτησης είναι πολυπαραγοντικό και φυσικά σχετίζεται με την αίσθηση του ανήκειν ή τουλάχιστον την δυνατότητα του να ανήκει κάποιος σε μία ομάδα, η οποία περιορίστηκε όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Αποτέλεσμα της πανδημίας ήταν ο εγκλεισμός και ο περιορισμός των κοινωνικών επαφών, παράλληλα με την ανάπτυξη προβληματικών καταστάσεων και ανθρώπινων σχέσεων. Η τάση από τα στοιχεία που υπάρχουν, έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την διατήρηση της χρήσης ουσιών παρά τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας. Τα αίτια της εξάρτησης είναι πολλαπλά, μεταξύ αυτών η αστάθεια του εργασιακού περιβάλλοντος, η κοινωνική και οικονομική αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, και η αίσθηση της απώλειας του κεκτημένου, ανεξαρτήτως δημογραφικών χαρακτηριστικών.

Στο όλο πλαίσιο του περιορισμού των μετακινήσεων, σαφώς επηρεάστηκε η κοινωνία μας και διαφοροποιήθηκαν τα ενδιαφέροντα των συμπολιτών μας. Στην αναζήτηση αντικειμένων απασχόλησης και ενασχόλησης τους στο σπίτι, ο χρόνος τους μοιράστηκε αρκετά μεταξύ καθημερινών συνηθειών, αλλά και περιήγησης στο διαδίκτυο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναδυθούν προβληματικές συμπεριφορές υπερβολικής χρήσης και εξάρτησης από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Χρειάζεται ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, η οποία πραγματοποιείται και θα συστηματοποιηθεί μέσω των παρεμβάσεων των Κέντρων Πρόληψης στοχευμένα σε ειδικούς πληθυσμούς, όπως γονείς, εκπαιδευτικοί, έφηβοι, παιδιά. Παράλληλα μπορούν οι πολίτες να λαμβάνουν συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη σε τέτοια θέματα, καθώς και σε θέματα που σχετίζονται με την ψυχοκοινωνική τους υγεία.

Γ. ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ: Αναφέρατε ότι με τη νέα Π.Σ. επιδιώκεται η Ολιστική Προσέγγιση της πρόληψης. Στη Σύμβαση γίνεται λόγος για ενίσχυση των περιβαλλοντικών στρατηγικών πρόληψης. Τι αφορούν οι στρατηγικές αυτές;

Ζ. ΡΑΠΤΗ: Πρόκειται για παρεμβάσεις που έχουν σκοπό τον περιορισμό της έκθεσης σε ευκαιρίες εκδήλωσης επικίνδυνων συμπεριφορών και την ενίσχυση της διαθεσιμότητας ευκαιριών για συμπεριφορές πιο θετικές για την υγεία. Είναι ιδιαίτερα σημαντικές στα περιβάλλοντα εκείνα που εμπεριέχουν ερεθίσματα για επικίνδυνη συμπεριφορά. Με τον τρόπο αυτό, συμβάλλουν στην μείωση της προσφοράς των ναρκωτικών αλλά και την καταπολέμηση της βίας και της εγκληματικότητας σε ένα περιβάλλον, είτε αυτό είναι μια γειτονιά, είτε μια πόλη, είτε, ανάλογα με την εμβέλεια των παρεμβάσεων, μια χώρα. Συνίστανται ουσιαστικά στην τροποποίηση του πλαισίου, στο οποίο εκδηλώνεται η συμπεριφορά, όπως καταστήματα πώλησης οινοπνευματωδών, δημόσιοι χώροι ή χώροι διασκέδασης. Στοχεύουν κυρίως στις οικείες συνήθειες και συμπεριφορές καθιστώντας την επιλογή που προάγει την υγεία ως την ευκολότερη. Απευθύνονται στο σύνολο του πληθυσμού και έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να επηρεάσουν μεγάλο μέρος του ακόμη και αυτού που δεν θα προσεγγίσει εύκολα τα Κέντρα Πρόληψης .

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ολοκληρώθηκε η ενημέρωση για τη νέα επταετή Προγραμματική Σύμβαση 2021-2027 για τα Κέντρα Πρόληψης. Σας ευχαριστούμε.