Συνεχίζεται με ολοένα μεγάλη ταχύτητα η κυκλοφορία των ιών A(H1N1) και A(H3N2) της εποχικής γρίπης στη χώρα μας, που αποτυπώνεται στα επιδημιολογικά στοιχεία των ασθενών και των θυμάτων.

Δεκαεπτά άτομα έχασαν τη ζωή τους την τελευταία εβδομάδα από επιπλοκές της εποχικής γρίπης, ανεβάζοντας τον αριθμό των νεκρών σε 38, σύμφωνα με την εβδομαδιαία επιδημιολογική έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Οι 27 θάνατοι αφορούσαν σε ασθενείς με νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και 11 σε ασθενείς χωρίς νοσηλεία σε ΜΕΘ. Πρόκειται για 17 άνδρες και 21 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 4 έως 91 έτη.

Η επίπτωση της γρίπης σε νοσηρότητα και θνητότητα είναι μεγάλη, με τους ειδικούς να την αποδίδουν αφενός μεν στην ταχύτητα με την οποία κινήθηκε η γρίπη στον παιδικό πληθυσμό, αφετέρου στη μειωμένη θωράκιση που πρόσφερε το αντιγριπικό εμβόλιο στους ηλικιωμένους, οι οποίοι αποτελούν και την πληθυσμιακή ομάδα με τις μεγαλύτερες απώλειες. Από τα 38 θύματα, τα 30 είναι ηλικίας άνω των 60 χρόνων.

«Πολύ υψηλή δραστηριότητα» της εποχικής γρίπης διαπιστώνουν οι ειδικοί του ΕΟΔΥ στην εβδομαδιαία επιδημιολογική έκθεσή τους, προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι αναμένεται περαιτέρω ανοδική τάση της γρίπης στη χώρα μας το επόμενο διάστημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται έναντι των ιών της γρίπης.

Παιδιά και μετάδοση της νόσου

Όπως φαίνεται από την έκθεση του ΕΟΔΥ, υπάρχουν πολλές «ενεργές εστίες» μετάδοσης της νόσου στον παιδικό πληθυσμό, και ιδίως στα παιδιά ηλικίας 0-14 χρόνων. Τα κλειστά σχολεία,ιδίως νηπιαγωγεία και δημοτικά, σε όλη τη χώρα είναι η απόδειξη της μεγάλης κυκλοφορίας της γρίπης στην κοινότητα. Και ακριβώς το προσωρινό «λουκέτο» στα σχολεία που αποφασίζουν οι αρμόδιοι δείχνει πως εξαπλώνεται με τον συγχρωτισμό η γρίπη αλλά και πώς μπορεί να αναχαιτιστεί το κύμα της γρίπης στη σχολική κοινότητα.

Καταγράφεται επίσης η κυκλοφορία της νόσου και στον αριθμό των επισκέψεων σε γιατρούς. Το 12,5% των επισκέψεων σε γιατρούς αφορά ασθενείς με συμπτώματα γριπώδους συνδρομής – είναι αυξημένο σε σύγκριση με εκείνο της περασμένης εβδομάδας, που ήταν 10%. Ωστόσο, στις ηλικίες 0 έως 14 ετών, το ποσοστό των επισκέψεων σε γιατρούς με εικόνα γρίπης φτάνει στο 15%. Επιπλέον, έχει ξεπεράσει ήδη τα επίπεδα που ήταν πέρυσι τις εβδομάδες της κορύφωσης της γρίπης, τον Φεβρουάριο, με αύξηση των επισκέψεων έως και 150% για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.

Πώς πλήττονται οι ηλικιωμένοι

Σε ό,τι αφορά τις ηλικίες 15-64 χρόνων τα στοιχεία δείχνουν ότι οι επισκέψεις σε γιατρούς για γριπώδη συνδρομή δεν συνεχίζουν την ανοδική πορεία αλλά έχουν σταθεροποιηθεί σε σύγκριση με την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου. Ενώ στα άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων οι επισκέψεις σε γιατρούς με εικόνα γρίπης, σημειώνουν μείωση.

Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι πληρώνουν μεγαλύτερο τίμημα λόγω της γρίπης, καθώς στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, 60 χρόνων και άνω, καταγράφονται τα περισσότερα θύματα.

Ενδιαφέρον επίσης στοιχείο είναι ότι σχεδόν 5 στους 10 από τους βαρέως ασθενείς αλλά και τα θύματα είχαν λάβει το αντιγριπικό εμβόλιο.

Όπως φαίνεται από τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, από τους 136 ασθενείς με επιπλοκές της γρίπης που νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), οι 117 (ποσοστό 86%) ανήκουν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία συνιστάται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη, ωστόσο ήταν εμβολιασμένοι οι 50 (42,7%). Από τους 15 ασθενείς που χαρακτηρίζονται σοβαρά περιστατικά και δεν νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ, οι 13 (86,7%) ανήκουν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου και έχουν εμβολιαστεί μόλις οι 5 (ποσοστό 38,5%). Εμβολιασμένοι ήταν και οι 14 εκ των 38 νεκρών λόγω της γρίπης.

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν σταθερά την αξία του αντιγριπικού εμβολίου για τη θωράκιση έναντι της γρίπης, παρότι γνωρίζουν πως το αντιγριπικό εμβόλιο είναι αποτελεσματικό γύρω . Κι αυτό διότι είναι αποδεδειγμένο ότι η δημόσια υγεία έχει τεράστιο όφελος, όταν εμβολιάζεται το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Οι όποιες επιπλοκές από τη γρίπη θα ήταν πολύ πιο σοβαρές χωρίς την αντιγριπική προστασία του εμβολίου ενώ και οι θάνατοι εκτιμάται ότι θα ήταν περισσότεροι.

Στις ΗΠΑ το 2017 οι επιστήμονες είχαν εκτιμήσει ότι ακόμη και με 40% αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου, είχαν αποφευχθεί 8.000 θάνατοι, κατά την επιδημία της εποχικής γρίπης. «Το εφετινό εμβόλιο φαίνεται πως έχει μιο χαμηλή κάλυψη, ιδίως στους ηλικιωμένους. Ωστόσο, το όφελος παραμένει για τον πληθυσμό, ακόμη και αν καταγράφεται μικρότερη εμβολιαστική κάλυψη» σημειώνει η κυρία Μαλτέζου από τον ΕΟΔΥ.

01.2020-Flu-week

Αναλυτικά τι αναφέρει η έκθεση του ΕΟΔΥ:

Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2019 – 2020 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε την 40η εβδομάδα 40/2019 (30 Σεπτεμβρίου – 06 Οκτωβρίου 2019) και θα ολοκληρωθεί την 20η εβδομάδα 20/2020 (11–17 Μαϊου 2020).

Στην παρούσα έκθεση, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων στη χώρα μας, για την 5η εβδομάδα 5/2020 (27 Ιανουαρίου – 02 Φεβρουαρίου 2020).

Κατά την εβδομάδα 5/2020 (27 Ιανουαρίου – 02 Φεβρουαρίου 2020) οι επισκέψεις σε ιατρό για γριπώδη συνδρομή παρουσιάζουν περαιτέρω αύξηση σε σύγκριση με την προηγούμενη 4εβδομάδα 4/2020

• Κατά την εβδομάδα 5/2020 (27 Ιανουαρίου – 02 Φεβρουαρίου 2020) στα δύο Εθνικά Εργαστήρια Αναφοράς Γρίπης (Τμήμα Ιολογίας, Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, και Β’ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.), στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Ε.Κ.Π.Α και στο Εργαστήριο Κλινικής Ιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ελέγχθηκαν για ιούς γρίπης συνολικά 327 κλινικά δείγματα όλα από νοσοκομεία. Τα 165 (50,5%) εξ΄ αυτών ήταν θετικά για ιούς γρίπης και συγκεκριμένα τα 141 (85,5%) ήταν τύπου Α και τα 24 (14,5%) ήταν τύπου Β. Τα 113 στελέχη τύπου Α υποτυποποιήθηκαν, εξ΄ αυτών τα 79 (69,9%) ανήκαν στον υπότυπο Α(Η3Ν2) και τα 34 (30,1%) στον υπότυπο Α(Η1Ν1).

• Από την εβδομάδα 40/2019 έως και την εβδομάδα 5/2020 (27 Ιανουαρίου – 02 Φεβρουαρίου 2020) καταγράφηκαν 151 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης. Από αυτά, τα 136 νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ. (Πίνακας 1, Διάγραμμα 4). Από το σύνολο των ασθενών αυτών, μόνο 55 (36,4%) είχαν εμβολιαστεί για τη γρίπη. Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκαν συνολικά 38 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Οι 27 θάνατοι αφορούσαν σε ασθενείς με νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ και 11 σε ασθενείς χωρίς νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ.

• Με βάση τα ανωτέρω, βρισκόμαστε σε περίοδο πολύ υψηλής δραστηριότητας της γρίπης στην Ελλάδα.

Συν-επικρατούν οι υπότυποι A(H1N1)pdm09 και A(H3N2). Τονίζεται η σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού ως ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης από τη γρίπη.

Α. Κλινικό σκέλος επιδημιολογικής επιτήρησης της γρίπης

Κατά την εβδομάδα 5/2020 (27 Ιανουαρίου – 02 Φεβρουαρίου 2020), οι επισκέψεις σε ιατρό για γριπώδη συνδρομή παρουσιάζουν περαιτέρω αύξηση σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα 4/2020, ιδιαίτερα στις μικρότερες ηλικίες.

Γ. Επιτήρηση σοβαρών κρουσμάτων εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης με ή χωρίς νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ)
Από την εβδομάδα 40/2019 έως και την εβδομάδα 5/2020, στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 151 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, εκ των οποίων τα 136 νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ.

Όσον αφορά στα κρούσματα με νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ.: Πρόκειται για 80 άνδρες και 56 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 0 έως 96 έτη, μέση ηλικία 57 έτη και διάμεση 63,5 έτη. Τα 128 (94,1%) από τα προαναφερθέντα κρούσματα οφείλονται στον ιό γρίπης τύπου Α και τα 8 (5,9%) στον ιό γρίπης τύπου Β. Τα 95 από τα στελέχη τύπου Α που απομονώθηκαν από τα ανωτέρω κρούσματα υποτυποποιήθηκαν, εξ΄ αυτών τα 55 (57,9%) ανήκαν στον υπότυπο Α(Η3Ν2) και τα 40 (42,1%) στον υπότυπο Α(Η1Ν1)pdm09

Τα 117 (86%) από τα 136 προαναφερθέντα σοβαρά κρούσματα με νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ ανήκουν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία συνιστάται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη, σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, εξ’ αυτών εμβολιασμένοι ήταν οι 50 (42,7%).

Όσον αφορά στα κρούσματα χωρίς νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ.: Πρόκειται για 7 άνδρες και 8 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 49 έως 91 έτη, μέση ηλικία 74,1 έτη και διάμεση 78 έτη. Όλα τα κρούσματα οφείλονται στον ιό γρίπης τύπου Α.

Τα 4 από τα στελέχη τύπου Α που απομονώθηκαν από τα ανωτέρω κρούσματα υποτυποποιήθηκαν, εξ΄ αυτών τα 2 (50%) ανήκαν στον υπότυπο Α(Η3Ν2) και τα 2 (50%) στον υπότυπο Α(Η1Ν1)pdm09. Τα 13 (86,7%) από τα 15 προαναφερθέντα σοβαρά κρούσματα χωρίς νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ ανήκουν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία συνιστάται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, εξ’ αυτών εμβολιασμένοι ήταν οι 5 (38,5%).

Από την εβδομάδα 40/2019 έως και την εβδομάδα 5/2020 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 38 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη, εκ των οποίων οι 27 αφορούν σε κρούσματα που χρειάστηκαν νοσηλεία στη Μ.Ε.Θ και 11 σε κρούσματα που δεν νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ.

Πρόκειται για 17 άνδρες και 21 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 4 έως 91 έτη, μέση ηλικία 68,3 έτη και διάμεση 75 έτη. Από τα 34 (89,5%) κρούσματα απομονώθηκε ιός γρίπης τύπου Α και από τα 4 (10,5%) ιός γρίπης τύπου Β. Τα 15 στελέχη γρίπης τύπου Α που απομονώθηκαν από τα προαναφερθέντα κρούσματα υποτυποποιήθηκαν, εξ΄ αυτών τα 4 (26,7%) ανήκαν στον υπότυπο Α(Η1Ν1)pdm09 και τα 11 (73,3%) στον υπότυπο Α(Η3Ν2).

Τα 36 (94,7%) από τα 38 προαναφερθέντα κρούσματα ανήκαν σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου για την οποία συνιστάται εμβολιασμός για την εποχική γρίπη σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, εξ’ αυτών εμβολιασμένοι ήταν οι 14 (38,9%).