Ελένη Χατζή: Δεν υπάρχει κοινωνική Ελλάδα χωρίς πολιτικές για τους συμπολίτες μας με αναπηρία

23 Ιουνίου 202322:00

Η αναπηρία είναι ένα φαινόμενο ιδιαίτερα διαδεδομένο μέσα στην κοινωνία και, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οικείο σε όλους τους ανθρώπους, στοιχείο του άμεσου και έμμεσου κοινωνικού τους περιβάλλοντος, οικογενειακού-συγγενικού,φιλικού, επαγγελματικού.

Η αναπηρία είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, που διέπεται από συγκεκριμένες σχέσεις, συνδέσεις και κανονικότητες μέσα στην κοινωνία και ως τέτοιο οφείλει να κατανοείται και να αντιμετωπίζεται. Από την άλλη πλευρά, αναπηρία είναι ο περιορισμός ή η έλλειψη (που προκύπτει βεβαίως από μια βλάβη) της ικανότητας εκτέλεσης-επιτέλεσης μιας δραστηριότητας ή σειράς δραστηριοτήτων που είναι αναγκαίες για να είναι πλήρως ενταγμένο και ολοκληρωμένο ένα άτομο μέσα στην κοινωνία.

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της βλάβης και της αναπηρίας γενικά περιλαμβάνει α) την Ειδική Αγωγή για τα ΑμεΑ, β) την θεραπεία και αποκατάσταση, γ) την ένταξη ή επανένταξή τους στην πλήρη κοινωνική δραστηριότητα.

Η ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία, η εξέλιξή της, η βελτίωση ή χειροτέρευσή της συνιστά έναν από τους σημαντικότερους δείκτες ανάπτυξης και πολιτισμού μιας σύγχρονης κοινωνίας, ίσως και τον σημαντικότερο.

Τα τελευταία 4 χρόνια έχουν γίνει ενέργειες για τη μείωση των ανισοτήτων και για τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους. Ο Προσωπικός Βοηθός είναι ένας θεσμός που συμβάλλει στην ανεξάρτητη διαβίωσή των ατόμων με αναπηρία, για το οποίο είμαστε πολύ υπερήφανοι. Όπως υπερήφανοι είμαστε που και για πρώτη φορά απέκτησαν τα άτομα αυτά πρόσβαση στην Ακρόπολη, χάρη στον ανελκυστήρα και στους διαδρόμους που κατασκευάστηκαν.

Ήδη υλοποιήσαμε:

  • Καταρτίστηκε και εφαρμόζεται για πρώτη φορά Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και συστάθηκε η Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας, η οποία υπάγεται στον Πρωθυπουργό.
  • Δημιουργήθηκε η Εθνική Πύλη Αναπηρίας (epan.gov.gr) και εντάχθηκαν σε αυτήν τα Ψηφιακά ΚΕΠΑ, το Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία και η Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας, μια κάρτα για κάθε χρήση στις συναλλαγές με όλες τις δημόσιες υπηρεσίες από το άτομο με αναπηρία. Επιπλέον, μέσω της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας, τα ΑμεΑ μπορούν να ενημερώνονται για τις παροχές που δικαιούνται, με τη δημιουργία του Μητρώου Παροχών Αναπηρίας.
  • ΚΕΠΑ: Τέθηκαν σε λειτουργία τα Ψηφιακά ΚΕΠΑ, καταργώντας τις αλλεπάλληλες επισκέψεις, καταργήθηκε το παράβολο των €46 καθώς και η υποχρεωτική επανεξέταση από ΚΕΠΑ για μη αναστρέψιμες ασθένειες. Θεσπίστηκε πρώτη φορά Κανονισμός Λειτουργίας ΚΕΠΑ.
  • Επικαιροποιήθηκε ο Ενιαίος Πίνακας Προσδιορισμού Ποσοστού Αναπηρίας (ΕΠΠΠΑ) και ο Πίνακας Χρόνιων Παθήσεων και αναμορφώθηκε η Ειδική Επιστημονική Επιτροπή με σύγχρονες ειδικότητες ιατρών.
  • Ενιαία Ιατρική Γνωμάτευση που πιστοποιεί τον πολίτη για κάθε δυνητική παροχή που μπορεί να λάβει, η οποία του αποστέλλεται στην ηλεκτρονική του θυρίδα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού. Ενιαίος κανόνας χορήγησης σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, ανεξαρτήτως πρώην Ταμείου με ευθυγράμμιση του ποσοστού για όλον τον eΕΦΚΑ από 67% σε 50% για τη λήψη σύνταξης. Εκκίνησε πρόγραμμα απασχόλησης για 3.000 άνεργους που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, μεταξύ των οποίων και ΑμεΑ, με 75% επιδότηση μισθού και εισφορών για 24 μήνες.
  • Πιλοτική Εφαρμογή Προσωπικού Βοηθού για 1.000 ΑμεΑ.
  • Πραγματοποιήθηκαν 6.000 διορισμοί στην ειδική αγωγή.
  • Δομές Ψυχικής Υγείας: Δρομολογήθηκε η δημιουργία 106 δομών ψυχικής υγείας, για 66 από τις οποίες έχουν ήδη εκδοθεί άδειες λειτουργίας (περιλαμβάνονται δομές για άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, άτομα με αυτιστικές διαταραχές, άτομα που πάσχουν από άνοια και νόσο Alzheimer κ.α.).
    Θεσμοθετήθηκε η Μονάδα Ισότιμης Πρόσβασης και η Επιτροπή Ισότιμης Πρόσβασης ΑμεΑ και ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα ΑΕΙ. Ήδη, 4 ΑΕΙ έχουν συστήσει Επιτροπές Ισότιμης Πρόσβασης και 8 έχουν Μονάδες Προσβασιμότητας.

Όμως, έχουμε ακόμα αρκετά να κάνουμε. Το πρόγραμμά μας για τους συμπολίτες μας με αναπηρία:

  • Επέκταση Προσωπικού Βοηθού για 2.000 ΑμεΑ συμπολίτες μας σε όλη τη χώρα.
  • Αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων κατά 8% από 1/5/2023.
  • Μετεγκατάσταση ΚΕΠΑ Αθήνας στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, σε σύγχρονες και προσβάσιμες υποδομές που θα εκτείνονται σε 1.300 περίπου τετραγωνικά μέτρα, απόλυτα φιλικές προς τα Άτομα με Αναπηρία. Το νέο ΚΕΠΑ θα έχει τη δυνατότητα να  εξυπηρετεί περίπου 150.000 Άτομα με Αναπηρία κάθε χρόνο.
  • Βελτίωση της προσβασιμότητας: Πρόγραμμα χρηματοδότησης υποδομών προσβασιμότητας για άτομα με κινητικές και αισθητηριακές αναπηρίες. Θα παρασχεθεί χρηματοδότηση σε ιδιώτες για τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε 4.000 κύριες κατοικίες και 700 χώρους εργασίας αυτοαπασχολούμενων ατόμων με αναπηρία.
  • Πρώιμη παρέμβαση: 1.450 παιδιά πολύ μικρής ηλικίας (0-6 ετών) με αναπηρίες και αναπτυξιακές διαταραχές και οι οικογένειές τους θα λάβουν κουπόνια για την παροχή εξατομικευμένων θεραπευτικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
  • Αποϊδρυματοποίηση: Υλοποίηση προγράμματος επαγγελματικής αναδοχής για παιδιά με αναπηρία, μετεγκατάσταση εφήβων και ενηλίκων από Δομές Παιδικής Προστασίας σε Διαμερίσματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης.
  • Πρόγραμμα υποστηριζόμενης απασχόλησης για την απασχόληση ατόμων με διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού με τη στήριξη μεντόρων τόσο για τους ωφελούμενους όσο και για τους εργοδότες, για τη διαμόρφωση νέας εργασιακής κουλτούρας.
  • Δημιουργία σχολής ψηφιακής κατάρτισης (ως παράρτημα της σχολής ΑμεΑ Αθηνών)  για την αναβάθμιση ψηφιακών δεξιοτήτων ατόμων στο φάσμα του αυτισμού, σε συνεργασία με την Amazon, τη Cisco και τη Microsoft από τη ΔΥΠΑ.
  • Ενιαία ψηφιακή πύλη για την απόδοση και καταβολή επιδομάτων και πληροφόρηση πολιτών ΑμεΑ με τη δημιουργία κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων  για κάθε κατηγορία αναπηρίας.

Η αναπηρία αποτελεί ένα φαινόμενο με κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές προεκτάσεις, που επιδρά καταπιεστικά στις ζωές των ανάπηρων. Η κοινωνία θα πρέπει να εκπαιδευτεί σε θέματα αναπηρίας, έτσι ώστε να εφαρμοστούν οι αρχές του πολυδιάστατου μοντέλου, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας πιο «ανθρώπινης» κοινωνίας. Σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις, η αναπηρία δεν αφορά όλη την προσωπικότητα του ατόμου, αλλά μόνο ένα χαρακτηριστικό του. Έτσι πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν η πολυσύνθετη φύση της προσωπικότητας του ατόμου και οι δυνατότητες που έχει για να συμμετέχει ισότιμα σε όλους τομείς της ζωής. Η αναγνώριση ότι το ίδιο το περιβάλλον μπορεί να μειώσει ή να αυξήσει την ένταση των συνεπειών μιας αναπηρίας, συνεπάγεται μια επιπλέον ευθύνη της κοινωνίας για την κατάλληλη διαμόρφωση του περιβάλλοντος και την παροχή κατάλληλων υπηρεσιών, προς όφελος του πολίτη με αναπηρία.

Αρθρογράφος