Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την υιοθέτηση αρχών για την ισότητα των δύο φύλων στην ΕΕ, έξι επίτροποι της Ένωσης υπογράφουν από κοινού ένα άρθρο σχετικά με την πρωτοβουλία για την εξάλειψη των εμποδίων στην είσοδο των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια. Το in.gr δημοσιεύει το άρθρο τους…

των

Viviane Reding, Αντιπροέδρου και Επιτρόπου Δικαιοσύνης της ΕΕ

Antonio Tajani, Αντιπροέδρου και Επιτρόπου Βιομηχανίας της ΕΕ

Joaquín Almunia, Αντιπροέδρου και Επιτρόπου Ανταγωνισμού της ΕΕ

Olli Rehn, Αντιπροέδρου και Επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ

Michel Barnier, Επιτρόπου Εσωτερικής Αγοράς της ΕΕ

Lázsló Andor , Επιτρόπου Απασχόλησης της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μακρόχρονη ιστορία προώθησης της αρχής της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών και η Ευρώπη μπορεί να είναι υπερήφανη για την πρόοδο που έχει επιτύχει κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι γυναίκες δεν έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν διακρίσεις εξαιτίας του φύλου τους. Οι κανόνες της ΕΕ διασφαλίζουν επίσης κοινά ελάχιστα δικαιώματα σε άδεια για οικογενειακούς λόγους. Και παρά την οικονομική κρίση, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών ανέρχεται σήμερα στο 62%, από το 55% που βρισκόταν το 1997.

Ωστόσο, στις υψηλόβαθμες θέσεις των εταιρειών, πολλές γυναίκες εξακολουθούν να έρχονται αντιμέτωπες με μια γυάλινη οροφή που εμποδίζει την άνοδό τους στην επαγγελματική ιεραρχία. Επί του παρόντος, τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών κυριαρχούνται από ένα φύλο: το 86,3% των μελών της διοίκησης και το 96,8 των προέδρων διοικητικού συμβουλίου είναι άνδρες, ενώ οι γυναίκες καταλαμβάνουν το 13,7% (στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 7,4%, σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ) και το 3,2% αντίστοιχα.

Παρά την έντονη δημόσια συζήτηση και τις ελάχιστες εθελοντικές πρωτοβουλίες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η κατάσταση δεν έχει παρουσιάσει σημαντική μεταβολή σε σχέση με το παρελθόν.

Το Μάρτιο του τρέχοντος έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια έκθεση σχετικά με την κατάσταση για τις γυναίκες σε διοικητικά συμβούλια στην Ευρώπη, η οποία έδειξε πως έχει παρουσιαστεί συγκρατημένη πρόοδος κατά τους τελευταίους μήνες: 1,9 ποσοστιαία μονάδα από τον Οκτώβριο του 2010 έως τον Ιανουάριο του 2012. Αυτό μπορεί να συγκριθεί με μια μακροπρόθεσμη μέση αύξηση μόλις 0,6% ετησίως κατά την τελευταία δεκαετία. Επιπλέον, η Γαλλία από μόνη της αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της αύξησης σε ολόκληρη την ΕΕ κατά τη διάρκεια του παρελθόντος έτους, μετά την καθιέρωση νομοθεσίας για ποσόστωση, σε εθνικό επίπεδο, το 2011.

Συνολικά, η αλλαγή εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολη. Η απτή πρόοδος είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Η πρόοδος είναι ορατή μόνο σε χώρες όπου εισήχθησαν νομοθεσίες για ποσόστωση. Με το ρυθμό αυτό, θα χρειαστούν περίπου 40 χρόνια μέχρι να φτάσουμε κοντά στην ισορροπία μεταξύ των φύλων στα διοικητικά συμβούλια – δηλαδή, σε ποσοστό περίπου 40% και τις γυναίκες ή τους άνδρες. 

Είναι καιρός τώρα να ολοκληρώσουμε αυτό που ξεκινήσαμε και για το οποίο εντείναμε τις προσπάθειές μας μέσω της 50χρονης δράσης της ΕΕ για την προώθηση της ισότητας των φύλων αντιμετωπίζοντας το ζήτημα άμεσα. Γι’ αυτό εμείς, οι Ευρωπαίοι Επίτροποι, υπεύθυνοι για την Δικαιοσύνη, την Βιομηχανία, τον Ανταγωνισμό, τις Οικονομικές Σχέσεις, την Εσωτερική Αγορά και την Απασχόληση, προτείνουμε νομοθεσία για την επιτάχυνση της προόδου, για μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των ευρωπαϊκών εταιρειών.

Το κίνητρό μας είναι ξεκάθαρο: σε αυτούς τους δύσκολους οικονομικά καιρούς- όταν αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις γήρανσης του πληθυσμού και της έλλειψης δεξιοτήτων, επιπλέον της οικονομικής κρίσης- είναι πολύ σημαντικότερο από ποτέ να επωφεληθούμε από τις δεξιότητες του καθενός: τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών.

Έντεκα κράτη-μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Ισπανία, Πορτογαλία, Δανία, Φιλανδία, Ελλάδα, Αυστρία και Σλοβενία) το έχουν αναγνωρίσει αυτό και έχουν ήδη ξεκινήσει να ενεργούν εισάγοντας διαφόρων τύπων κανόνες, ώστε να προωθήσουν την ισότητα των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Ωστόσο, η αποσπασματική προσέγγιση ενός τόσο σημαντικού κοινωνικού και οικονομικού ζητήματος μπορεί να παρεμποδίσει την ενιαία αγορά της ΕΕ.

Οι εταιρείες χρειάζονται ένα συνεκτικό, αξιόπιστο νομικό πλαίσιο, κυρίως όταν θέλουν να δραστηριοποιηθούν εντός της ενιαίας αγοράς της ΕΕ. Η πρότασή μας αποσκοπεί, συνεπώς, στη δημιουργία ενός πλαισίου, σε επίπεδο ΕΕ, κανόνων θετικής δράσης που θα προσανατολίζει κατάλληλα τους εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής και θα  παρέχει ασφάλεια δικαίου στις επιχειρήσεις.

Αλλά αυτό δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις. Αφορά και τους πολίτες που συμφωνούν πως η σημερινή κατάσταση θα πρέπει να αλλάξει: το 88% των Ευρωπαίων (και το 84%  των Ελλήνων) πιστεύουν πως, δεδομένων ίσων αρμοδιοτήτων, οι γυναίκες θα πρέπει να εκπροσωπούνται ισότιμα στις ανώτατες θέσεις των επιχειρήσεων, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου. Υπάρχει έτσι μια σταθερή δημόσια υποστήριξη στην Ευρώπη για θέσπιση κανόνων ποσόστωσης, με βάση τις επιδόσεις.

Η λέξη κλειδί εδώ είναι «ικανότητες».

Δώσαμε μεγάλη  προσοχή κατά τη διάρκεια σύνταξης της πρότασής μας, διότι, από την μια πλευρά, θέλουμε να προωθήσουμε την ισότητα των φύλων στα διοικητικά συμβούλια, με ειδικά μέτρα υπέρ του λιγότερο εκπροσωπούμενου φύλου. Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να εισάγονται διακρίσεις εις βάρος μεμονωμένων υποψηφίων που ανταγωνίζονται για μια συγκεκριμένη θέση σε μια εταιρεία.

Σύμφωνα με τους κανόνες μας, τα προσόντα και οι ικανότητες θα παραμείνουν τα βασικά κριτήρια για μια θέση εργασίας στο διοικητικό συμβούλιο. Βεβαίως, η νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με την προώθηση της ισότητας των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών θα πρέπει να περιοριστεί σε βάθος χρόνου: τα μέτρα υπέρ της εκπροσώπησης και των δύο φύλων να μπορούν να υφίστανται μόνο εάν υπάρχει υποεκπροσώπηση, διαφορετικά, αυτό θα οδηγούσε σε περαιτέρω ανισότητα.

Οι νέοι κανόνες που προτείνουμε επιτυγχάνουν τη σωστή ισορροπία. Ο νέος κανόνας του 40% θα ισχύει μόνο για τις εισηγμένες εταιρείες, λόγω της οικονομικής τους σημασίας και της μεγάλης προβολής τους, ενώ τίθενται εκτός ρύθμισης οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 εργαζόμενους. Η έκθεση επικεντρώνεται στις μη-εκτελεστικές διευθυντικές θέσεις, προκειμένου να στείλει το σωστό μήνυμα στα υψηλότερα επίπεδα των επιχειρήσεων. Κι αυτό θα έχει στον πυρήνα του μια διαφανή διαδικασία επιλογής με στόχο να φτάσει στο 40% η εκπροσώπηση του λιγότερο εκπροσωπούμενου φύλου μέχρι το 2020 -με βάση σαφή κριτήρια και σύγκριση των δεξιοτήτων και των προσόντων των υποψηφίων.

‘Έχει έρθει η ώρα να σπάσουμε τα στεγανά που εξακολουθούν να απαγορεύουν στο θηλυκό ταλέντο να φτάσει στην κορυφή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθούσε την ισότητα των φύλων από το 1957.

Συνεχίζοντας αυτή την πορεία, δεν αποτελεί επανάσταση, αλλά φυσική εξέλιξη, μετά από 50 χρόνια δράσης της ΕΕ για προώθηση της ισότητας των φύλων. Ξεκίνησε πριν 50 χρόνια με την εξασφάλιση ίσης αμοιβής για ίση εργασία και συνεχίζει σήμερα με τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών σε θέσεις λήψης αποφάσεων για τις γυναίκες και τους άνδρες.