Η «ευελιξία» του ΝΑΤΟ σε ένα GREXIT και η αποτυχία της «τριγωνικής διπλωματίας»

13 Ιουλίου 201508:39

Το θέμα του χρέους, η άμεση ενίσχυση της ρευστότητας, το ζήτημα του ταμείου με τα 50 δισ. δημόσιας περιουσίας στο Λουξεμβούργο, η ρήτρα GREXIT και η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο νέο πρόγραμμα βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων-διαπραγματεύσεων του Eurogroup και της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

Έχοντας αναφερθεί κατά καιρούς στην «γεωπολιτική διάσταση των διαπραγματεύσεων» τονίζαμε την ταχύτητα των αλλαγών που σημειώνονται στο ευρύτερο και κοντινό διεθνή περίγυρο και είχαμε επισημάνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν από μία οικονομική και (γεω)πολιτική χρεοκοπία.

Εντύπωση προκαλεί η «ψυχραιμία» που επιδεικνύει το ΝΑΤΟ στις κλιμακούμενες διαπραγματεύσεις ΕΕ-Δανειστών το οποίο δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις εκτιμήσεις της Νέας Ελληνικής Κυβέρνησης για την «γεωστρατηγική αξία της Χώρας» που μπορεί να λειτουργήσει ως «ενέχυρο» για νέο δανεισμό.

Στο μεσοδιάστημα των δύο σημαντικών συνόδων του ΝΑΤΟ, αυτής του Σεπτεμβρίου 2014 στην Ουαλία και της επόμενης συνόδου κορυφής στην Βαρσοβία τον Ιούλιο του 2016 φαίνεται ότι θα έχουμε την εμφάνιση του νέου και κυρίαρχου « ευέλικτου δόγματος» του ΝΑΤΟ έναντι των “προκλήσεων” στην ανατολική Ευρώπη, όπως είπε, δηλαδή η στάση της Συμμαχίας απέναντι στη συνολική ρωσική πολιτική καθώς και το Ουκρανικό ζήτημα.

Αναλύοντας το περίφημο «Σχέδιο Δράσης για την Ετοιμότητα» που καταρτίστηκε στην περασμένη σύνοδο βλέπουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σύνολο αλλαγών που κάνει η Βορειοατλαντική Συμμαχία α) για να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις για την ασφάλεια στη περιφέρεια του ΝΑΤΟ β) για να ανταποκριθεί στην κατάσταση στα σύνορα της Τουρκίας με την Συρία, εκεί που μαίνονται οι συγκρούσεις και όπου το λεγόμενο “Ισλαμικό Κράτος” έχει καταλάβει σημαντικές περιοχές της Συρίας και του δυτικού και βόρειο-δυτικού Ιράκ και γ) για να εξεταστεί η κατάσταση στη Μεσόγειο και στην Βόρεια Αφρική, δηλαδή στην εμπόλεμη Λιβύη, μια ακόμα εστία πολέμου και πιθανής τρομοκρατικής απειλής – και όπως βιώνουν Ελλάδα, Ιταλία και άλλες χώρες – κύμα από πρόσφυγες και παράτυπους μετανάστες ανάμεσα σε πρόσφυγες.

Να επισημάνουμε ότι η “νέα ορολογία” του ΝΑΤΟ, ιδίως μετά την κρίση στην Ουκρανία, περιλαμβάνει τον όρο “κλιμακούμενα σχέδια αντιμετώπισης”, δηλαδή σχέδια που προβλέπουν την ταχεία αντιμετώπιση “προκλήσεων στην περιφέρεια του ΝΑΤΟ” και σε αυτά περιλαμβάνεται και η δημιουργία μιας χερσαίας (Very High Readiness Joint Task Force),  η οποία μπορεί να δραστηριοποιηθεί σε ελάχιστες ημέρες. Τη διοίκηση της ταξιαρχίας από το 2016 θα αναλάβει η Ισπανία.

Στα πλαίσια των ευρύτερων γεωστρατηγικών και γεωπολιτικών αλλαγών η Δύση θα πρέπει να εξετάσει μια πιο σταθερή και μακροπρόθεσμη επιλογή για να αποτρέψει την Ρωσία από το να προχωρήσει βαθύτερα στην Ευρώπη και για αυτό το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να προσφέρει θέση μέλους στην Σουηδία και την Φινλανδία φέρνοντας σύνορα της Συμμαχίας όλο και πιο κοντά στη Ρωσία, αποδεικνύοντας ότι η στρατιωτική επιθετικότητα στην Ευρώπη έχει ως συνέπεια μεγάλες γεωπολιτικές συνέπειες.

Η επίσημη ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην συμμαχία θα επιτρέψει τελικά στο ΝΑΤΟ να χειριστεί ολόκληρη την Αρκτικο-σκανδιναβικο-βαλτική περιοχή ως μια ολοκληρωμένη στρατιωτική-στρατηγική περιοχή για αμυντικό σχεδιασμό και υλικοτεχνικούς σκοπούς, κάτι που θα κάνει την συμμαχία πολύ περισσότερο ικανή να υπερασπιστεί την Εσθονία, την Λετονία και την Λιθουανία εναντίον τής Ρωσίας.

Για την Ρωσία, η απώλεια της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα αποτελέσει σοβαρό γεωστρατηγικό πλήγμα, τέτοιο που θα αντισταθμίζει τα τυχόν κέρδη της από την προσάρτηση της Κριμαίας. Θα τοποθετήσει τις δυνάμεις τού ΝΑΤΟ σε απόσταση αναπνοής από τις βάσεις των στρατηγικών πυρηνικών υποβρυχίων τής Ρωσίας που βρίσκεται στην χερσόνησο Κόλα. Θα μετατρέψει επίσης την Βαλτική Θάλασσα σε μια λίμνη τού ΝΑΤΟ, μέσω της οποίας θα πρέπει να διέλθουν ένα μεγάλο μέρος τού ζωτικής σημασίας εμπορίου και των ενεργειακών εξαγωγών τής Ρωσίας.

Αυτή ίσως η εξέλιξη εξηγεί την ανοχή των μεγάλων δυνάμεων στη συμπεριφορά των Φινλανδών και την επιθετικότητα της Γερμανίας αλλά και την αδιαφορία τους στους «κινδύνους» από ένα GREXIT με εξαίρεση , ίσως, τη Γαλλία η οποία πάντοτε τα τελευταία χρόνια λειτουργεί καθυστερημένα και με «διαφορά φάσης».

Στον αντίποδα, ίσως δημιουργεί προβλήματα στην ελληνική πλευρά η εκφρασθείσα αντίληψη από τον Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι ο οποίος και προειδοποίησε νωρίτερα φέτος ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να επιβραδύνει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να ανταποκριθεί στη ρωσική επιθετικότητα, χαρακτηρίζοντάς την ως τον «Δούρειο Ίππο» της Ρωσίας εντός της ΕΕ.

Έχοντας υπόψη τις τρέχουσες και προφανείς εξελίξεις , ερωτηματικά δημιουργεί ως προς την αποτελεσματικότητά της η αναπαραγωγή από τη νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της Ελλάδος της «τριγωνικής αρχής της διπλωματίας του Χένρι Κίσινγκερ» καλλιεργώντας παράλληλους οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς με την Μόσχα και την Κίνα. Το μοντέλο αυτό είχε υιοθετηθεί σε μια προσπάθεια της Αθήνας να βρει πηγές εξωτερικού δανεισμού ούτως ώστε να αποφύγει την αναγκαστική χρεοκοπία μέσα στα πλαίσια της Ευρωζώνης.

Οι δραματικές ώρες που ζει ο Ελληνισμός στο βαθμό που δεν αποτελεί μέρος μιας καλά οργανωμένης εικονικής πραγματικότητας δημιουργεί έντονο το αίσθημα της ανασφάλειας για το άμεσο μέλλον.

Αρθρογράφος