Ενεπλάκη σε διαμεσολαβητικό πόλεμο (proxy war) με την Τουρκία η Ελλάδα;

17 Ιανουαρίου 202013:40

«Είμαστε φιλειρηνιστές. Ήρθαμε εδώ να συζητήσουμε για την ειρήνη», δήλωσε ο Λίβυος στρατάρχης, Χαλίφα Χάφταρ προσερχόμενος στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, που τον δέχθηκε στο γραφείο του στη Βουλή.

Διττός είναι ο στόχος που επιτελεί η επίσκεψη του Χαλίφα Χαφτάρ στην Αθήνα, καθώς η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί αφενός να μεγιστοποιήσει την παρέμβασή της, εν απουσία, στη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, ενώ παράλληλα προσπαθεί να διαχειριστεί τις επιπτώσεις του αποκλεισμού και των επιπλοκών της συνάντησης Μητσοτάκη-Τραμπ.

Ο Λίβυος στρατάρχης-πολέμαρχος έφτασε στην Αθήνα αργά το βράδυ της Πέμπτης σε κλίμα χωρίς καμία μυστικότητα, καθώς άπαντες γνώριζαν για την άφιξή του πριν πατήσει το πόδι του στην Αθήνα, ενώ κατέλυσε σε κεντρικό ξενοδοχείο στην πλατεία Συντάγματος, όπου είχε και προκαταρκτική, άτυπη, συνάντηση με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια.

Το πρωί της Παρασκευής ο Χαλίφα Χαφτάρ συναντήθηκε επισήμως με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, ενώ στη συνέχεια θα γίνει δεκτός από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Ήδη, βέβαια, η παρουσία του Χαφτάρ στην Αθήνα, καθ’ οδόν για το Βερολίνο αποτελεί σαφές μήνυμα για το βάθος της στρατηγικής σχέσης που έχει αναπτύξει με την Ελλάδα. Κεφαλαιοποιώντας αυτή τη σημειολογική ερμηνεία ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε, πριν δεχθεί τον Λίβυο στρατηγό στο Μαξίμου, με την Άγκελα Μέρκελ.

Η παρουσία του Λiβυου ηγέτη στην Αθήνα, οι επίσημες επαφές και οι φωτογραφίσεις, ενισχύουν τόσο το πολιτικό κεφάλαιο της ελληνικής κυβέρνησης, που είχε βρεθεί σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση, όσο και το διπλωματικό κεφάλαιο του ιδίου, ενόψει των διαπραγματεύσεων στο Βερολίνο. Παράλληλα, όμως, η Ελλάδα με τον τρόπο αυτό αναλαμβάνει θέση ευθέως αντίθετη στα τουρκικά συμφέροντα, τα οποία ήδη προασπίζει στρατιωτικά η Άγκυρα, στη Λιβύη.

Όπερ σημαίνει ότι η Ελλάδα επισημοποιεί τη μετατροπή του εμφυλίου της Λιβύης σε ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (proxy war)*, ενώ η Άγκυρα, βρίσκεται ένα βήμα μπροστά, έχοντας ξεκινήσει την αποστολή δυνάμεων στην περιοχή. Συνεπώς, από ελληνικής πλευράς οι συμβολισμοί της επίσκεψης Χαφτάρ καταδεικνύουν μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση, φέρνοντας την χώρα μια ανάσα από την άμεση εμπλοκή στην εμφύλια σύρραξη της Λιβύης.

Αυτό καταγράφεται άλλωστε και από τις δηλώσεις του Νίκου Δένδια, ο οποίος εξέφρασε την πολιτική βούληση για αποστολή ελληνικών δυνάμεων ως δύναμη εμπέδωσης και διαφύαξης της εκεχειρίας. Κάτι τέτοιο, όμως, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να γίνει αποδεκτό δεδομένου ότι η κυβέρνηση έχει απριόρι τοποθετηθεί κατά της κυβέρνησης Σάρατζ και υπέρ του στρτάρχη Χαφτάρ και ως εκ τούτου δεν μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερη δύναμη,

Μπορεί, λοιπόν, η επίσκεψη Χαφτάρ, να ενισχύει το διπλωματικό και πολιτικό κεφάλαιο αμφότερων των πλευρών, παράλληλα όμως φέρνει την Ελλάδα πολύ κοντά σε έμμεση και ενδεχομένως άμεση σύρραξη με την Τουρκία, που έχει βρεθεί από τα Ίμια.

Η εξέλιξη αυτή μπορεί να πολώνει σε κοινωνικό επίπεδο και να επιβάλλει πολιτική συναίνεση σε μια σειρά από ανοιχτά μέτωπα, λειτουργεί όμως ανασταλτικά στην εισροή ξένων επενδύσεων, καθώς διαπιστώνεται σαφής και ουσιαστική αύξηση του γεωπολιτικού κινδύνου.

Αν συνυπολογιστεί μάλιστα και το διπλωματικό επεισόδιο με το ολοένα και πιο ασταθές Ιράν, φαίνεται ότι διαμορφώνεται δυναμική επαναπροσδιορισμού του risk profile της Ελλάδας, εφόσον δεν υπάρξει άμεση ύφεση των εντάσεων και δεν παραχθούν ουσιαστικά πολιτικά αποτελέσματα στη Διάσκεψη του Βερολίνου.

Οι υψηλοί τόνοι, οι δημόσιες απειλές προς τη Γερμανία και την ΕΕ, ως αντίδραση στον αποκλεισμό της Ελλάδας από τη διαδικασία του Βερολίνου, ενώ την ίδια στιγμή η Αθήνα εξελίσσεται σε αντίρροπη δύναμη της Άγκυρας στη Λιβύη, απομακρυνόμενη από τον ευρωπαϊκό άξονα ουδετερότητας, σε μια προσπάθεια να επηρεάσει ενεργά την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, καταδεικνύει σημαντική μετατόπιση της εξωτερικής πολιτικής και διολίσθηση στην κατεύθυνση της βίας, δόγμα που προϋποθέτει ουσιαστικές αλλαγές στις δομές και τη φιλοσοφία άσκησης εξωτερικής πολιτικής για την αποτελεσματική προώθησή του. Οι κινήσεις αυτές, ωστόσο, δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, ούτε υπάρχει υπό υλοποίηση σχετικός σχεδιασμός.

*Ο διαμεσολαβητικός πόλεμος ή πόλεμος δι’ αντιπροσώπων είναι σύγκρουση μεταξύ δύο εθνών, χωρίς άμεση εμπλοκή των εμπλεκομένων. Χρησιμοποιείται επίσης για τον πόλεμο που υποκινείται από μεγάλη δύναμη χωρίς να εμπλακεί η ίδια.

(crisismonitor.gr)

Αρθρογράφος