Μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες για την επικινδυνότητα του κορονοϊού έστειλε από το βήμα της Βουλής ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την προ ημερησίας διάταξης συζήτηση για τις συνέπειες της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Ο πρωθυπουργός ζήτησε από τις πολιτικές δυνάμεις κοινή δράση και μέτωπο λογικής κατά της πανδημίας.
Μητσοτάκης: Κοινός στόχος η προστασία της υγείας των Ελλήνων πολιτών

Έκκληση στην αντιπολίτευση «να μην μετατραπεί η συζήτηση για τις συνέπειες της πανδημίας σε άγονη κομματική διαμάχη», απηύθυνε ο πρωθυπουργός στη σημερινή προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, τονίζοντας πως «κοινός στόχος είναι η προστασία της υγείας των Ελλήνων πολιτών και η διαχείριση των οικονομικών συνεπειών».

«Όλοι να ορθώσουμε ένα μέτωπο λογικής απέναντι στις μειοψηφίες ανορθολογισμού που κινούνται στα όρια της παράνοιας, όπως για τη χρήση της μάσκας», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης, προσθέτοντας πως «βασική πολιτική επιλογή είναι να κάνουμε αυτό που μας λένε οι ειδικοί επιστήμονες. Η Ελλάδα τα κατάφερε στο πρώτο κύμα και εξακολουθεί να τα καταφέρνει και τώρα, σημείωσε ο πρωθυπουργός και παραδέχθηκε ότι υπήρξε χαλάρωση το καλοκαίρι, λέγοντας πως στη συνέχεια έγιναν οι κατάλληλες ενέργειες».

Τόνισε ωστόσο, πως «υπήρξαν κακόπιστες παρεξηγήσεις από όσους πήγαν να εκμεταλλευτούν μία αναμενόμενη αύξηση των κρουσμάτων και να την κάνουν αντιπολιτευτικό επιχείρημα».

Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ακόμη ότι «η δημόσια υγεία κερδίζει το στοίχημα», ενώ για την οικονομία ανέφερε πως «είναι νωρίς να εκτιμηθεί η ζημιά και θα απαιτηθεί χρόνος για την πλήρη αποκατάσταση».

Σημείωσε πάντως, ότι «η ύφεση του 6μήνου είναι κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης», λέγοντας χαρακτηριστικά πως «ευτυχώς δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις κάποιων ότι θα έχουμε την χειρότερη ύφεση την ΕΕ», και συνέστησε «περίσκεψη και λιγότερη κινδυνολογία στην αντιπολίτευση».
Τσίπρας: Λάθη, παραλείψεις έλλειψη σχεδιασμού

«Τα πράγματα στην επιδημία εξελίσσονται αρνητικά», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας ξεκινώντας την ομιλία του στη Βουλή, στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για τις οικονομικές και υγειονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Καταλόγισε στην κυβέρνηση «λάθη, παραλείψεις, έλλειψη σχεδιασμού και απαράδεκτη προσπάθεια να βγάλει πολιτική υπεραξία και πρόσκαιρα οφέλη από τη πανδημία».

Ακόμη, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι υποσχέθηκε ισχυρή ανάπτυξη και οδήγησε στην μεγαλύτερη υπανάπτυξη με 15,2% στο δεύτερο τρίμηνο του 2020, ενώ απέδωσε στον λάθος προπαγανδιστικό χειρισμό της κυβέρνησης την τάση τμήματα της κοινωνίας να καταφεύγουν σε θεωρίες συνωμοσίας.
Γεννηματά: Ανοίξατε τα χερσαία σύνορα χωρίς όρους

«Κύριε Μητσοτάκη, η μάσκα του σοσιαλδημοκράτη που προσπαθείτε να φορέστε δεν σας προστατεύσει από τις χρόνιες ασθένειες του κόμματος σας. Ακόμη και σήμερα αναζητείτε σχέδιο για την δεύτερη φάση της πανδημίας», τόνισε η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ, Φώφη Γεννηματά.

«Περιορίσατε τους ελέγχους γιατί ξεμείνατε από εργαστήρια και μοριακούς αναλυτές και τώρα απειλείται το σύνολο του πληθυσμού ακόμα και οι νέοι, με μέσο όρο ηλικίας τα 39 έτη. Πώς φτάσαμε ως εδώ; «, αναρωτήθηκε η κυρία Γεννηματά και απευθυνόμενη στον Κυριάκο Μητσοτάκη ανέφερε : «Δώσατε πρώτος το μήνυμα της χαλάρωσης, σφυρίξατε λήξη. Τα ίδια τα στελέχη εμφανίστηκαν σε σειρά εκδηλώσεων χωρίς μάσκα και χωρίς τήρηση των μέτρων προστασίας κι όταν άρχισε η αύξηση είπατε ότι φταίνε οι νέοι», επεσήμανε προσθέτοντας : Ανοίξατε τα χερσαία σύνορα χωρίς όρους και τώρα επιμένετε ότι δεν είναι εισαγόμενα τα κρουσματα και ότι φταίνε οι πολίτες.
Δ. Κουτσούμπας: Η κυβέρνηση δεν έκανε ουσιαστικά τίποτα για να θωρακίσει το δημόσιο σύστημα Υγείας

Παίξατε στον τζόγο την υγεία του λαού στον τουρισμό και τις μεταφορές ενώ γνωρίζατε ότι θα έρθει δεύτερο κύμα και ούτε εμβόλιο θα υπάρξει ανέφερε ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, προσθέτοντας ότι τα υγειονομικά πρωτόκολλα έγιναν κουρελόχαρτα στους χώρους εργασίας για χάρη των κερδών των επιχειρηματικών ομίλων.

Για κυβερνητική πολιτική αντιφάσεων και πλασματικών διλημμάτων μίλησε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος.

Επιλέξατε να μην προετοιμαστείτε, επειδή η προετοιμασία απαιτούσε πράγματα που συγκρούονται με τα συμφέροντα της παρασιτικής ολιγαρχίας, υποστήριξε ο πρόεδρος του ΜΕΡΑ25 Γιάννης Βαρουφάκης.

Στη δευτερολογία του ο Κυρ. Μητσοτάκης, άσκησε δριμεία κριτική στον Γιάνη Βαρουφάκη για την αναφορά του στην Ελλάδα ως χρεοδουλοπαροικία. Ακόμη, σχολίασε δηκτικά τον χαρακτηρισμό «ο μεγαλύτερος πολιτικός απατεώνας που πέρασε από το κοινοβούλιο» που του απηύθυνε νωρίτερα ο Α.Τσίπρας.

Αναλυτικότερα:

Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην προ Ημερησίας Διατάξεως συζήτηση στη Βουλή σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η έξαρση της πανδημίας στη δημόσια υγεία, την οικονομία, στους εργαζόμενους και για την έναρξη του νέου σχολικού έτους
7 Σεπτεμβρίου 2020

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε και ευχαριστώ κυρία Γεννηματά που μας δίνετε τη δυνατότητα να βρεθούμε σήμερα στο Κοινοβούλιο και σε επίπεδο Αρχηγών Κομμάτων, να συζητήσουμε το κυρίαρχο θέμα το οποίο απασχολεί σήμερα την Ελληνική κοινωνία.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ήταν Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου, όταν ταυτοποιήθηκε και επισήμως το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στην Ελλάδα.
Από τότε μεσολάβησαν 195 μέρες. Έγιναν πολλά. Η κυβέρνηση ενεργοποίησε από την πρώτη στιγμή ένα τολμηρό σχέδιο, στηριγμένο πάντα στις κατευθύνσεις, στις υποδείξεις, στις οδηγίες των επιστημόνων.
Παρά τις πρώτες αντιδράσεις προχώρησε γρήγορα σε πολύ αυστηρούς περιορισμούς, οι οποίοι έφεραν αποτέλεσμα. Ενισχύσαμε σε προσωπικό και εξοπλισμό το Εθνικό Σύστημα Υγείας και εξακολουθούμε να το κάνουμε. Και ταυτόχρονα επεξεργαστήκαμε ένα ευρύ, αλλά και ευέλικτο πρόγραμμα για τη στήριξη των νοικοκυριών αλλά και των επιχειρήσεων που πλήττονταν από την πανδημία.
Πάνω απ’ όλα, όμως, η ελληνική πολιτεία απευθύνθηκε με ειλικρίνεια στους Έλληνες πολίτες, καλώντας τους να βαδίσουμε όλοι μαζί ενωμένοι το δρόμο της ευθύνης και της αλληλεγγύης.
Στη χώρα μας οικοδομήθηκε μία νέα σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και στον πολίτη. Και ναι, οι απώλειες περιορίστηκαν και η Ελλάδα έγινε διεθνές παράδειγμα για την άμυνά της απέναντι στο πρώτο κύμα της υγειονομικής κρίσης. Μια άμυνα η οποία εξακολουθεί να διατρέχει την πολιτική μας. Με νέους όρους αυτή τη φορά, διότι οι συνθήκες είναι άλλες, αλλά και με νέες δυνατότητες από πλευράς του κρατικού μηχανισμού. Η απειλή απλώνεται ξανά σε ολόκληρο τον κόσμο και η μάχη συνεχίζεται και στον τόπο μας.
Όλο το προηγούμενο διάστημα, θυμίζω, ήταν πολλές οι φορές που επέλεξα προσωπικά να επικοινωνήσω με τους συμπολίτες μας, περιγράφοντας την κατάσταση, εξηγώντας αναλυτικά τα μέτρα τα οποία λαμβάνουμε και ζητώντας τη δική τους κρίσιμη συμβολή. Είμαι ευγνώμων -το έχω πει πολλές φορές, το επαναλαμβάνω και σήμερα- για την ατομική και την κοινωνική ευθύνη που επέδειξαν. Την ίδια ευθύνη και πειθαρχία εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε και σήμερα.
Μίλησα επίσης συχνά στο κοινοβούλιο για ό,τι συμβαίνει και ό,τι κάναμε. Τελευταία μάλιστα ενημέρωση έγινε από τους δύο συναρμόδιους Υπουργούς οι οποίοι παρίστανται σήμερα, τον Υπουργό Υγείας και την Υπουργό Παιδείας, πριν από δύο εβδομάδες στην αρμόδια επιτροπή, όπου δόθηκαν πολλές εξηγήσεις, πολλές απαντήσεις. Και πιστεύω ότι υπήρξαν ερωτήματα εύλογα από συναδέλφους τα οποία απαντήθηκαν επαρκώς από την κυβέρνηση ενώ θέλω να τονίσω ότι σε κυβερνητικό επίπεδο η συνεργασία μας με όλους τους ειδικούς επιστήμονες, λοιμωξιολόγους, παραμένει καθημερινή.
Ο ελληνικός λαός εξακολουθεί να ενημερώνεται τακτικά για το μέτωπο της υγείας, αλλά και για τις πρωτοβουλίες που παίρνει το Υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Πάντα με τρόπο επίσημο, πάντα με τρόπο διαφανή.
Και με το ίδιο ακριβώς πνεύμα προσέρχομαι και εδώ σήμερα. Με μία παράκληση προς την αντιπολίτευση: Να μην επιτρέψουμε στους εαυτούς μας αυτή τη συζήτηση για μία τόσο σοβαρή υπόθεση, να τη μετατρέψουμε σε μία άγονη κομματική διαμάχη. Να μην εγκλωβιστούμε σε διαξιφισμούς που μπορεί να θολώσουν τη συνολική εικόνα και να μας απομακρύνουν όλους μαζί από αυτό που θεωρώ ότι πρέπει να είναι ο κοινός μας στόχος: από τη μία η προστασία της υγείας, της ζωής των Ελλήνων πολιτών και από την άλλη η διαχείριση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Ο κορονοϊός δεν προσφέρεται για εύκολες ρητορικές κορώνες. Υπάρχουν πολλά πεδία στα οποία μπορούμε να ξεδιπλώσουμε τις πολιτικές μας διαφωνίες. Σήμερα, όμως, προέχει η αλήθεια και η κοινή δράση.
Σήμερα πρέπει όλοι σε αυτή την αίθουσα -παρά τις επιμέρους διαφωνίες, επιφυλάξεις, κριτικές οι οποίες νομίζω ότι είναι καλοδεχούμενες όσο στηρίζονται σε επιστημονικά και τεκμηριωμένα δεδομένα- πρέπει όλοι εμείς να ορθώσουμε πάνω από όλα ένα μέτωπο λογικής. Διότι ο κορονοϊός μπορεί να ακολουθεί τη δική του εξέλιξη, αποκτά νέους τρόπους διασποράς, αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά. Μέχρι να βρεθεί το οριστικό φάρμακο, που δεν είναι άλλο από το εμβόλιο, οι πολιτικές δυνάμεις σε αυτή την αίθουσα έχουν τουλάχιστον υποχρέωση να συμφωνήσουν σε μία ελάχιστη κοινή βάση.
Ποια είναι αυτή; Ότι οι αποφάσεις οι οποίες παίρνονται, παίρνονται πάντα με γνώμονα τα πορίσματα της επιστήμης. Αλλά και με μια παραδοχή: Ότι οι συνθήκες είναι δύσκολες, είναι δυναμικές και γι’ αυτό και απαιτούν και σύνθετα και δυναμικά μοντέλα τα οποία θα ανταποκρίνονται στην κάθε στιγμή.
Διαπιστώνω -και το διαπιστώνετε και εσείς- παρά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών συντάσσεται με τις επιταγές των ειδικών, ότι υπάρχουν μικρές μειοψηφίες ανορθολογισμού, που συχνά αγγίζει τα όρια της παράνοιας. Έχουμε μία υποχρέωση: απέναντι σε αυτές τις εστίες ανορθολογισμού να σταθούμε όλοι με υπευθυνότητα. Και αν μη τι άλλο, παρά τις επιμέρους διαφωνίες μας, να αγκαλιάσουμε, να στηρίξουμε, να υποστηρίξουμε ο καθένας στο δικό του ακροατήριο βασικές πολιτικές επιλογές που μας επιτάσσουν οι ειδικοί. Όπως παραδείγματος χάρη η υποχρεωτική χρήση της μάσκας, που στο παρόν στάδιο της πανδημίας -όπως θα εξηγήσω στη συνέχεια- είναι το πιο σίγουρο, είναι το πιο αποδεδειγμένο μέσο για να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας, τους αγαπημένους μας, χωρίς να υποστούμε τις αρνητικές συνέπειες από έναν περαιτέρω περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας, κάτι το οποίο πιστεύω ότι δεν θέλει κανείς σε αυτή την αίθουσα.
Με αυτή λοιπόν την αντίληψη επέλεξα να απαντήσω στα ερωτήματα, στα θέματα τα οποία θέτει η κυρία Γεννηματά, με άξονα 10 ερωτήματα. Δέκα θέματα που ξέρω ότι βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων των πολιτών, απηχώντας εύλογες, το επαναλαμβάνω, εύλογες αγωνίες σε ένα περιβάλλον το οποίο παραμένει ταραγμένο.
Ερώτημα πρώτο: Πόσο επιτυχημένη υπήρξε τελικά η διαχείριση της πανδημίας στη χώρα;
Η απάντηση εδώ αποτιμάται από ένα μέτρο. Ένα και μόνο μέτρο: Την πραγματική προστασία της υγείας των πολιτών. Τα κρούσματα, δηλαδή, τα οποία εκδηλώθηκαν στον τόπο μας, τον αριθμό των ζωών που δυστυχώς χάθηκαν, κάθε ανθρώπινη απώλεια είναι από μόνη της μια τραγωδία, αλλά βέβαια και από τη διασπορά του ιού στην επικράτεια.
Η Ελλάδα, λοιπόν, έξι μήνες μετά την εκδήλωση της νόσου μετρά 286 θανάτους με μέση ηλικία τα 78 χρόνια. Όσους δηλαδή θρηνούσαν καθημερινά σε ένα 6ωρο χώρες που χτυπήθηκαν πολύ σκληρότερα στην πρώτη φάση της πανδημίας. Έχουμε αυτή τη στιγμή που μιλάμε συνολικά καταγεγραμμένα 11.542 κρούσματα. Είμαστε στην 111η θέση παγκοσμίως σε θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους, τέσσερις φορές κάτω από το μέσο όρο απωλειών στον κόσμο. Με άλλα λόγια, έχουμε καταφέρει με τη βοήθεια όλων να αποφύγουμε τις εκατόμβες που στοιχειώνουν άλλα κράτη, και βάλαμε ισχυρά φρένα στα φαινόμενα ανεξέλεγκτης διάδοσης του ιού.
Αυτό εδώ το γράφημα, το οποίο και θα καταθέσω στα πρακτικά, αποτυπώνει τα πραγματικά δεδομένα, τα απόλυτα κρούσματα -υπάρχει και αντίστοιχο διάγραμμα το οποίο ανάγει τα κρούσματα στο μέγεθος της χώρας- και δείχνει ότι η Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη θέση από την Πορτογαλία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή είναι η πραγματικότητα των αριθμών, η οποία δεν επιδέχεται αμφισβήτησης.
Επιτρέψτε μου να πω ότι είναι και λάθος να ακούγονται απόψεις ότι τα πήγαμε καλά στο πρώτο κύμα της πανδημίας, ενώ στην επανεμφάνιση της φανήκαμε ανέτοιμοι. Είναι μία κριτική που την ακούω συχνά, φαντάζομαι θα την ακούσω και σήμερα. Θα επιχειρήσω να απαντήσω τεκμηριωμένα γιατί, κατά την άποψή μου, αυτό δεν ισχύει.
Η αλήθεια είναι, το είχαμε πει επανειλημμένως, ότι περιμέναμε μία λελογισμένη αύξηση κρουσμάτων από τη στιγμή που η οικονομία μας θα ξανάνοιγε. Όχι μόνο στον τουρισμό, αλλά σε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα. Το είχα πει πολλές φορές, είναι κάτι το οποίο προεξοφλούσαν όλοι ότι θα συνέβαινε σε όλες τις χώρες του κόσμου. Προφανώς δεν μπορούσαμε να παραμείνουμε σε αιώνιο lockdown, και προφανώς το σταδιακό άνοιγμα της οικονομικής δραστηριότητας θα επέτρεπε τη μεγαλύτερη διάδοση του ιού. Η πρόκληση, όμως ήταν και παραμένει αυτά τα κρούσματα να εντοπιστούν και να ελεγχθούν..Και αυτό γίνεται. Και αυτό το αποδεικνύουν όλα τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεση μας. Η Ελλάδα και τα κατάφερε στο πρώτο κύμα και εξακολουθεί, θέλω να το τονίσω αυτό, εξακολουθεί να τα καταφέρνει και τώρα.
Ασφαλώς, ένα δίδαγμα του καλοκαιριού ήταν ότι ναι, υπήρξε χαλάρωση. Πιεσμένοι από τους περιορισμούς, μειώσαμε όλοι μας την επιφυλακή. Ίσως θεωρήσαμε ότι ως κοινωνία, με αυτό τον τρόπο, με το να χαλαρώσουμε συνολικά, θα αποτρέπαμε -ίσως και λόγω του καλοκαιριού- τον ιό από το να επανεμφανιστεί. Συνέβη σε όλες τις χώρες.
Θέλω να σας θυμίσω ότι όταν συζητούσα με άλλους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων σε αυτό το οποίο ονομάζουμε Smart Covid Group το άγχος μας ήταν πώς δε θα γίνουμε θύματα της επιτυχίας μας. Πώς θα εξηγήσουμε δηλαδή στην ελληνική κοινωνία ότι, ωραία, τα πήγαμε πολύ καλά στο πρώτο στάδιο, αλλά ο ιός δεν έχει εξαφανιστεί.
Και με εξαίρεση τη Ν. Ζηλανδία δεν έχει υπάρξει και άλλη χώρα που να γνωρίζω, που ακολούθησε μια τακτική της πλήρους εξαφάνισης του ιού. Γνωρίζαμε ότι ο ιός κυκλοφορούσε και γνωρίζαμε ότι έπρεπε να προσέχουμε όταν ξανανοίγουμε την οικονομική δραστηριότητα. Γνωρίζουμε επίσης ότι πολλές από τις δραστηριότητες τις καλοκαιρινές, τελικά όπως φάνηκε ευνοούσαν τη διάδοση του ιού. Όταν εντοπίσαμε -και το κάναμε με μεγάλη ταχύτητα- αύξηση των κρουσμάτων η οποία μας προβλημάτισε όλους, έγιναν κατάλληλες ενέργειες. Έγιναν μια σειρά, όχι από πλήρη τοπικά lock down, αλλά τροποποιήθηκαν ωράρια, μπήκαν έλεγχοι στους χώρους διασκέδασης, έγινε υποχρεωτική η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους. Έγιναν παρεμβάσεις.
Και μπορώ να σας πω με βεβαιότητα -επειδή έχουμε πολύ καλή πρόσβαση πια σε στοιχεία και σε πραγματικά δεδομένα- ότι όπου γίνονται τέτοιες τοπικές παρεμβάσεις -για τις οποίες μας ασκήθηκε πολύ μεγάλη κριτική θέλω να θυμίσω, και από τοπικούς φορείς, αλλά και από κόμματα- όπου έγιναν τέτοιες παρεμβάσεις, είδαμε ότι τα κρούσματα μειώθηκαν πολύ σημαντικά. Και μας δίνει αυτό τη δυνατότητα, όταν περιορίζουμε την τοπική εξάπλωση της επιδημίας κάπου επειδή ακολουθούμε ακριβώς αυτό το «μπουκέτο», το μενού μέτρων το οποίο το γνωρίζει πια πολύ καλά ο ΕΟΔΥ και η Πολιτική Προστασία, μας δίνεται η δυνατότητα να μπορέσουμε τα μέτρα αυτά να τα χαλαρώνουμε.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα το οποίο ακόμα δεν το έχουμε ανακοινώσει. Έγινε μεγάλη φασαρία για το ζήτημα της Πάρου. Ίσως γιατί ο κύριος Ραγκούσης ήταν Δήμαρχος και αισθανόταν ότι έχει μία άποψη ιδιαίτερη για το τι γίνεται στο νησί. Πολύ καλά κάναμε και πήραμε τα μέτρα που πήραμε στην Πάρο. Τις τελευταίες 10 μέρες βλέπουμε ότι η Πάρος δεν δίνει πια θετικά κρούσματα ή δίνει ελάχιστα, ένα ή δύο. Αν συνεχίσουμε σε αυτήν την τάση, θα είμαστε έτοιμοι την Παρασκευή να χαλαρώσουμε τα μέτρα και να επανέλθει η Πάρος σε ένα καθεστώς πλήρους κανονικότητας. Το αντίστοιχο θα εξακολουθούμε να κάνουμε παντού.
Και πρέπει να σας πω ότι, ναι, τις τελευταίες επτά μέρες έχουμε δει πάλι τα στοιχεία να δείχνουν μία ισορροπία, ενδεχομένως και μία μικρή μείωση. Θέλω να το πω και να το ξαναπώ. Δεν είναι αιτία εφησυχασμού. Εάν αισθανθούμε ότι και πάλι επειδή τα στοιχεία τις επόμενες εβδομάδας μπορεί να δείξουν μία περαιτέρω μείωση, και αν ξαναχαλαρώσουμε και δεν ακολουθούμε τα βασικά μέτρα τα οποία μας υποδεικνύουν οι ειδικοί, τότε είναι πολύ πιθανόν να ξαναβρεθούμε μπροστά σε ένα νέο κύμα και να αναγκαστούμε να πάρουμε πιο δραστικά μέτρα.
Άρα, η επιτυχία μας δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για εφησυχασμό.
Ερώτημα δεύτερο: Ποιες είναι τελικά οι ενδεδειγμένες λύσεις σε μία πανδημία; Είναι το κλείσιμο της οικονομίας για μεγάλο διάστημα ή μήπως τελικά -ένα ερώτημα το οποίο μου γίνεται συχνά- υπάρχει κάποια λογική στην αδράνεια, σε αυτό το οποίο οδηγεί στην ανοσία της αγέλης;
Η απάντηση είναι κατηγορηματικά «όχι» στο δεύτερο. Και πρέπει νομίζω όλοι, με υπευθυνότητα, να σταθούμε σε αυτό το βήμα και να πούμε μία μεγάλη αλήθεια: Η Covid-19, ο κορονοϊός, είναι μία επικίνδυνη αρρώστια. Μεταδίδεται πιο γρήγορα από τη γρίπη. Μπορεί να έχει επιπλοκές όχι μόνο σε ανθρώπους ηλικιωμένους, αλλά και σε νεότερους. Είναι πολύ πιο θανατηφόρος από την γρίπη. Δεν είναι μία αρρώστια την οποία παίρνει κάποιος αψήφιστα.
Το λέω αυτό διότι πολλές φορές κυριαρχεί και αυτή η λογική «δεν βαριέσαι, να το κολλήσω, να το περάσω, να τελειώσω, να αποκτήσω αντισώματα». Είναι λάθος αυτή η προσέγγιση. Είναι λάθος γιατί, όπως θα πω και στην συνέχεια, πλησιάζουμε πια με γρήγορα βήματα στο να βρούμε ένα εμβόλιο. Και δεν θέλουμε κανείς, μα κανείς να εκτεθεί αχρείαστα σε μία αρρώστια που δεν την καταλαβαίνουμε ακόμα τόσο καλά και δεν γνωρίζουμε ποιες τελικά μπορεί να είναι οι ουσιαστικές επιπλοκές της.
Εμείς, λοιπόν, από την πρώτη στιγμή ευθυγραμμιστήκαμε, όπως σας είπα, με αυτό το οποίο μας είπε η επιστήμη. Ο λόγος για τον οποίο έγινε το lockdown ήταν για να προετοιμάσουμε το σύστημα υγείας, να ενημερώσουμε την κοινωνία και να μπορούμε στη συνέχεια να πάμε σε μία κατάσταση με καλές ιχνηλατήσεις και με μία πολύ καλή δουλειά την οποία κάνει η Πολιτική Προστασία και ο ΕΟΔΥ, να συνυπάρχουμε με τον ιό με εξαιρετικά περιορισμένα κρούσματα. Και εκεί θέλω προσωπικά να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στον ΕΟΔΥ, στα στελέχη της Πολιτικής Προστασίας, σε όλους όσοι υποστηρίζουν το σύστημα ιχνηλάτησης το οποίο έχουμε καταφέρει και έχουμε ενεργοποιήσει τους τελευταίους μήνες.
Είναι μια πολύ δύσκολη και μια πολύ κουραστική δουλειά. Πρέπει να σας πω ότι είναι και μία δουλειά η οποία σε πείσμα κάποιων οι οποίοι πίστευαν ότι θα μπορούσε να λυθεί με κάποια εφαρμογή σε ένα κινητό τηλέφωνο -θυμάστε αυτή τη συζήτηση, ότι θα κατεβάζαμε όλοι κάποια εφαρμογή, θα μας ειδοποιούσε με κάποιον τρόπο με ποιον είχαμε έρθει σε επικοινωνία- απεδείχθη ότι αυτές οι ελπίδες ήταν φρούδες. Το λεγόμενο contact-tracing, η ιχνηλάτηση, θέλει πολλή προσπάθεια, πολύ κόπο, πολλά τηλέφωνα. Πολλές φορές μπορεί να πέσει η Πολιτική Προστασία πάνω σε κάποιον ο οποίος μας έχει δώσει λάθος τηλέφωνο. Άντε πάλι από την αρχή. Δεν αφήνουμε κανένα κρούσμα ορφανό. Θα ψάξουμε κάθε κρούσμα να δούμε, να κάνουμε την ιχνηλάτησή του και να έρθουμε σε επικοινωνία με αυτούς οι οποίοι έχουν έρθει σε επαφή, γιατί είναι ο μόνος αποδεδειγμένος τρόπος για να μπορούμε να περιορίσουμε την έξαρση αυτού του δεύτερου κύματος της πανδημίας.
Τρίτο ερώτημα, λοιπόν: Πού θα οδηγούσε ένα διαρκές lockdown ή πού θα οδηγούσε ενδεχομένως μια πολιτική πιο χαλαρή, της ανοσίας της αγέλης;
Έχουμε παραδείγματα και από τα δύο. Όπως σας είπα η Νέα Ζηλανδία, με την Πρωθυπουργό της οποίας είμαστε σε επαφή στο Smart Covid Group, είχε ακολουθήσει μια πολιτική «μηδέν κρούσματα». «Θα κλείσουμε τη χώρα τελείως, δεν θα μπει κανείς». Κι όμως, ο ιός επανεμφανίστηκε και στη Νέα Ζηλανδία.
Η Σουηδία έκανε το ανάποδο: 5.800 νεκροί στη Σουηδία. Νορβηγία και Δανία 49 και 108 νεκροί. Ύφεση; 8,6% στη Σουηδία. Αντίστοιχη ύφεση στη Δανία και στη Νορβηγία. Με άλλα λόγια δεν κερδίζει κανείς κάτι οικονομικά με το να αφήσει τον ιό να τρέχει και να κυκλοφορεί στην κοινωνία, μάλλον ανάποδο είναι το αποτέλεσμα. Η επιλογή είναι μία, είναι τα περιορισμένα lockdown ή οι γεωγραφικά εντοπισμένοι περιοριστικοί κανόνες. Με καλή ιχνηλάτηση και με οριζόντια μέτρα κοινής εφαρμογής για όλους, με σημαντικότερα τη μάσκα, τις αποστάσεις και το πλύσιμο των χεριών.
Ερώτημα τέταρτο: Η επανέναρξη σχεδόν όλων των δραστηριοτήτων τον περασμένο Μάιο συνιστά μία επιστροφή στην προ κορονοϊού κανονικότητα;
Η απάντηση είναι «σαφώς και όχι». Περάσαμε από το σχεδόν πλήρες lockdown σε ένα σταδιακό άνοιγμα το οποίο ξεδιπλώθηκε και αυτό, θέλω να θυμίσω, μέσα σε δύο μήνες, σε φάσεις. Από το «Μένουμε Σπίτι» που ήταν το κεντρικό μήνυμα της καμπάνιας μας, περάσαμε στο «Μένουμε Ασφαλείς». Και σε αυτό δεν χωρούν παρερμηνείες.
Χωρούν όμως και χώρεσαν κάποιες παρεξηγήσεις. Κακόπιστες από όσους πήγαν να εκμεταλλευτούν μία αναμενόμενη, όπως σας είπα, αύξηση κρουσμάτων και να την κάνουν αντιπολιτευτικό επιχείρημα. Αλλά και πολλές καλόπιστες κριτικές από κάποιους που θεωρούσαν ότι θα επανέλθουμε σε ένα ρυθμό, σε μια κανονικότητα όπως αυτή προ κορονοϊού.
Θέλω λοιπόν να το ξαναπώ, όσο δυσάρεστο κι αν αυτό μπορεί να ακούγεται: Η κανονική ζωή, έτσι όπως τη θυμόμαστε, δεν θα επανέλθει ούτε γρήγορα, ούτε αυτόματα. Όλοι πρέπει να προσέχουμε, ιδίως στις καθημερινές μας συμπεριφορές. Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες, δεν είναι ευχάριστο σε κανέναν από εμάς, ιδίως για εργαζόμενους σε δύσκολες συνθήκες. Ένα νέο παιδί μπορεί να δουλεύει σε ένα εστιατόριο οκτώ ώρες. Δεν είναι ευχάριστο να φοράς συνέχεια μάσκα. Όμως είναι απολύτως απαραίτητο.
Και ναι, μπορεί να ασκηθεί κάποια κριτική, «μα καλά γιατί επιμένετε τόσο πολύ στη μάσκα, όταν πριν από 4 – 5 μήνες, δεν επιμένατε τόσο»; Η απάντηση είναι ότι όλοι μας, όχι μόνο εμείς στην Ελλάδα, μάθαμε πολλά περισσότερα για τον ιό. Εκεί που η μάσκα δεν εθεωρείτο απαραίτητη, τώρα είναι το ένα, το κύριο, το πρωταρχικό όπλο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε τον κορονοϊό, αλλά για να αντιμετωπίσουμε κι άλλες εποχικές ασθένειες.
Θέλω να πιστεύω ότι τα μέτρα προστασίας τα οποία παίρνουμε θα μας διευκολύνουν ώστε η επιδημία της γρίπης φέτος να είναι πιο ήπια. Έχουμε τέσσερα εκατομμύρια εμβόλια για τη γρίπη. Τρία εκατομμύρια τα οποία θα έρθουν στην πρώτη παρτίδα, και ένα εκατομμύριο ακόμα το οποίο έχουμε προμηθευτεί. Και βέβαια, με βάση τη γνωμοδότηση και τις απόψεις της Επιτροπής Εμβολιασμών, θα προχωρήσουμε πολύ γρήγορα σε μαζικό εμβολιασμό, ξεκινώντας από τις ευάλωτες ομάδες, έτσι ώστε να μη φτάσουμε στο δυσάρεστο σημείο να συμπέσει η γρίπη μαζί με τον κορονοϊό φέτος τον χειμώνα.
Ερώτημα πέμπτο, και πολύ ουσιαστικό: Φταίει ή δεν φταίει ο τουρισμός για τα αυξημένα κρούσματα; Γιατί δεν κλείσαμε τα σύνορα; Ακούσαμε κάποιους να μας λένε, να αρκεστούμε μόνο στον εσωτερικό τουρισμό.
Λοιπόν, τα δεδομένα εδώ είναι αμείλικτα. Η τελευταία αύξηση κρουσμάτων οφείλεται πρωτίστως, όχι αποκλειστικά, πρωτίστως σε εσωτερική κινητικότητα και σε χαλάρωση των κανόνων προστασίας και λιγότερο στους ξένους επισκέπτες.
Γιατί; Γιατί το άνοιγμα του τουρισμού έγινε με διαρκή μελέτη του επιδημιολογικού φορτίου κάθε χώρας προέλευσης, και με δειγματοληψία σε όλες τις πύλες εισόδου. Έχουμε κάνει, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τα οποία έχω στη διάθεσή μου, από 1ης Ιουλίου μέχρι 6 Σεπτεμβρίου, 451.908 τεστ σε εισερχόμενους στη χώρα μας, είτε στα χερσαία σύνορα είτε στα αεροδρόμια μας. Έχουμε 972 θετικά κρούσματα τα οποία έχουν εντοπιστεί. Δείκτης θετικότητας, μόλις 0,2%.
Είχαμε πει από την πρώτη στιγμή, όταν είχα βρεθεί στην Σαντορίνη για να εξαγγείλω την έναρξη αυτής της διαφορετικής, της ιδιαίτερης τουριστικής χρονιάς, ότι σκοπός μας ήταν να σώσουμε ό,τι μπορούμε από μία τουριστική χρονιά την οποία πολλοί θεωρούσαν τελείως χαμένη. Αυτός παραμένει και σήμερα ο στόχος μας, καθώς έχουμε μπει στο Σεπτέμβριο, και προσδοκούμε ότι θα μπορέσουμε να καταλήξουμε στον Οκτώβριο ή και στο Νοέμβριο χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις.
Υπολογίζεται ότι θα έχουμε, εκτός από τον εσωτερικό τουρισμό, τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες, κάτι που μεταφράζεται σε τέσσερις μονάδες του ΑΕΠ. Κανείς δεν είχε το δικαίωμα να στερήσει αυτά τα χρήματα από τα δημόσια ταμεία. Και από την άλλη πλευρά, κάθε άνθρωπος του κλάδου, από τον ξενοδόχο μέχρι τον νεαρό που δουλεύει ως μάγειρας, δεν έχει αυταπάτες ότι αυτό το καλοκαίρι θα κοιτάζαμε να διασώσουμε ό,τι μπορούμε, να προστατεύσουμε τις θέσεις εργασίας όσο καλύτερα μπορούμε, ώστε να επανέλθουμε δριμύτεροι το 2021.
Έχοντας δώσει, όμως, στο μεταξύ ένα παράδειγμα ποιοτικής και ασφαλούς διαμονής. Και η κεφαλαιοποίηση αυτού του επαγγελματισμού τον οποίο έχουμε δείξει, ειδικά στη διαχείριση των τουριστικών ρευμάτων, είναι ένα στοιχείο το οποίο μπορεί η χώρα να κεφαλαιοποιήσει.
Θα σας παρακαλούσα, λοιπόν, υπερβολές όπως αυτές που διαβάζω ή ακούω, «χωρίς σχέδιο, χωρίς πρόγραμμα», μην τα λέτε αυτά. Μην τα λέτε διότι προσβάλετε δεκάδες ανθρώπους, εκατοντάδες ανθρώπους, οι οποίοι έχουν δουλέψει πάρα πολύ σκληρά, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για να καταλήξουν σε ένα σχέδιο και ένα προγραμματισμό ο οποίος δεν ήταν καθόλου εύκολος. Μπορείτε να ασκείτε κριτική σε επιμέρους σημεία, αλλά δεν μπορείτε να λέτε ότι δεν έχουμε σχέδιο, δεν έχουμε πρόγραμμα, δεν έχουμε στρατηγική για την αντιμετώπιση αυτής της πρωτοφανούς κρίσης.
Και αυτό με φέρνει στο έκτο ερώτημα: Μήπως το άνοιγμα του τουρισμού έγινε εσπευσμένα;
Όχι. Έγινε σταδιακά, έγινε μεθοδικά. Έγινε όταν ήμασταν έτοιμοι με έναν μηχανισμό ελέγχου και ιχνηλάτησης των εισερχόμενων ροών. Δημιουργήσαμε ένα πρωτοποριακό σύστημα. Ένα σύστημα το οποίο πολλές χώρες μας ζήτησαν πληροφορίες για το πώς θα το αντιγράψουν. Φέραμε έναν εξαιρετικό άνθρωπο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, τον Κίμωνα Δρακόπουλο και όλη του την ομάδα, ο οποίος προσφέρθηκε εθελοντικά -ειδικεύεται σε αλγόριθμους για επιδημίες- να έρθει να μας το φτιάξει αυτό το σύστημα. Και έχουμε αυτή τη στιγμή ένα συνδυασμό δεδομένων που διαμορφώνουν κάθε φορά ανάλογα μοντέλα δράσης. Όπως σας είπα είναι μία μέθοδος που την έχουμε εξάγει ως τεχνογνωσία πια σε άλλες χώρες.
Η λειτουργία της είναι απλή, τη γνωρίζετε: Τα στοιχεία από τις φόρμες, το λεγόμενο Passenger Locator Form, την οποία συμπληρώνει κάθε επισκέπτης, συλλέγονται σε μία αυτοματοποιημένη πλατφόρμα. Αυτή καθορίζει, με βάση έναν έξυπνο αλγόριθμο που μαθαίνει συνέχεια από τα αποτελέσματα της προηγούμενης μέρας, πόσα είναι τα αναγκαία τεστ ανά πύλη εισόδου και με αυτό τον τρόπο κάνουμε στοχευμένο έλεγχο. Έτσι μπορούμε να εντοπίζουμε τον κίνδυνο εγκαίρως και να παραπέμπουμε σε περιοριστικά μέτρα νωρίτερα και όχι αργότερα, έτσι ώστε να μπορούμε να συγκρατούμε τις τοπικές επιδημίες πριν αυτές κάνουν μεγάλη ζημιά.
Αυτό δεν είναι, κυρία Γεννηματά, πολιτική «βλέποντας και κάνοντας». Αυτό η επιστήμη το ονομάζει δυναμικό προγραμματισμό. Και αυτόν ακριβώς ακολουθούμε ως κυβέρνηση.
Θέλω να σας θυμίσω ότι ο τουρισμός κατανάλωσε τον μεγαλύτερο αριθμό των σχεδόν 14.000 τεστ τα οποία γίνονται κατά μέσο όρο πια ημερησίως στη χώρα.
Και θέλω να πω επίσης ότι, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου τα αποτελέσματα έβγαιναν μετά από τέσσερις, πέντε, έξι μέρες, στη χώρα μας είχαμε φτάσει στο σημείο να έχουμε αποτελέσματα εντός 26 ωρών για όσους έφταναν από το εξωτερικό και μέσα σε 30 ώρες για τους εδώ κατοίκους. Και όπου εντοπίστηκαν θετικά κρούσματα λειτούργησαν τα ξενοδοχεία καραντίνας όπως τα είχαμε σχεδιάσει, οι συνεργαζόμενοι γιατροί στα ξενοδοχεία, οι διαδικασίες μεταφοράς σε δομές υγείας από απομακρυσμένα νησιά.
Ερώτημα έβδομο: Πόσο έτοιμος ήταν τελικά και είναι ο κρατικός μηχανισμός;
Η υγειονομική κρίση σφραγίζει αυτή την εμπειρία με ένα πολύτιμο δίδαγμα, ότι ο κρατικός μηχανισμός δεν χρειάζεται να είναι ογκώδης αλλά πρέπει να είναι μυώδης και αποτελεσματικός. Κάθε χώρα αποδεικνύεται τελικά ότι μπορεί να είναι ανοχύρωτη απέναντι σε τέτοιου είδους ασύμμετρες απειλές, αν δεν διαθέτει μια καλά οργανωμένη, καλά στελεχωμένη, άρτια οργανωμένη κρατική μηχανή. Και αυτό ακριβώς πιστεύω ότι το πετύχαμε στις δύσκολες συγκυρίες οι οποίες χτύπησαν τη χώρα από τον Μάρτιο και μετά.
Η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για να αυξήσουμε σημαντικά τη δυναμικότητα των εγχώριων τεστ τα οποία μπορούμε να κάνουμε. Και πιστεύω ότι σύντομα θα μπορούμε να είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε και άλλες πρωτοβουλίες, με σύγχρονες τεχνολογίες, που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να μπορούμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα τεστ.
Αυτό εδώ το διάγραμμα δείχνει την εξέλιξη των τεστ και του αριθμού των τεστ από την αρχή της επιδημίας μέχρι σήμερα. Είμαστε πολύ ψηλά στην Ευρώπη σε κατά κεφαλήν τεστ, και θα πάμε ακόμα πιο ψηλά, διότι τα τεστ είναι απολύτως απαραίτητα για να μπορούμε γρήγορα να ιχνηλατούμε περιστατικά, αλλά να κάνουμε και τεστ σε αυτούς τους οποίους παλιά δεν τεστάραμε.
Γνωρίζετε πολύ καλά ότι στην αρχή της επιδημίας όλες οι χώρες, όχι μόνο η Ελλάδα, τέσταραν μόνο με βάση ένα πολύ αυστηρό πρωτόκολλο αυτούς που έπρεπε να τεστάρουν. Τώρα έχουμε επεκτείνει πάρα πολύ τη δυνατότητα των τεστ. Δεν είναι ατελείωτη -θέλω να το τονίσω αυτό- δεν είναι ατελείωτη η δυνατότητα των τεστ. Δεν μπορούμε δηλαδή και δεν μπορεί ο ΕΟΔΥ να ικανοποιεί την κάθε ανάγκη του κάθε Δήμου, για μαζικά τεστ τα οποία μπορεί ο κάθε Δήμαρχος, λογικά, εύλογα, να ζητάει. Γι’ αυτό και εξακολουθούμε να έχουμε αυστηρά πρωτόκολλα. Αλλά θέλουμε να προσθέσουμε κι άλλη δυναμικότητα τεστ. Κι αυτό φυσικά δεν γίνεται μόνο από το κράτος, γίνεται με τη συνεργασία του κράτους και του ιδιωτικού τομέα, όπως γίνεται σε όλα τα μέρη του κόσμου. Και θέλω ενδεικτικά μόνο να αναφέρω ότι η χώρα έχει αποκτήσει και εγχώρια τεχνογνωσία ως προς την κατασκευή των σχετικών αντιδραστηρίων.
Τον Μάρτιο, μετά από πρόταση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, χρηματοδοτήσαμε με ένα σημαντικό ποσό, το οποίο πλησιάζει τα 2 εκατομμύρια, τη λεγόμενη “Εμβληματική Πρωτοβουλία” η οποία μας διευκόλυνε σήμερα και μας δίνει τη δυνατότητα να μπορούμε να κάνουμε σχεδόν 5.000 τεστ εγχώριας κατασκευής, εγχώριας τεχνογνωσίας, ώστε να μην είμαστε εξαρτημένοι ανά πάσα στιγμή από αντιδραστήρια τα οποία μπορούμε να εισάγουμε από το εξωτερικό.
Ταυτόχρονα κάναμε και κάτι άλλο, το οποίο το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό, και σε καμία περίπτωση, κυρία Γεννηματά, δε δικαιολογεί κριτική του είδους «κινείστε χωρίς σχέδιο και χωρίς να ξέρετε τι κάνετε». Ιδρύσαμε το Παρατηρητήριο Covid-19, έναν κεντρικό φορέα για την εκτίμηση της υγειονομικής απειλής και τον προγραμματισμό της αντιμετώπισής του.
Κάθε μέρα παρακολουθούνται περισσότεροι από 20 διαφορετικοί δείκτες. Όχι μόνο ο ρυθμός της μετάδοσης, ο αριθμός των διασωληνωμένων, τα τεστ -αυτοί είναι οι προφανείς δείκτες- αλλά δεδομένα όπως η κινητικότητα του πληθυσμού από στοιχεία που συλλέγουμε από τη Google, η οικονομική δραστηριότητα, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Κάτι που διαπιστώνεται από ακόμα 15 δείκτες τους οποίους έχουμε προσθέσει, κατανάλωση ενέργειας, εισιτήρια σε συγκοινωνίες. Όλα αυτά λοιπόν, μας επιτρέπουν κάθε εβδομάδα να κάνουμε μία σύνθεση αυτών των δεδομένων και να συντάσσουμε μία έκθεση προόδου. Αυτή η έκθεση προόδου, έχω εδώ και τις 13 εκθέσεις και θέλω να τις καταθέσω στα πρακτικά και θα ήθελα να τις διαβάσετε αν δεν τις έχετε δει, διότι είναι πολύ σημαντικά στοιχεία αυτά, είναι πραγματικά δεδομένα. Είναι δεδομένα που δεν αμφισβητούνται. Όπως σας είπα να κάνουμε μία συζήτηση με βάση τα πραγματικά δεδομένα και την επιστήμη και όχι τη φημολογία για το τι μπορεί κάποιος να πιστεύει ή να φαντάζεται. Και αυτή η πληροφορία είναι ανοιχτή στους πολίτες. Κάθε πολίτης έχει δυνατότητα να έχει πρόσβαση.
Από την πρώτη στιγμή υπηρετήσαμε αυτή την αποστολή, όπως σας είπα, με απόλυτη διαφάνεια. Θα εξακολουθούμε να ακολουθούμε αυτή τη στρατηγική μέχρι να τελειώσουμε με αυτή την περιπέτεια.
Βέβαια, παράλληλα με τον αγώνα του Παρατηρητηρίου, της Πολιτικής Προστασίας, και η ίδια η δημόσια υγεία κερδίζει ένα μεγάλο στοίχημα. Οι Μονάδες Εντατικής, από τις 557 έφτασαν στις 950, με στόχο τις 1.200 μέχρι το τέλος του έτους. Έχουν γίνει 6.818 προσλήψεις νοσηλευτών και γιατρών. Έχουν δρομολογηθεί 2.500 μόνιμες θέσεις. Πολλά νοσοκομεία μας διαθέτουν έναν υπερσύγχρονο εξοπλισμό και εφόδια, χάρη σε ένα νέο κεντρικό σύστημα διαχείρισης των προμηθειών. Δεν υπήρχε τέτοιο. Δεν βρήκαμε τίποτα τέτοιο όταν ήρθαμε στα πράγματα.
Όσα δεν έγιναν από όλους σε δεκαετίες, έγιναν από εμάς σε μήνες. Αυτή είναι η πραγματικότητα ως προς την κατάσταση του Συστήματος Υγείας.
Ερώτημα όγδοο: Το θέσατε και εσείς, κυρία Γεννηματά, επιτακτικά στην ερώτησή σας. Πόσο βαρύ τελικά είναι το τίμημα το οποίο πληρώνει η οικονομία;
Η ύφεση που γέννησε η πανδημία είναι η μεγαλύτερη από τη δεκαετία του ’30. Καμία χώρα δεν μένει αλώβητη. Είναι ακόμα νωρίς να εκτιμηθεί το μέγεθος της ζημιάς, όσο και ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την πλήρη αποκατάστασή της.
Ποτέ δεν καλλιέργησα ψευδαισθήσεις, εξηγώντας πως ο στόχος μας είναι οι μικρότερες, το τονίζω, οι μικρότερες δυνατές απώλειες. Ειδικά στην απασχόληση, ειδικά στα παραγωγικά θεμέλια της οικονομίας. Και εκεί επικεντρώνονται όλα τα μέτρα τα οποία έχουμε πάρει και τα οποία εξακολουθούμε να παίρνουμε και να ανακοινώνουμε σε εβδομαδιαία βάση, που ισχύουν από την άνοιξη και ξεπερνούν τα 15,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Γνωρίζαμε, και δυστυχώς αυτό αποδεικνύεται, ότι όλη η παγκόσμια οικονομία θα βρεθεί μπροστά σε μια πρωτοφανή ύφεση. Στην Ελλάδα το δεύτερο τρίμηνο του 2020 είχαμε μια υστέρηση, μια μείωση του ΑΕΠ της τάξης του 15,2%. Πάρα πολύ μεγάλη συρρίκνωση, πάρα πολύ επώδυνη. Όμως θα ήταν άδικο να εστιάσει κανείς μόνο στους ελληνικούς αριθμούς. Θυμάμαι ότι ο κύριος Τσίπρας, σε μια από τις πρώτες συζητήσεις που κάναμε, θεωρούσε ως μέτρο σύγκρισης το τι θα γίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη και θα έλεγα ότι έχει δίκιο. Όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ασύμμετρη απειλή το πόσο καλύτερα ή το πόσο χειρότερα πάει μια χώρα εξαρτάται από το πόσο αποκλίνει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Θέλω να σας θυμίσω ότι στην αρχή αυτής της κρίσης όλες οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών έλεγαν -κάνοντας κατά την άποψή μας μια, όπως αποδεικνύεται, απλοϊκή ανάλυση- ότι επειδή η Ελλάδα είναι πάρα πολύ εξαρτημένη από τον τουρισμό θα έχει τελικά τη μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση στο ΑΕΠ.
Αυτό ευτυχώς δεν αποδεικνύεται. Η ύφεση του εξαμήνου, το επαναλαμβάνω, η ύφεση του εξαμήνου, πρώτο και δεύτερο τρίμηνο μαζί, είναι της τάξης του 7,9%. Η ύφεση της ευρωζώνης είναι της τάξης του 9,1%. Η Ελλάδα έχει χαμηλότερη ύφεση από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Η Πορτογαλία έχει 9,3% ύφεση το εξάμηνο, η Ιταλία 11,7%, η Γαλλία 12,3%, η Ισπανία 13,1%.
Εύλογο το ερώτημα και η κριτική που θα ακούσω, «μα καλά αυτά τα νούμερα είναι νούμερα μιας πολύ βαριάς ύφεσης». Ναι, είναι αλήθεια, δεν το κρύψαμε ποτέ. Ποτέ δεν είπαμε ότι δεν θα υπάρχει ύφεση. Αλλά έχει σημασία και για τον οικονομικό μας προγραμματισμό ότι λίγο-πολύ τα νούμερα είναι αυτά τα οποία υποβάλαμε -και καταθέτω στα πρακτικά το σχετικό πίνακα- αυτά είναι τα στοιχεία τα οποία υποβάλαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και ευτυχώς μέσα σε αυτό το πάρα πολύ δύσκολο περιβάλλον το οποίο αντιμετωπίζουμε, δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις κάποιων που έλεγαν ότι θα έχουμε τη χειρότερη ύφεση από όλη την Ευρώπη. Μάλιστα είχαν σπεύσει να της δώσουν και όνομα, να την πουν ότι είναι «ύφεση Μητσοτάκη» αυτή. Λες και δεν ζούμε σε πρωτοφανείς συνθήκες.
Άρα, περισσότερη περίσκεψη συνιστώ συνολικά στην αντιπολίτευση, να μη φέρνει τους αριθμούς στα μέτρα των δικών της επιδιώξεων. Και λιγότερη κινδυνολογία. Γιατί ακόμα και σήμερα δεν γνωρίζουμε τη διάρκεια της κρίσης, και οφείλουμε, όπως είχα πει πάντα, να κρατάμε εφεδρείες. Άλλωστε, εδώ και 14 μήνες η πολιτική μας άλλαξε, δεν σπαταλάμε πόρους αλόγιστα και ασυλλόγιστα. Θέλουμε κάθε χρήμα, είτε του έλληνα φορολογούμενου, είτε του ευρωπαίου φορολογούμενου, να πιάνει τόπο. Περισσότερα θα είμαι σε θέση να εξαγγείλω στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης σε πέντε μέρες από τώρα, όπου θα περιγράψω τον συγκεκριμένο προγραμματισμό των κυβερνητικών μέτρων για τους δύσκολους επόμενους έξι μήνες. Δε θα πω κάτι περισσότερο για αυτό, θα τα αναλύσω πολύ προσεκτικά και πολύ λεπτομερώς στη Θεσσαλονίκη σε πέντε μέρες.
Ερώτημα ένατο, γιατί ετέθη το ζήτημα το οποίο απασχολεί πάρα πολύ την ελληνική κοινωνία: Έπρεπε ή δεν έπρεπε να ανοίξουν τα σχολεία τον Μάιο; Πρέπει ή δεν πρέπει να ανοίξουν τα σχολεία τώρα, και πώς να ανοίξουν;
Πρόκειται για ένα δίλημμα που δίχασε πολλές χώρες. Όμως τι ξέρουμε; Μας το λένε οι επιστήμονες, οι έρευνες δείχνουν μειωμένη πιθανότητα μόλυνσης των παιδιών από τον ιό και πολύ σπάνια, όχι αδύνατη, πολύ σπάνια όμως, σοβαρή νόσηση από αυτόν.
Όλοι οι ειδικοί, λοιπόν, τάσσονται υπέρ της επιστροφής στα θρανία, ειδικά εκεί που τα επιδημιολογικά δεδομένα το επιτρέπουν, όπως στην περίπτωση της Ελλάδος. Θέλω να θυμίσω ότι όταν πήραμε την απόφαση μαζί με την Υπουργό Παιδείας να ανοίξουμε τα σχολεία τον Μάιο, η αντιπολίτευση ήταν απέναντι, χωρίς να προτείνει κάτι το συγκεκριμένο.
Εμείς επιμείναμε σε αυτή μας την προσέγγιση. Ανοίξαμε τα σχολεία, με άλλους κανόνες τότε, και με άλλους κανόνες τώρα. Θέλω να θυμίσω ότι τον Μάιο η γενικότερη χρήση της μάσκας δε φαινόταν ως επιβεβλημένο μέτρο, τώρα είναι. Και όμως δικαιωθήκαμε απόλυτα διότι δεν είχαμε, ουσιαστικά, κρούσματα στα σχολεία.
Τώρα τα σχολεία θα ξανανοίξουν την επόμενη Δευτέρα, με το σχολικό κουδούνι όμως να χτυπά στο ρυθμό των νέων υποδείξεων: Μάσκα, πρωτόκολλα, αντισηπτικά, καθαρισμός των εγκαταστάσεων, δειγματοληπτικοί έλεγχοι, διαφοροποιημένα διαλείμματα, προσαρμοσμένη λειτουργία κυλικείων, κατάργηση εκδρομών, όλα αυτά για τα οποία έχει μιλήσει η Υπουργός πολύ αναλυτικά.
Κοιτάξτε, ακούω αυτή την προσέγγιση, ότι θα έπρεπε να πάμε σε ολιγομελή τμήματα. Ναι, θα ήταν επιθυμητά τα ολιγομελή τμήματα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Το ερώτημα είναι αν είναι εφικτά. Αυτό θα απαιτούσε αίθουσες που σήμερα πολύ απλά δεν υπάρχουν.
Αλλά, προσέξτε, και η λύση της διπλής βάρδιας την οποία εξετάσαμε μαζί με το Υπουργείο, έχει πολύ σημαντικά μειονεκτήματα. Αναστάτωνε την οικογένεια, υποχρεώνει τον έναν γονιό -εκεί που έχουμε δύο εργαζόμενους γονείς- να μείνει υποχρεωτικά στο σπίτι.
Και θέλω να τονίσω ότι το ζήτημα των σχολείων έχει μία έντονα ταξική διάσταση. Είναι κρίμα που η αντιπολίτευση ταυτίζεται ξανά με μία μειοψηφία συνδικαλιστών αντί με τα συμφέροντα των πολλών.
Εάν τα σχολεία μείνουν κλειστά, πολλοί γονείς θα αναγκάζονταν να δουλέψουν λιγότερο ή και καθόλου, καθώς τα πιο αδύναμα νοικοκυριά είναι αυτά που δεν έχουν την δυνατότητα να αναθέσουν σε κάποιον άλλον τη φροντίδα των παιδιών. Αληθινά χαμένοι θα ήταν πάνω από όλα οι γονείς από τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα, γιατί γι’ αυτούς η δημόσια εκπαίδευση και η φυσική πρόσβαση στη δημόσια εκπαίδευση αποτελεί το μεγαλύτερο όπλο.
Ναι, πράγματι, έγιναν άλματα στην τηλεκπαίδευση τους πρώτους δύο μήνες της πανδημίας. Και είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη παρακαταθήκη, ο μη γένοιτο, αν χρειαστεί να κλείσουν κάποια τμήματα ή κάποια σχολεία. Αλλά δεν είναι η προτεινόμενη επιλογή. Δεν είναι ο προτεινόμενος δρόμος. Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει το φυσικό σχολικό περιβάλλον και την επαφή μεταξύ των μαθητών ή την επαφή του μαθητή με τον δάσκαλο ή τον καθηγητή.
Επίσης, ξέρουμε ότι ο πολύμηνος εγκλεισμός έχει επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία των παιδιών. Έχουμε πια στοιχεία για αυτό και δυστυχώς είναι ανησυχητικά. Προκαλεί αίσθημα απομόνωσης, αίσθημα άγχους. Αυτά είναι και τα πρώτα όμως, τα παιδιά, τα οποία έχουν ανάγκη από κοινωνικοποίηση.
Γι’ αυτό και κάνω σήμερα μία έκκληση. Κατ’ αρχάς κάνω μία έκκληση σε όλα τα κόμματα, ο καθένας στο δικό του ακροατήριο να στηρίξουμε, όχι τις επιλογές της κυβέρνησης, τις επιλογές των ειδικών. Οι ειδικοί μας είπαν να ανοίξουμε τα σχολεία με υποχρεωτική μάσκα σε όλες τις ηλικίες δείχνοντας, όπως είναι φυσικό, μία μεγαλύτερη κατανόηση για τα μικρότερα παιδιά. Είναι υπόδειξη των ειδικών. Σε μία τελευταία έρευνα την οποία είδα, το 80% των Ελλήνων συντάσσεται με την υποχρεωτική χρήση της μάσκας. Υπάρχει και ένα 20%, όμως, το οποίο δεν έχει πειστεί ακόμα και είναι δουλειά μας να το πείσουμε. Πράγματι βλέπουμε κάποιες εικόνες που μας προκαλούν απορία, ανησυχία, διαδηλώσεις κατά της χρήσης μάσκας και διάφορα άλλα τα οποία σίγουρα γενούν προβληματισμό.
Στα ζητήματα όμως που αφορούν στη δημόσια υγεία η υποχρεωτικότητα των μέτρων είναι οριζόντια και καθολική και δεν χωράνε εκπτώσεις. Για αυτό και θα ζητήσω από όλα τα κόμματα, το κάθε κόμμα έχει τη δυνατότητα να μπορεί να απευθυνθεί στο δικό του ακροατήριο -πέρα και πάνω από τα υπόλοιπα και από τις διαφωνίες που θα ακουστούν σήμερα- τουλάχιστον τους βασικούς κανόνες και τα βασικά πρωτόκολλα τα οποία τονίζω, μας έχουν υποδείξει οι ειδικοί, δεν τα ανακαλύψαμε από μόνοι μας, να τα στηρίξουν με τον δικό τους τρόπο. Ώστε να μην δοθεί η εντύπωση ότι μέσα από μια κριτική η οποία μπορεί να ασκηθεί, ουσιαστικά στηρίζονται ψεκασμένες θεωρίες οι οποίες διακινούνται από το διαδίκτυο και που δεν έχουν καμία απολύτως, μα καμία απολύτως, επιστημονική βάση.
Ερώτημα δέκατο και τελευταίο: Πότε και πώς θα βγούμε από την κρίση;
Δεν υπάρχει ακόμα απάντηση. Ξέρουμε ότι οριστική απάντηση θα έρθει μόνο όταν βρεθεί ένα εμβόλιο ή περισσότερα εμβόλια, γιατί δεν θα είναι ένα το εμβόλιο κατά την εκτίμησή μας, θα είναι περισσότερα. Και όταν εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, έτσι ώστε να μπορέσουμε πια να συρρικνώσουμε την μετάδοση του ιού.
Αυτή θα είναι η αρχή της επιστροφής. Αν με ρωτήσετε για χρονοδιάγραμμα θα σας πω αυτό το οποίο έχω πει δημόσια: Πολλές εταιρίες μας λένε ότι πριν το τέλος του έτους θα έχουν κλινικά δεδομένα. Είναι αρκετά αισιόδοξες ότι το εμβόλιο δουλεύει.
Η Ελλάδα έχει μπει σε όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα και θα πάρει τη δοσολογία που της αναλογεί από περισσότερα του ενός εμβολίου και φυσικά έχουν ήδη ετοιμαστεί τα σχετικά πρωτόκολλα από πλευράς Υπουργείου ώστε να προτεραιοποιήσουμε τον εμβολιασμό ανάλογα με τις ευαίσθητες ομάδες και ανάλογα με τον αριθμό των εμβολίων που έχουμε στη διάθεσή μας.
Αλλά και όταν θα γίνει αυτό ο κόσμος δεν θα είναι όπως ήταν πριν. Θα χρειαστεί χρόνος για να αναταθούν οι οικονομίες, να ξαναβρούν οι κοινωνίες τις νέες τους συμπεριφορές.
Η πανδημία αυτή δεν έχει ταξικό πρόσημο. Απειλεί το ίδιο ισχυρές και αδύνατες χώρες, πλούσιους και φτωχότερους πολίτες. Γίνεται όμως πιο απειλητική πάντα για τους οικονομικά ασθενέστερους.
Γι’ αυτό και πάνω από όλα η πολιτεία πρέπει να μεριμνά γι’ αυτούς. Ο ιός όμως δεν ξεχωρίζει ούτε ηλικίες, ούτε συμπεριφορές. Δεν υπάρχουν με άλλα λόγια οι «κακοί νέοι» που τον μεταδίδουν, οι «υπεύθυνοι ενήλικες» στους οποίους επιτίθεται. Υπάρχουν μόνο ανεύθυνοι πολίτες όλων των ηλικιών, όλων των τάξεων, με ελλιπή κοινωνική συνείδηση. Ευτυχώς είναι λίγοι, δεν είναι πολλοί. Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών είναι υπεύθυνη.
Αλλά δεν απαιτείται κανείς εφησυχασμός. Αυξομειώσεις κρουσμάτων, όπως σας είπα, θα υπάρχουν. Η στρατηγική του εντοπισμού και του περιορισμού θα πρέπει να διατηρηθεί, όπως και η προσωπική εγρήγορση. Και η παραμικρή, στιγμιαία αβλεψία, παραβίαση στοιχειωδών κανόνων, μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες. Το διαπιστώσαμε, μαζί. Ο Υφυπουργός το γνωρίζει πολύ καλά, από επιπόλαια πάρτι, μέχρι ανεύθυνες συμπεριφορές σε στέγες φιλοξενίας των ηλικιωμένων.
Τίποτα προσωπικά δεν με πόνεσε και δεν με στενοχώρησε περισσότερο από το περιστατικό στο Ασβεστοχώρι. Όπου δυστυχώς από ένα πρόσωπο έχουν χάσει τη ζωή τους σήμερα περισσότεροι από 20 ηλικιωμένοι. Αυτό δεν πρέπει να ξαναγίνει. Είναι χρέος όλων μας. Κι εμείς να κάνουμε τους ελέγχους, αλλά πάνω από όλα όσοι έρχονται σε επαφή με ευάλωτους συμπολίτες μας να κατανοούν ότι δεν είναι η δική τους υγεία η οποία διακυβεύεται, αλλά η υγεία συμπολιτών μας οι οποίοι, δυστυχώς, αν κολλήσουν τον ιό, τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Με το λάθος μίας στιγμής, ας γίνει ένα μάθημα ζωής για όλους μας.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, και συγγνώμη αν έκανα κατάχρηση του χρόνου, αλλά θεωρώ ότι είναι ένα θέμα το οποίο απασχολεί πολύ την ελληνική κοινωνία με τις εξής σκέψεις: Γνωρίζω πολύ καλά την κόπωση και την αγωνία των πολιτών. Συμμερίζομαι απόλυτα την αβεβαιότητα που μπορεί να αισθάνονται για τη δουλειά τους και το εισόδημά τους. Η κοινωνία μας, όμως, απέδειξε ότι μπορεί να αναγεννά, απέδειξε ότι μπορεί να ανανεώνει τις δυνάμεις της όταν βλέπει ότι αυτές έχουν αποτελέσματα, όταν αυτές οι προσπάθειες καρποφορούν.
Γι’ αυτό άλλωστε η Ελλάδα, ύστερα από 10 χρόνια κρίσης που στέρησαν πόρους από την Υγεία, από την Παιδεία, από την Πολιτική Προστασία, από την ασφάλεια, μπόρεσε να τα καταφέρει πολύ καλύτερα από πλουσιότερες χώρες.
Το ίδιο αισιόδοξοι μπορούμε να είμαστε και τώρα, απέναντι στην επανεμφάνιση του κορονοϊού. Γιατί τώρα είμαστε όλοι, όλοι οι Έλληνες, μέτοχοι σε μία νέα, άυλη περιουσία: Την εμπιστοσύνη. Την εμπιστοσύνη μεταξύ του πολίτη και του κράτους, που ήταν και παραμένει και σήμερα το υπόβαθρο της υποδειγματικής μας συμπεριφοράς. Και όσο κι αν κάποιοι θέλουν να υποτιμούν το εθνικό φιλότιμο του Έλληνα, αυτό εξακολουθεί να αποτελεί εφόδιο αντοχής και ισχύος. Όσο κι αν κάποιοι το αγνοούν ή το χλευάζουν, το μόνο που κάνουν είναι να δηλώνουν ότι δεν το διαθέτουν οι ίδιοι.
Υπάρχει, ωστόσο, κι ένα ακόμα εθνικό κεφάλαιο: Είναι το απόθεμα κύρους της χώρας στο εξωτερικό. Δε θα μιλήσω σήμερα πολύ για την οικονομία, αλλά θα πω μόνο ότι σήμερα η χώρα μας δανείζεται με τα χαμηλότερα επιτόκια στην ιστορία της.
Αυτή είναι η εικόνα. Αυτοί ήσασταν εσείς, κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, για να μην ξεχνιόμαστε, 3,54%, 3,50%. Πού είμαστε σήμερα; 1,13%. Καταθέτω στα πρακτικά.
Αν τα πράγματα στην οικονομία πηγαίναν τόσο τραγικά όσο τα παρουσιάζετε, φαντάζομαι ότι κάποιοι στις διεθνείς αγορές θα το είχαν αντιληφθεί και δεν θα προσέφεραν στη χώρα μας ιστορικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού.
Το πεδίο, λοιπόν, στο οποίο καλούμαστε να κινηθούμε μοιάζει με κινούμενη άμμο. Και όπως ξεκίνησα, θα καταλήξω λέγοντας ότι δεν πρέπει να είναι έδαφος για μικρόψυχους διαγκωνισμούς. Μπορεί να αποτελέσει το φυτώριο ενός νέου πολιτικού παραδείγματος, με αντιπαράθεση για τις ιδέες μας, με σύμπνοια και κοινή στάση όμως για τα ζητήματα εκείνα τα οποία υπερβαίνουν κομματικά στεγανά.
Θα ακούσω με πολλή προσοχή τις απόψεις σας. Είμαι έτοιμος να υιοθετήσω οποιαδήποτε δημιουργική σκέψη ή πρόταση μπορεί να κάνει τη δουλειά μας καλύτερη. Και σας καλώ όλους να αντιμετωπίσουμε αυτή την εθνική πρόκληση μαζί, βασισμένοι πάνω απ’ όλα στην επιστημονική αλήθεια, στον πολιτικό ρεαλισμό και κυρίως και πάνω απ’ όλα, στον ορθό λόγο.
Σας ευχαριστώ.

Δευτερολογία και τριτολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην προ Ημερησίας Διατάξεως συζήτηση στη Βουλή σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η έξαρση της πανδημίας στη δημόσια υγεία, την οικονομία, στους εργαζόμενους και για την έναρξη του νέου σχολικού έτους
8 Σεπτεμβρίου 2020

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με αυτά τα οποία άκουσα από τον τελευταίο ομιλητή. Θεωρώ άκρως προβληματικό στην αίθουσα του Ελληνικού Κοινοβουλίου να υπάρχει Βουλευτής, πόσω μάλλον αρχηγός πολιτικού κόμματος ο οποίος να αναφέρεται στην Ελλάδα ως χρεοδουλοπαροικία.
Είναι απαράδεκτα πράγματα αυτά να λέγονται σε αυτή την αίθουσα από τον άνθρωπο ο οποίος έχει τεράστιες ευθύνες για το γεγονός ότι το 2015, εάν είχε εισακουστεί το σχέδιό του, τότε η Ελλάδα θα είχε φύγει από το ευρώ και θα ήμασταν πραγματική δουλοπαροικία. Και μόνο και μόνο επειδή δεν τα βρήκατε με τον τότε πολιτικό σας προϊστάμενο, και με τη στήριξη αυτής της παράταξης, μπορέσαμε τουλάχιστον να γλιτώσουμε τα χειρότερα.
Επίσης, δεν σας επιτρέπω σε αυτή την αίθουσα να κατηγορείτε πάνω σε μία υγειονομική κρίση αυτήν την κυβέρνηση ότι κάνει πολιτικές επιλογές με γνώμονα τα συμφέροντα και όχι την υγεία του ελληνικού λαού. Αυτές οι κατηγορίες είναι αδιανόητες. Πηγαίνουν κόντρα στο πώς αντιλαμβάνεται η κοινωνία όλη αυτή την προσπάθεια η οποία έχει γίνει. Πηγαίνουν κόντρα σε όλα τα πραγματικά δεδομένα τα οποία πιστοποιούν ότι η χώρα μας και στον πρώτο αλλά και στον δεύτερο κύκλο της πανδημίας τα έχει καταφέρει πολύ καλύτερα από πολλές άλλες χώρες. Και εν πάση περιπτώσει, όταν μιλάμε για ζωές συνανθρώπων μας, όταν μιλάμε για τη δημόσια υγεία, να είστε πιο προσεκτικός από εδώ και στο εξής όταν λέτε τέτοια ανυπόστατα πράγματα.
Έρχομαι τώρα στις απαντήσεις μου στους υπόλοιπους πολιτικούς αρχηγούς, ξεκινώντας με αυτά τα οποία άκουσα από την κυρία Γεννηματά, η οποία προκάλεσε και τη σημερινή συζήτηση. Να πω ότι, κάνοντας μία σύγκριση των ομιλιών της κυρίας Γεννηματά και του κυρίου Τσίπρα, διέκρινα αρκετές ομοιότητες ως προς την κριτική την οποία άσκησαν στην κυβέρνηση. Θα επιχειρήσω να απαντήσω με επιχειρήματα και στοιχεία.
Διέκρινα όμως τουλάχιστον από την κυρία Γεννηματά μία διάθεση να καταθέσει ένα πλαίσιο μαξιμαλιστικών, κατά την άποψή μου, προτάσεων για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί κατά την άποψή της η υγειονομική κρίση αλλά και οι οικονομικές επιπτώσεις. Μου κάνει εντύπωση ότι από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν άκουσα σχεδόν καμία πρόταση παρά μόνο την εύκολη παρότρυνση να διπλασιάσουμε τον αριθμό των αιθουσών ή να μοιράσουμε τα παιδιά στη μέση με κάποιο μαγικό τρόπο, ώστε να αντιμετωπίσουμε με αυτό τον τρόπο το πρόβλημα το οποίο μπορεί να προκύψει στα σχολεία. Πρέπει να σας πω ότι αυτή δεν ήταν η πρόταση των ειδικών. Οι ειδικοί άλλα εισηγήθηκαν. Οι ειδικοί εισηγήθηκαν ακριβώς αυτά τα οποία κάνουμε και πάνω σε αυτά θα επιμείνουμε.
Έρχομαι τώρα όμως στις ανακρίβειες τις οποίες άκουσα από την κυρία Γεννηματά. Πολλές ανακρίβειες. Πολλές ανακρίβειες οι οποίες είναι ανεπίτρεπτες όταν ακούγονται σε αυτή την αίθουσα με τόσο μεγάλη ευκολία, πόσω μάλλον όταν έχουμε καταθέσει επανειλημμένως και έχουμε θέσει στη βάσανο του δημόσιου διαλόγου τα στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν την αλήθεια.
Μπορούμε να έχουμε διαφορετικές απόψεις, σας το έχω πει πολλές φορές εδώ, αλλά δεν μπορούμε να αμφισβητούμε τα επίσημα στοιχεία. Είπατε ότι μειώθηκαν τα τεστ. Δεν μειώθηκαν τα τεστ, κυρία Γεννηματά. Δεν μειώθηκαν τα τεστ. Τα τεστ αυξήθηκαν κατακόρυφα τους τελευταίους μήνες. Φτάσαμε στο σημείο να έχουμε κάνει μέχρι και 17.000 τεστ την ημέρα. Κατά μέσο όρο ο αριθμός τεστ ως ποσοστό στους 1.000 κατοίκους της χώρας είμαστε περίπου στα ίδια επίπεδα με την Ολλανδία. Και πράγματι τα τεστ γίνονται και από δημόσιους φορείς, γίνονται και από ιδιωτικούς, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Οπότε τα τεστ όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αυξήθηκαν σημαντικά και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο σήμερα εντοπίζουμε και περισσότερα κρούσματα. Το να συγκρίνουμε τα στοιχεία του Απριλίου και του Μαρτίου και του Μαΐου, όταν κάναμε πολύ λιγότερα τεστ, με τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου, δεν είναι μαθηματικά σωστό για τον απλούστατο λόγο ότι όταν κάνεις πολλά περισσότερα τεστ, θα εντοπίζεις πολλά περισσότερα κρούσματα.
Προσέξτε, εμείς και τον Μάρτιο και τον Απρίλιο και τον Μάιο ουδέποτε είπαμε ότι τα πραγματικά κρούσματα ήταν αυτά τα οποία είχαμε εντοπίσει. Δεν το είπαμε ποτέ. Γιατί γνωρίζαμε προφανώς ότι τα πραγματικά κρούσματα ήταν πολλαπλάσια. Και ποια ήταν η απόδειξη αυτού; Ο αριθμός δυστυχώς των ανθρώπων που έχαναν τη ζωή τους και η πίεση -η όποια πίεση, γιατί δεν ήταν τελικά τόσο μεγάλη- την οποία υπέστησαν οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Σήμερα, λοιπόν, δεν έχουμε αντίστοιχη πίεση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Καίτοι τα νοσοκομεία μας, όπως γνωρίζετε, λειτουργούν κανονικά. Δεν έχουμε αναστείλει χειρουργεία και δεν έχουμε μπει, και είμαι βέβαιος δε θα χρειαστεί να μπούμε στο έκτακτο καθεστώς του να επιστρατεύουμε κρεβάτια Εντατικής, να τα αποδεσμεύουμε από άλλες χρήσεις του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Άρα, τα τεστ έχουν αυξηθεί σημαντικά. Έγινε μία μεγάλη συζήτηση για το ζήτημα του ΕΚΕΑ, μα το ΕΚΕΑ έχει μία δυναμικότητα 1.000 τεστ την ημέρα, αυτή είναι η δυναμικότητά του. Και πράγματι, για κάποιους λόγους προγραμματισμού κάποια τεστ έγιναν νωρίτερα, και για μία εβδομάδα το ΕΚΕΑ δεν μπόρεσε να κάνει τεστ. Αλλά το ΕΚΕΑ είναι 1.000 τεστ στα 17.000.
Και ως προς τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες της κυβέρνησής, μιας και μιλάμε για δημόσιες πολιτικές, θέλω να σας θυμίσω ότι η ερευνητική πρωτοβουλία που χρηματοδοτήθηκε από την κυβέρνηση -σας το είπα, αλλά φαίνεται να μη θέλετε να ακούτε τα πραγματικά δεδομένα- η οποία μπορεί να προσθέσει μέχρι 5.000 τεστ ημερησίως, είναι το αποτέλεσμα χρηματοδότησης ελληνικής έρευνας, εγχώριας έρευνας, από ελληνικούς ερευνητικούς πόρους.
Έρχομαι τώρα σε ένα ζήτημα το οποίο άκουσα και από εσάς και από τον κύριο Τσίπρα. Αεροπλάνα. Αλήθεια; Τι προτείνατε; Είχατε εισηγηθεί, ή εισηγείστε και τώρα ότι πρέπει να μειωθεί η χωρητικότητα στα αεροπλάνα; Και πώς θα γίνει αυτό; Θα κόψουμε τη μεσαία θέση; Θα πούμε τα αεροπλάνα θα πετούν κατά το ήμισυ άδεια; Και πείτε μου μία αεροπορική εταιρεία, μία χώρα στον κόσμο η οποία να έχει εφαρμόσει ένα τέτοιο μέτρο. Και πείτε μου τι θα συνέβαινε στον τουρισμό μας αν το είχαμε κάνει. Πολύ απλά η Ελλάδα θα έβγαινε μονομιάς από την τουριστική αγορά. Δε θα χρειαζόταν να κάνουμε κανένα τεστ και να χρησιμοποιήσουμε κανένα αλγόριθμο, κανείς δε θα πετούσε στην Ελλάδα. Δεν το γνωρίζετε αυτό, και εσείς και ο κύριος Τσίπρας, όταν με τόσο μεγάλη ευκολία λέτε, “μα δεν κάνατε κάτι για τα αεροπλάνα”;
Και στο κάτω κάτω της γραφής, εάν υπήρχε πρόβλημα στα αεροπλάνα, φαντάζομαι ότι θα το βρίσκαμε, πρώτα από όλα στο προσωπικό που εξυπηρετεί τα αεροπλάνα, στις αεροσυνοδούς, στους πιλότους. Γνωρίζετε εάν έχει υπάρξει έστω και ένα θετικό κρούσμα στα αεροπλάνα τα οποία πέταξαν στην Ελλάδα, τουλάχιστον από τις ελληνικές εταιρείες; Θα σας πω εγώ: κανένα. Κανένα, μηδέν.
Μιλήσατε για τα πλοία, και για την απόφαση την οποία πήραμε, πράγματι, να αυξήσουμε τη χωρητικότητα στα πλοία, να πάμε στο 85%, πάντα ακολουθώντας τις συμβουλές και τις επιταγές των ειδικών. Δεν κάναμε του κεφαλιού μας. Είπαμε όμως ότι τα πλοία θα πρέπει να έχουν υποχρεωτική χρήση μάσκας, και ότι, εν πάση περιπτώσει, τα πλοία στην Ελλάδα έχουν τη δυνατότητα μεγάλο μέρος των επιβατών να εξυπηρετείται με το να είναι έξω. Γνωρίζετε, κυρία Γεννηματά και κύριε Τσίπρα, εάν είχαμε θετικά κρούσματα σε εργαζόμενους στην ακτοπλοΐα; Εξ όσων γνωρίζω, κανένα, μηδέν, με ενημερώνει ο Υφυπουργός.
Φαντάζομαι ότι εάν υπήρχε πρόβλημα στα πλοία, οι πρώτοι οι οποίοι θα είχαν υποστεί τις συνέπειες θα ήταν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Ακούγεται ωραίο να λέμε τέτοιες κουβέντες με μεγάλη ευκολία, πλην όμως θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να βλέπουμε εάν αυτές επιβεβαιώνονται τελικά από τα πραγματικά δεδομένα. Και τα δεδομένα είναι αυτά τα οποία σας αναφέρω. Είναι αυτά τα οποία έχουμε θέσει σε δημόσια διαβούλευση.
Αν θέλετε να τα αμφισβητήσετε είναι δικαίωμά σας. Άκουσα τον κύριο Βαρουφάκη να λέει, η ύφεση δεν είναι 15%, είναι 18%. Και μπορεί αύριο να πει ότι είναι 25% και 30%. Μα ή πιστεύουμε την ΕΛΣΤΑΤ, η οποία χρησιμοποιεί ακριβώς την ίδια μεθοδολογία με όλες τις στατιστικές υπηρεσίες της Ευρώπης, ή δεν την πιστεύουμε. Τώρα, αν θέλουμε να κάνουμε μία συζήτηση όπου ο καθένας θα προσέρχεται εδώ με τα δικά του δεδομένα, φοβάμαι ότι θα κάνουμε παράλληλους μονολόγους. Το μόνο το οποίο θα καταλήξουμε τελικά είναι να μπλέκουμε την κοινωνία και να μην καταλήγουμε σε κανένα ουσιαστικό συμπέρασμα.
Μία βασική παραδοχή λοιπόν, την οποία θα πρέπει κατ’ αρχάς να ασπαστούμε, είναι ότι δεχόμαστε, αποδεχόμαστε τα επίσημα δεδομένα, όπως αυτά τουλάχιστον εμφανίζονται από την κυβέρνηση, μέσα από το παρατηρητήριο Covid το οποίο δημιουργήσαμε. Και στο οποίο ουδέποτε, ούτε διανοηθήκαμε ποτέ ότι μπορούσαμε να αλλοιώσουμε, να παραποιήσουμε, να κρύψουμε πληροφορία, διότι αυτό θα ήταν κάτι το οποίο μετά βεβαιότητος θα το βρίσκαμε μπροστά μας. Θα ήταν τεράστιο σφάλμα. Όποιος προσπάθησε πάνω σε αυτήν την επιδημία να ωραιοποιήσει καταστάσεις το βρήκε τελικά μπροστά του.
Μιλήσατε για καμπάνια ενημέρωσης. Χαίρομαι που αναγνωρίζετε την ανάγκη να υπάρχει ενημέρωση, επειδή ακούσαμε πάρα πολλά για την καμπάνια ενημέρωσης, την οποία έκανε η κυβέρνηση. Μακάρι να μπορούσαμε να συμφωνήσουμε. Είναι κάτι το οποίο θα το θέσουμε και προς συζήτηση στη Βουλή, εφόσον κρίνουμε ότι χρειάζεται και δεύτερη καμπάνια ενημέρωσης, ειδικά για τα ζητήματα των σχολείων και ειδικά για το ζήτημα της χρήσης της μάσκας, είμαστε εδώ πέρα να το φέρουμε στη Βουλή και να το συζητήσουμε. Και αυτή τη στιγμή η καμπάνια θα είναι αμιγώς τηλεοπτική καμπάνια, εφόσον αποφασίσουμε να κάνουμε μία τέτοια. Αν δεν την θέλετε, να καταθέσετε τις ενστάσεις σας, να πείτε ξεκάθαρα ότι δεν πρέπει να γίνει μία τέτοια εκστρατεία.
Τουλάχιστον η κυρία Γεννηματά αναγνωρίζει ότι υπάρχει σήμερα μία πρόσθετη ανάγκη ενημέρωσης. Πόσω μάλλον όταν ακούστηκαν, δυστυχώς, και σε αυτήν την αίθουσα απόψεις και θεωρίες οι οποίες, επιτρέψτε μου, δεν απέχουν πολύ από διάφορες ακραίες απόψεις, άσχετα αν κύριε Βελόπουλε, τα είπατε ελαφρώς ωραιοποιημένα και προσπαθήσατε να τα στρογγυλέψετε. Ο λόγος σας, βεβαίως, ήταν μία ευθεία αμφισβήτηση των επιστημονικών δεδομένων, έτσι όπως τουλάχιστον διαμορφώνονται από την υγειονομική, την επιστημονική επιτροπή, η οποία συμβουλεύει την κυβέρνηση, της οποίας τις συμβουλές εμείς ακούμε και με αυτές εναρμονιζόμαστε.
Κατάλαβα ότι υπάρχει μία αμφισβήτηση, το είπατε ευθέως, για τη χρήση της μάσκας σε νεαρές ηλικίες. Αυτό κατάλαβα τουλάχιστον από αυτά τα οποία είπατε. Αυτή, θα το ξαναπώ, ήταν η εισήγηση των ειδικών. Θα το ξαναπώ και για να καθησυχάσω και γονείς και εκπαιδευτικούς. Καταλαβαίνω ότι δεν μπορείς να υποχρεώσεις ένα παιδί 6, 7, 8 ετών να φοράει συνέχεια τη μάσκα. Και είπαμε από την πρώτη στιγμή -και η Υπουργός Παιδείας το εξήγησε με απόλυτη σαφήνεια- ότι η μάσκα σε αυτές τις ηλικίες έχει περισσότερο παιδαγωγικό χαρακτήρα. Δεν πρόκειται να τιμωρήσουμε κάποιο παιδί εάν δεν φοράει τη μάσκα του. Αλλά να σας πω κάτι, έχω δει και πολύ συγκινητικές ιστορίες, κυκλοφορούν αρκετές στο διαδίκτυο, με παιδάκια 3, 4, 5 ετών τα οποία πάσχουν από βαριές ασθένειες και τα οποία είναι υποχρεωμένα να φοράνε μάσκα για δύο και τρία χρόνια πολλές φορές, γιατί αυτό ακριβώς τους υποδεικνύουν οι ειδικοί.
Η μάσκα είναι μία μικρή παραχώρηση την οποία όλοι πρέπει να κάνουμε προκειμένου να περιορίσουμε την εξάπλωση του ιού. Και σύμφωνα με τους ειδικούς εάν δεν θέλουμε -θα το ξαναπώ- να πάμε σε πιο έντονα μέτρα τα οποία αφορούν κάτι το οποίο θα προσομοίαζε με ένα δεύτερο lockdown, είναι το μόνο μέτρο το οποίο αυτή τη στιγμή έχουμε στη διάθεσή μας σύμφωνα τουλάχιστον και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας -ο οποίος, ναι, σε αυτό έχετε δίκιο, αναθεώρησε τις απόψεις του- αλλά αυτή τη στιγμή η άποψη η οποία επικρατεί είναι αυτή.
Εν πάση περιπτώσει, ένα είναι βέβαιο πια -αυτό το ξέρουμε- ότι η μάσκα ζημιά δεν κάνει. Μόνο όφελος μπορεί να έχει. Και έχει κοινή λογική γιατί μπορεί να έχει όφελος η μάσκα όταν ξέρουμε πια το μηχανισμό μετάδοσης του ιού. Άνθρωποι οι οποίοι μιλάνε δυνατά, εκπέμπουν σταγονίδια. Η μάσκα προστατεύει από αυτό και αν είσαι εσύ δυνητικός φορέας αλλά και αυτόν ο οποίος μπορεί να κολλήσει τον ιό.
Αναφερθήκατε, τουλάχιστον να σας το αναγνωρίσω αυτό διότι οι υπόλοιποι ομιλητές δεν βρήκαν ούτε ένα καλό σε όλα αυτά τα οποία έχει κάνει η κυβέρνηση, στην επιστρεπτέα προκαταβολή, ότι ήταν ένα θετικό μέτρο. Πράγματι, ήταν ένα θετικό μέτρο η επιστρεπτέα προκαταβολή και μπόρεσε να δώσει σε παραπάνω από 100.000 επιχειρήσεις γρήγορη και άμεση ρευστότητα. Επιχειρήσεις οι οποίες έχουν μία αντικειμενική δυσκολία να έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Αυτός ήταν ο λόγος που την κάναμε και αυτός είναι ο λόγος που θα τη συνεχίσουμε και αυτός είναι και ο λόγος που θα την ενισχύσουμε.
Από εκεί και πέρα όμως, επιτρέψτε μου, δεν είναι το μόνο μέτρο το οποίο πήρε η κυβέρνηση. Αναφέρω ενδεικτικά ότι μόνο από το καθεστώς αναστολής ωφελήθηκαν 836.682 υπάλληλοι. Στοίχισε σχεδόν 1 δισ. αυτό το μέτρο, όταν δηλαδή ήρθε το κράτος ουσιαστικά και ανέλαβε τη μισθοδοσία ενός μεγάλου τμήματος του ιδιωτικού τομέα. Και 180.766 επιστήμονες ωφελήθηκαν από τα 600 ευρώ, όταν αυτά δόθηκαν το Μάιο και τον Ιούνιο. Αναφέρω δύο ενδεικτικά μόνο παραδείγματα. Δεν είναι τώρα η ώρα να απαριθμήσω όλα τα μέτρα τα οποία έχει πάρει η κυβέρνηση στον οικονομικό τομέα.
Και βέβαια, μιας και μιλάμε για επιχειρήσεις, δεν πρέπει να ξεχνάμε -και θα το αναγνωρίσω, ότι αυτή ήταν μία πρόταση την οποία είχατε καταθέσει στο δημόσιο διάλογο- το γεγονός ότι κάναμε παρεμβάσεις σημαντικές στην προκαταβολή φόρου. Αυτό είχε ως τελικό αποτέλεσμα στην εκκαθάριση φόρου, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες, τα νομικά πρόσωπα να καταβάλουν 1,5 δισεκατομμύριο, ενώ πέρυσι κατέβαλαν 3,5. Είναι 2 δισ. όφελος για τα νομικά πρόσωπα από τον περιορισμό ή το μηδενισμό της προκαταβολής φόρου, και από το γεγονός, βέβαια, ότι η οικονομική δραστηριότητα είναι πολύ λιγότερο έντονη αυτό το χρόνο. Άρα είναι 2 δισ. παραπάνω για τις επιχειρήσεις, 2 δισ. λιγότερα για το κράτος, σε μία εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία.
Έρχομαι τώρα στις παρατηρήσεις του κύριου Τσίπρα. «Μετά τις 12.00 δεν κολλάει ο ιός». Κοιτάξτε να δείτε, αυτές ακριβώς είναι οι θεωρίες οι οποίες όταν εκφράζονται, ειδικά μέσα στη Βουλή, με αυτόν τον, έτσι λίγο, ειρωνικό τρόπο, δίνουν λαβή σε πάρα πολλούς να αμφισβητήσουν την ορθότητα των πολιτικών μας.
Ο λόγος για τον οποίο, όχι μόνο εμείς, αλλά πάρα πολλές χώρες, επιβάλλουν ωράριο στο οποίο σταματάει κάποια στιγμή η διασκέδαση είναι ότι γνωρίζετε πολύ καλά, ότι όσο η διασκέδαση μπαίνει πιο βαθιά στη νύχτα, τόσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνεται και τόσο πιο ευνοϊκές είναι οι συνθήκες για τη μετάδοση του ιού. Είναι και ο λόγος που σταματήσαμε τους όρθιους στα μπαρ, για να μην έρχονται πολύ κοντά, και δεχτήκαμε ότι η διασκέδαση μπορεί να δουλεύει, αλλά μπορεί να δουλεύει μόνο καθιστή.
Λοιπόν, γιατί αυτή η ειρωνεία, δεν την καταλαβαίνω. Σε ποιον κλείνετε το μάτι όταν λέτε τέτοιες εξυπνάδες; Αλλιώς δεν θα επέβαλλαν κι άλλες χώρες, πάρα πολλές, τέτοια μέτρα περιορισμού στη διασκέδαση. Δηλαδή μόνο εμείς το ανακαλύψαμε το μέτρο αυτό; Όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες κατά καιρούς επέβαλαν χρονικούς περιορισμούς στη διασκέδαση, δεν ήξεραν τι έκαναν, κι εμείς ανακαλύψαμε ξαφνικά την πυρίτιδα; Όχι, κλείνετε το μάτι σε κάποιους όταν το λέτε αυτό. Λίγο-πολύ στη νεολαία την οποία εμείς «καταπιέζουμε» και δεν την αφήνουμε να διασκεδάσει, αλλά από την άλλη «δεν τα έχουμε καταφέρει και καλά» στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Και ναι μεν στο πρώτο κύμα που τα πήγαμε καλά, κατά γενική ομολογία, το πιστώνεται η κοινωνία, αλλά στο δεύτερο κύμα που δεν τα πήγαμε καθόλου καλά το χρεώνεται η κυβέρνηση. Δεν είναι πολύ συνεκτικά και πολύ λογικά όλα αυτά τα οποία λέτε.
Και βέβαια πρέπει να σας πω ότι δεν είναι συνεκτικά και δεν είναι λογικά για τον απλούστατο λόγο ότι δεν τα έχουμε πάει καθόλου άσχημα στο δεύτερο κύμα. Θα σας έλεγα, αντιθέτως, ότι τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι στο δεύτερο κύμα τα έχουμε πάει καλύτερα από πολλές άλλες χώρες, διότι ήμασταν στην 63η θέση σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, σε θανάτους ανά 100.000, και τώρα είμαστε στην 111η. Αυτό λένε τα στοιχεία, τώρα αν θέλετε εσείς να τα αμφισβητήσετε και να λέτε πόσο χάλια τα πάμε, αυτό είναι δικό σας δικαίωμα. Απλά, συγκρούεται και με την επιστημονική πραγματικότητα και με τα δεδομένα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας. Πρέπει να σας πω ότι συγκρούεται όμως και με τη γενικότερη εντύπωση και την εικόνα που έχουν οι πολίτες για το πώς τα έχει καταφέρει η χώρα συνολικά.
Θα σας ξαναδείξω το διάγραμμα αυτό, το οποίο δείχνει συγκριτικά την πορεία της Ελλάδος. Βασικοί τουριστικοί ανταγωνιστές μας: η Κροατία, η Γαλλία, η Μάλτα, η Πορτογαλία, η Ισπανία. Έχουμε την καλύτερη απόδοση. Το καταλαβαίνετε επιτέλους ή θέλετε μονίμως να πυροβολείτε τη χώρα επειδή αυτό σας βολεύει εσωκομματικά; Αυτά είναι επίσημα στοιχεία, δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Δηλαδή τι άλλο πρέπει να σας πούμε για να σταματήσετε να περιγράφετε μία εικόνα η οποία είναι εικόνα απόλυτης καταστροφής, όταν δεν επιβεβαιώνεται με τα στοιχεία.
Καταλαβαίνω την ανάγκη μερικές φορές να διανθίζετε το λόγο σας με στοιχεία τα οποία μπορεί να κάνουν εντύπωση. «Εκατό φορές», το έχετε πει τρεις φορές αυτό, «εκατό φορές περισσότερα κρούσματα». «Εκατό φορές περισσότερα κρούσματα» σε σχέση με όταν σταματήσαμε το lockdown. Ανακοίνωσα ότι πηγαίνουμε σε άρση του lockdown στις 28 Απριλίου. Τότε είχαμε 32 κρούσματα. Σήμερα έχουμε 156, αύριο μπορεί να έχουμε περισσότερα ή λιγότερα. Σύμφωνα με τα δικά σας μαθηματικά 32 επί 100, κάνουν 156. Τι μαθηματικά είναι αυτά; Πώς λέτε ότι είναι 100 φορές περισσότερα τα κρούσματα; Πώς δημιουργείτε τέτοιες εντυπώσεις όταν τα στοιχεία είναι στην τελείως αντίθετη κατεύθυνση και όταν σας είπα ότι αυτή τη στιγμή το βασικό ζητούμενο δεν είναι τόσο ο απόλυτος αριθμός των κρουσμάτων, όσο η θετικότητα και η αναλογία θετικών κρουσμάτων (στο συνολικό αριθμό των τεστ). Μην προσπαθείτε, λοιπόν, κύριε Τσίπρα να δημιουργήσετε εντυπώσεις μόνο και μόνο για να περιγράψετε μία εικόνα η οποία μπορεί να σας βολεύει πολιτικά και κομματικά.
Μιλήσατε για τον τουρισμό. Μάλιστα. Κατάλαβα από την κατηγορία σας ότι βιαστήκαμε να ανοίξουμε τον τουρισμό. Ότι δεν το κάναμε καλά, ότι έπρεπε να περιμένουμε λίγο πιο πολύ. Λοιπόν, Τσίπρας για τουρισμό: «Βρισκόμαστε στα μέσα Μάη και ακόμα όχι μόνο δεν έχουν ανοίξει ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε και εικόνα για το πότε και το πως θα επανεκκινήσει η λειτουργία της βαριάς βιομηχανίας που είναι ο τουρισμός για την ελληνικό οικονομία». Και μετά λέτε εμένα πολιτικό απατεώνα κύριε Τσίπρα. Πάρτε να τα δείτε, πάρτε τα να θυμηθείτε τι λέγατε. Εσείς ο ίδιος μας λέγατε «ανοίξτε τον τουρισμό, ανοίξτε τον». Μας πιέζατε, «καταστρέφονται οι άνθρωποι. Τι θα γίνουν; Θα βγουν στην ανεργία».
Και τώρα που ανοίξαμε τον τουρισμό, όπως σας είπα, οργανωμένα, τον ανοίξαμε με τα ίδια πρωτόκολλα που τον άνοιξαν όλες οι χώρες. Ξέρετε μία τουριστική ανταγωνιστική χώρα, κύριε Τσίπρα, η οποία να ζητούσε υποχρεωτικά PCR τεστ από όλους τους επισκέπτες; Μία. Θα μου πείτε μία; Μία. Άμα θέλετε πείτε το τώρα. Μία. Λοιπόν, καμία δεν το έκανε. Και παρά ταύτα, σε σχέση με όλους τους ανταγωνιστές μας -σας ξαναδίνω, παρακαλώ δώστε το στον κύριο Τσίπρα- λοιπόν, αυτή είναι η πραγματικότητα: Ανοίξαμε τον τουρισμό οργανωμένα, αναλαμβάνοντας ένα λελογισμένο ρίσκο ότι θα είχαμε μία μικρή αύξηση κρουσμάτων.
Ο κύριος Βαρουφάκης μας είπε «άξιζε τον κόπο; Τέσσερα δις είναι αυτά». Εντάξει, για εσάς προφανώς τα δισ. είναι πασατέμπος. Δεν έχετε κανένα ενδιαφέρον για αυτά τα χρήματα τα οποία πήγαν στις τσέπες κάποιων ανθρώπων οι οποίοι δούλεψαν. Κατά την άποψή σας δεν άξιζε τον κόπο. Κατά τη δική μας άποψη άξιζε τον κόπο.
Και να σας πω και κάτι, είχαμε σχέδιο, κύριε Τσίπρα, πολύ συγκεκριμένο. Δούλεψαν πάρα πολλοί άνθρωποι για να μπορέσουμε να κάνουμε πράξη αυτό το άνοιγμα στον τουρισμό έτσι όπως το κάναμε. Μπορείτε, όπως σας είπα, να ασκείτε κριτική. Αλλά αναφέρθηκε ο κύριος Βαρουφάκης στον κύριο Δρακόπουλο και θέλω να τιμήσω αυτό τον άνθρωπο, γιατί είναι ένας επιστήμονας τον οποίο προσωπικά δεν γνώριζα. Συναντηθήκαμε τυχαία γιατί εξέφρασε το ενδιαφέρον του να βοηθήσει τη χώρα, να έρθει και να μας παρέχει τις υπηρεσίες του, χωρίς να πληρώνεται. Δεν ανήκε στους ολιγάρχες όλους αυτούς τους οποίους θέλουμε να… «αβαντάρουμε» μέσα από την πολιτική μας. Έγραψε ένα κείμενο ο κύριος Δρακόπουλος παρουσιάζοντας τη δική του προσωπική εμπειρία. Και μιλάει με έναν πολύ ωραίο και κολακευτικό τρόπο, όχι για την κυβέρνηση ή για την Ελλάδα. Για το πώς συνάντησε πολλούς ανθρώπους οι οποίοι υπερέβαλαν εαυτόν για να μπορέσει αυτό το εξαιρετικά περίπλοκο σχέδιο να γίνει πράξη.
Θα διαβάσω ένα απόσπασμα από αυτό το οποίο είπε: «Όταν ρώτησα», λέει ο κύριος Δρακόπουλος, «έναν από τους πυροσβέστες», αναφέρω το όνομά του γιατί το γράφει, τον Βασίλη Κατσιάδα «πού έβρισκε όλη αυτή την ενέργεια, να είναι 14 ώρες όρθιος στο αεροδρόμιο και να υλοποιεί την πολιτική την οποία είχαμε χαράξει, η απάντησή του με κατέπληξε. Η επιτυχία μας αναφορικά με τον Covid-19 είναι η μοναδική μεγάλη νίκη της γενιάς μου και θα κάνω ό,τι μπορώ για να τη διατηρήσω».
Σαν κι αυτόν, υπάρχουν πάρα πολλοί, εκατοντάδες, χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι έβαλαν πλάτη. Αυτούς προσβάλλετε, όταν με τόσο μεγάλη άνεση, αφορίζετε αυτή την προσπάθεια. Έγιναν όλα τέλεια; Όχι. Όχι ότι πήγαν όλα ρολόι, το λέει ο ίδιος ο κύριος Δρακόπουλος. Προφανώς έγιναν και λάθη. Λέει και κάτι ακόμα όμως. Μιλάει για αυτούς που αποφασίζουν να σιωπήσουν όταν αυτοί που δεν έχουν να πουν τίποτα μιλούν. Υπάρχουν πολλοί οι οποίοι σιωπούν όταν αυτοί που δεν έχουν να πουν τίποτα μιλούν. Ένας από αυτούς είναι και ο καθηγητής, ο κύριος Δρακόπουλος.
Έρχομαι τώρα σε μία σειρά από άλλα ζητήματα τα οποία θίξατε. Καθαρίστριες, ετέθη το ζήτημα και από τον κύριο Βαρουφάκη. Πέντε χιλιάδες συμβάσεις ορισμένου χρόνου, πλήρους απασχόλησης για 10 μήνες, και ακόμα 4.474 μερικής απασχόλησης. Ο κύριος Βαρουφάκης είπε κάτι σωστό: Τι συνέβαινε με το προηγούμενο καθεστώς, αν αρρώσταινε κάποια από αυτές τις καθαρίστριες; Τώρα τουλάχιστον είναι πλήρως εξασφαλισμένες, ως προς την υγειονομική τους κάλυψη. Πόσες είχατε εσείς; 3.700. Είκοσι-οκτώ εκατομμύρια παραπάνω από το Υπουργείο Εσωτερικών για τη στήριξη των υπηρεσιών καθαρισμού στα σχολεία.
Μιλήσατε για προσλήψεις στην Παιδεία. Πάλι δεν σας ενημέρωσαν καλά οι συνεργάτες σας. Έχω εδώ την έκδοση των αναμορφωμένων τελικών πινάκων κατάταξης για τους 4.500 μόνιμους διορισμένους στην ειδική αγωγή. Θα αναγνωρίσω -μη βιάζεστε- ότι αυτή είναι μία διαδικασία η οποία ξεκίνησε από εσάς. Πάλι δεν προφτάσατε να την τελειώσετε, ανήκει και αυτό σε όλα αυτά τα οποία δεν προφτάσατε να κάνετε. Πάντως ολοκληρώθηκε, 4.500.
Και έχω εδώ και την έκδοση των προσωρινών πινάκων κατάταξης, η προκήρυξη 1ΓΕ/2019, που αφορά 10.500 θέσεις Γενικής Εκπαίδευσης. Δε γνωρίζετε, όταν λέτε ότι δε γίνεται καμία πρόσληψη τακτικού προσωπικού, ότι η διαδικασία έχει εκκινήσει; Ελπίζω πραγματικά να μην το γνωρίζετε. Θα όφειλαν όμως να το γνωρίζουν οι συνεργάτες σας και οι λογογράφοι σας. Πάρτε λοιπόν και τις δύο προκηρύξεις για να τις δείτε, ώστε να μην αμφισβητούνται τα πραγματικά στοιχεία σχετικά με τις προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας -όπως το έχουμε πει πολλές φορές- να προχωρήσει και σε προσλήψεις μόνιμου προσωπικού που τόσο αναγκαίες είναι σήμερα στην εκπαίδευση.
Κλείνω με μία αναφορά την οποία κάνατε και σήμερα. «Όλα μαύρα. Όλα χύμα». Μιλάτε ακόμα μία φορά για κυβερνητική προπαγάνδα. Σας ευχαριστώ που αναγνωρίζετε τη δυνατότητα της κυβέρνησης να επηρεάσει μια σειρά από ξένα μέσα τα οποία έγραψαν τόσο κολακευτικά δημοσιεύματα για την Ελλάδα. Μας δίνει μεγάλη δύναμη το γεγονός ότι πιστεύετε ότι μπορούμε να επηρεάσουμε με αυτό τον τρόπο τον ξένο Τύπο. Αλλά από εκεί και πέρα να σας πω και κάτι. Όταν μονίμως μιλάτε για προπαγάνδα, όταν περίπου ισχυρίζεστε ότι αυτό το οποίο βιώνει η ελληνική κοινωνία είναι μία μαγική εικόνα, δεν προσβάλετε την κυβέρνηση. Και να σας πω και κάτι, η κάθε κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να προβάλλει τα πράγματα και να προβάλει το θετικό της έργο. Δουλειά της είναι, δουλειά σας ήταν, δουλειά μας είναι.
Το ερώτημα είναι τελικά τι πιστεύουν οι πολίτες για αυτό το οποίο έχει συμβεί στη χώρα. Λοιπόν, οι πολίτες, μπορώ να σας πω ότι παρά την αβεβαιότητα, παρά την ανησυχία, παρά το άγχος, παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις μιας πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, για την οποία πάντως δεν φταίει η χώρα μας -σε αντίθεση με μία προηγούμενη κρίση την οποία εσείς και ο κύριος Βαρουφάκης προκαλέσατε με τους δικούς σας χειρισμούς το 2015, αυτή την προκαλέσατε εσείς, μόνοι σας, την κρίση. Εμάς ο κορονοϊός μας βρήκε. Οι πολίτες παραμένουν ευτυχώς προβληματισμένοι αλλά και συγκρατημένα αισιόδοξοι.
Και ναι, πιστώνουν συνολικά θετικά στην κυβέρνηση τη διαχείριση της περιπέτειας του κορωνοϊού. Αλλά ταυτόχρονα είναι και μία ψήφος εμπιστοσύνης στις δικές τους δυνάμεις, στη δική τους εμπιστοσύνη, να μπορέσουν να διαμορφώσουν μία κατάσταση η οποία τελικά θα είναι προς όφελος δικό τους και των οικογενειών τους.
Το να παρουσιάζουμε μία εικόνα η οποία είναι αποκλειστικά και μόνο μαύρη αδικεί τη χώρα. Ενδεχομένως να σας βολεύει να εισπράξετε ορισμένα χειροκροτήματα στο εσωκομματικό σας ακροατήριο. Είναι δικό σας ζήτημα το πώς χειρίζεστε τα εσωτερικά του κόμματός σας. Αλλά αυτή τη στιγμή, θα σας το ξαναπώ, αδικείτε μία μεγάλη προσπάθεια η οποία γίνεται, όχι τόσο από την κυβέρνηση, αλλά από τη χώρα συνολικά.
Η κυβέρνηση θα κάνει αυτό το οποίο πρέπει. Θα αναγνωρίσει με θάρρος τα όποια λάθη και τις όποιες παραλήψεις. Δεν δυσκολεύτηκα να πω στην πρωτολογία μου ότι πράγματι συνολικά όλοι δείξαμε μία τάση εφησυχασμού όταν τα πήγαμε τόσο καλά στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος του κορονοϊού. Αλήθεια είναι αυτό. Πρώτος εγώ θα το αναγνωρίσω και πρώτος εγώ θα πω ότι δεν επιτρέπεται να ξανακάνουμε το ίδιο λάθος.
Αλλά όχι να ακυρώνετε μία συνολική προσπάθεια μιας κοινωνίας η οποία εξακολουθεί και σήμερα να συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των ειδικών. Μία κοινωνία η οποία καταλαβαίνει πως ό,τι και να πει η κυβέρνηση τελικά εξαρτάται από τον κάθε έλληνα πολίτη πρωτίστως, ξεχωριστά και ατομικά. Ναι, αυτή είναι η έννοια της ατομικής ευθύνης, την οποία εγώ προσωπικά υπερασπίζομαι και στηρίζω.
Διότι στη δική μου αντίληψη δεν είμαι σοσιαλδημοκράτης, κυρία Γεννηματά, φιλελεύθερος πολιτικός είμαι και οι φιλελεύθεροι πολιτικοί πιστεύουν ότι οι πολίτες έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Μην ανησυχείτε, δεν εποφθαλμιώ τον πολιτικό σας χώρο. Αναγνωρίζω όμως ταυτόχρονα ότι ένας φιλελεύθερος πολιτικός μπορεί να αναγνωρίσει την ανάγκη για μία πολύ δυναμική κρατική παρέμβαση όταν οι περιστάσεις το απαιτούν. Αυτό κάναμε, αυτό κάνουμε και αυτό θα εξακολουθούμε να κάνουμε, πάντα προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας.

Τριτολογία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη

Καθώς έχω ήδη κάνει κατάχρηση του χρόνου, θα έχουμε την ευκαιρία κύριε Τσίπρα και κυρία Γεννηματά, κύριε Βελόπουλε, κύριε Βαρουφάκη να συζητήσουμε για την οικονομία τις επόμενες εβδομάδες που έρχονται, με αφορμή το διεθνές οικονομικό φόρουμ της Θεσσαλονίκης. Δεν θα μπω στον κόπο να απαντήσω στη μαύρη εικόνα την οποία παρουσιάζει ο κύριος Τσίπρας. Φαντάζομαι ότι εάν τα πράγματα ήταν τόσο άσχημα, με κάποιο τρόπο αυτή η δυσανεξία των πολιτών θα αποτυπωνόταν. Προσωπικά βλέπω την κυβέρνηση, παρά τις δυσκολίες, να εξακολουθεί να έχει ένα απόθεμα εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού. Και εν πάση περιπτώσει, αυτή η κυβέρνηση έχει εκλεγεί για μια τετραετία. Θα υλοποιήσει το κυβερνητικό της σχέδιο και θα τιμήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Τώρα, επειδή όπως είπατε εδώ είμαστε, εδώ θα είμαστε, αλλά εδώ ήμασταν κιόλας. Εδώ ήμασταν. Πήρα το λόγο για να αποκαταστήσω την αλήθεια. Είπατε ότι είχατε αντίρρηση μόνο στο άνοιγμα των δημοτικών σχολείων. Δήλωση Τομεάρχη Παιδείας, κ. Φίλη: «Η κυβέρνηση αποφάσισε για πολιτικούς λόγους να αναλάβει μόνη της το μεγάλο και αχρείαστο υγειονομικό ρίσκο της επαναλειτουργίας των γυμνασίων και της Α’ και Β’ λυκείου». Πάρτε το στα πρακτικά. Διότι κάποια στιγμή θα πρέπει να ξέρετε τουλάχιστον τι έχουν πει οι τομεάρχες σας. Είχατε ταχθεί κατά του ανοίγματος των σχολείων συνολικά. Είχατε σπεκουλάρει και τότε πάνω στο γεγονός ότι το άνοιγμα των σχολείων μπορούσε να προκαλέσει μία νέα έξαρση του ιού. Δείχνετε, και λυπάμαι που θα το πω, σχεδόν να επιχαίρετε για το γεγονός ότι μπορεί κάποια πράγματα να μην έχουν πάει ακριβώς όπως τα είχαμε προγραμματίσει.
Για άλλη μια φορά αναφερθήκατε στο ότι δεν έκανα αυτοκριτική. Δύο φορές έκανα τη δική μου αυτοκριτική και δεν έχω καμία δυσκολία να την ξανακάνω. Αλλά ξέρετε, θα σας το ξαναπώ, το να παρουσιάζετε μία εικόνα σχεδόν ικανοποίησης για οτιδήποτε στραβό γίνεται στη χώρα, να μιλάτε για υπανάπτυξη αναφερόμενος σε μία οικονομική κρίση πρωτοφανή για ολόκληρο τον πλανήτη, να αναφέρεστε σε στοιχεία εξαμήνου. Αυτά τα στοιχεία έχουμε. Όταν θα έχουμε τα στοιχεία του εννιαμήνου, θα συζητήσουμε με τα στοιχεία του εννιαμήνου και όταν έχουμε τα στοιχεία του έτους, θα συζητήσουμε με τα στοιχεία του έτους. Αυτή τη στιγμή έχουμε τα στοιχεία του εξαμήνου και με αυτά πορευόμαστε.
Από εκεί και πέρα, τα υπόλοιπα, κύριε Πρόεδρε, τα της οικονομίας και της μαύρης εικόνας την οποία παρουσιάζει ο κύριος Τσίπρας θα έχουμε την ευκαιρία, όπως σας είπα, να τα συζητήσουμε. Μία φράση μόνο, όμως, για το ζήτημα του νέου Πτωχευτικού Κώδικα, «Δεύτερη Ευκαιρία». Βρήκα ενδιαφέρον ότι έχουμε θέσει το νομοσχέδιο σε διαβούλευση τρεις εβδομάδες τώρα, δύο τουλάχιστον. Είναι η πρώτη φορά που ακούω τοποθέτηση από εσάς για το θέμα. Ίσως είστε ακόμα σε φάση καλοκαιρινής ραστώνης.
Το νομοσχέδιο αυτό είναι ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος του, «Δεύτερη Ευκαιρία». Ομογενοποιεί διατάξεις άκρως προβληματικές και δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους οι οποίοι με το δικό σας πλαίσιο θα βρισκόντουσαν παντελώς, μα παντελώς απροστάτευτοι, διότι εσείς είχατε συμφωνήσει την άρση της προστασίας της ά κατοικίας, να έχουν τη δυνατότητα να κατοικήσουν στο σπίτι τους. Να μην έχουμε τα φαινόμενα των εξώσεων που έχουμε δει σε τόσες άλλες χώρες και να μπορέσουν να έχουν τη δυνατότητα να ξανακερδίσουν την περιουσία τους εφόσον έχουν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν.
Ως προς το ζήτημα του κεφαλαιοποιητικού 2ου πυλώνα. Ξέρετε, εμείς ανήκουμε στην κατηγορία των κομμάτων που είμαστε συνεπείς προεκλογικά και μετεκλογικά σε αυτά τα οποία λέμε. Είχαμε μιλήσει για την ανάγκη ο 2ος πυλώνας να αποκτήσει κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά. Δεν αιφνιδιάζουμε κανέναν. Η Επιτροπή Πισσαρίδη, η οποία εισηγείται το ίδιο, δεν αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι είναι ιδεολογικά κοντά στη Νέα Δημοκρατία. Ίσως πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθείτε ότι εσείς έχετε μείνει στο παρελθόν και ότι ο κόσμος και η Ελλάδα έχουν προχωρήσει.

Αλ. Τσίπρας: Χωρίς σχέδιο η κυβέρνηση, προσπαθεί να βγάλει πολιτική υπεραξία από την πανδημία
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι η πρώτη φορά που στη Βουλή συζητάμε για την πορεία της πανδημίας. Είναι όμως νομίζω η πρώτη φορά που συζητάμε ενώ τα πράγματα εξελίσσονται εξαιρετικά αρνητικά. Και η ανησυχία των πολιτών -και δικαίως, θα έλεγα- έχει φτάσει στο κατακόρυφο. Και νομίζω σήμερα με τις τοποθετήσεις μας εδώ στη Βουλή καλούμαστε πέραν όλων των άλλων, πέρα από το να καταθέσουμε τις απόψεις μας, τις θέσεις μας, να εκπληρώσουμε κι ένα δημοκρατικό και ταυτόχρονα ηθικό χρέος, θα έλεγα, να κάνουμε γνωστά στην κοινή γνώμη όλα όσα παρακολουθούμε, βλέπουμε να συμβαίνουν και η κυρίαρχη προπαγάνδα -θα το πω έτσι- κρύβει, υποτιμά, διαστρεβλώνει πολλές φορές.

Και το λέω αυτό διότι αυτή η απόκρυψη ή αυτή τη διαστρέβλωση ή αυτές οι αντιφάσεις στις οποίες έχει υποπέσει ο κυρίαρχος λόγος το προηγούμενο διάστημα, είναι που δημιουργεί τον κίνδυνο -και ξεκινάω απ’ αυτό, επισημαίνω αυτόν τον κίνδυνο- της δημιουργίας μιας στάσης και μιας τάσης στους πολίτες απόρριψης -ή συνωμοσιολογίας- του κινδύνου απέναντι στην πανδημία.

Οι ώρες είναι κρίσιμες. Η χώρα και η κοινωνία συνολικά πιστεύω ότι βρίσκεται σε ένα πρωτοφανές κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Κάθε ελληνική οικογένεια ζει σε κλίμα ανασφάλειας και αγωνίας για την υγεία των μεγαλύτερων μελών της οικογένειας, των ηλικιωμένων της, για τις δουλειές των νεότερων μελών της οικογένειας. Διότι αναφερθήκατε σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις επιπτώσεις στην οικονομία. Θα αναφερθώ επισταμένως σε αυτά.

Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα πέρασε σχεδόν μια οκταετία δύσκολης δημοσιονομικής προσαρμογής με μια ανεργία που σκαρφάλωσε στο 27% κι εμείς την αφήσαμε στο 17% περίπου. Στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και στις άλλες χώρες δεν είναι αυτά τα νούμερα. Άρα, η αγωνία αφορά και το σήμερα και το αύριο της οικονομικής επιβίωσης σε κάθε οικογένεια είτε είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε είναι μικροβιοτέχνες, είτε είναι μικρομεσαίοι, είτε εργαζόμενοι -ακόμα χειρότερα- που χάνουν τη δουλειά τους. Και, βεβαίως, υπάρχει αγωνία και για το αύριο των παιδιών τους που σπουδάζουν, το πώς θα σπουδάσουν, που πηγαίνουν στα σχολεία που ανοίγουν και το πώς θα πάνε στα σχολειά αυτά. Υπάρχει αγωνία για το μέλλον, για το αύριο.

Και αυτή την αγωνία και την ανασφάλεια δεν μπορεί να την κρύψει η οποιαδήποτε ωραιοποίηση της κατάστασης, η οποιαδήποτε πολιτική σκοπιμότητα ή -αν θέλετε- κι ώρες ώρες μια γελοία -ας μου επιτραπεί η έκφραση- ωραιοποίηση και διαστρέβλωση της πραγματικότητας.

Σας άκουσα, κύριε Μητσοτάκη. Μιλήσατε πολύ περισσότερο από τον χρόνο. Εγώ θα προσπαθήσω να αναφερθώ στα θέματα της οικονομίας στη δευτερολογία μου για να μπορέσουμε να μοιράσουμε τον χρόνο και να μην υπερβώ κατά πολύ τον χρόνο της ομιλίας μου. Σας άκουσα όμως με προσοχή. Όλα τέλεια, δεν έχετε κάνει κανένα λάθος, κανένα σφάλμα! Εάν είναι όλα τέλεια, γιατί να αγωνιά ο κόσμος;

Ο κόσμος θέλει να ακούσει την αλήθεια. Δεν θέλει να ακούσει την ωραιοποίηση της αλήθειας, ούτε τη μισή αλήθεια, θέλει να ακούσει την αλήθεια όσο δύσκολη και δυσάρεστη κι αν είναι αυτή. Ο κόσμος θέλει να σας δει να αναλαμβάνετε πού και πού και καμία ευθύνη, πολιτική ευθύνη έστω. Όχι όταν τα πράγματα πάνε καλά, το πιστώνεστε εσείς που είχατε τη μεγαλοσύνη να εμπιστευθείτε τους πολίτες και όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά να το χρεώνονται οι πολίτες, που ξαφνικά δεν αξίζουν να τους εμπιστεύεστε.

Βρισκόμαστε με σχεδόν εκατό φορές περισσότερα κρούσματα από τότε που ανακοινώσατε τη λήξη των περιοριστικών μέτρων και του lockdown. Και καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ένα νέο κύμα πανδημίας, που είναι σφοδρότερο από ό,τι το πρώτο, τουλάχιστον μαζικότερο σε ό,τι αφορά τα κρούσματα. Και αυτό οφείλεται εν πολλοίς -δεν έγινε από μόνο του, κάπου οφείλεται αυτό, δεν είναι φυσικό φαινόμενο που εξαπλώνεται- και στα λάθη και στις παραλείψεις τις δικές σας, την έλλειψη σχεδιασμού και κυρίως, εγώ θα πω, στην απαράδεκτη προσπάθεια να βγάλετε πολιτική υπεραξία και πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη από την πανδημία. Νομίζω ότι ακούγοντάς σας, αυτή την στάση που επιλέγετε σήμερα, αυτό γεννά ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία και ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλεια.

Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όταν πριν από πεντέμισι περίπου μήνες, στις 23 Μαρτίου, ανακοινώσατε τα περιοριστικά μέτρα, τον περιορισμό της κυκλοφορίας και της μετακίνησης των πολιτών σε όλη την επικράτεια, το κλείσιμο των σχολείων, δηλαδή το lockdown, είχαμε εβδομήντα ένα κρούσματα ημερησίως. Σήμερα έχουμε σταθερά τριψήφιο αριθμό και πολύ συχνά πάνω από διακόσια. Τότε, λοιπόν, η Αξιωματική Αντιπολίτευση, όλα τα κόμματα και όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί στηρίξαμε τις αποφάσεις σας και κλείσαμε τα μάτια σε όποια λάθη και παραλείψεις κάνατε και τότε, γιατί και τότε κάνατε. Αλλά είπαμε ότι αυτό που προέχει είναι η δημόσια υγεία. Και αυτό που προέχει είναι κι εμείς να συμβάλλουμε με αυτόν τον μικρό ή μεγάλο ρόλο που διαθέτουμε από το δημόσιο βήμα, με το παράδειγμα το δικό μας να πείσουμε τους πολίτες πόσο σημαντικό ήταν τότε να αποδεχθούν αυτά τα περιοριστικά μέτρα. Όχι μόνο δεν εκτιμήσατε αυτή τη στάση, αλλά αμέσως μετά ήρθατε εδώ στη Βουλή κουνώντας μας το δάκτυλο και θελήσατε, κύριε Μητσοτάκη -προσωπικά σας το λέω-, να μετατρέψετε σε έναν προσωπικό πολιτικό θρίαμβο αυτή την επιτυχία που όλοι γνωρίζουμε ότι σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν σε αυτή τη στάση πειθαρχίας που έδειξε η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών.

Στη συνέχεια σπεύσατε να δημιουργήσετε άρον άρον την εικόνα μιας επίπλαστης επιστροφής στην κανονικότητα. Τόσο άρον άρον, που αν το συνδυάσει κανείς –εσείς τα διαρρέατε- με τις συμβουλές των συμβούλων σας ή των υπουργών σας να προσφύγετε εκτάκτως και σε έκτακτες εκλογές, για να καρπωθείτε αυτή την υπεραξία, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι αυτή η άρον άρον επανεκκίνηση, αυτή η «ντε και καλά» προσπάθεια να μας πείτε ότι όλα τελείωσαν, ότι τα καταφέραμε και είμαστε παγκόσμιοι πρωταθλητές, ξεμπερδέψαμε με τον κορωνοϊό, όλο αυτό οφειλόταν ενδεχομένως και σε αυτό το δίλημμα που είχατε σε σχέση με τις πολιτικές εξελίξεις. Αποτέλεσμα αυτής της βιαστικής, βεβιασμένης επιστροφής σε μια επίπλαστη κανονικότητα είναι εντέλει, μέσα σε λίγους μήνες, τους καλοκαιρινούς μήνες, να πετύχετε ένα κατόρθωμα -διότι κατόρθωμα είναι- να μετατραπεί αυτή η μεγάλη επιτυχία των Ελλήνων πολιτών, σε σχέση με την υγειονομική ασφάλεια της χώρας, σε φιάσκο.

Προφανώς, αν συγκρίνει κανείς –το κάνατε εδώ από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα, τα μεγέθη με άλλες χώρες- πού ήμασταν όταν ανακοινώσατε την άρση των μέτρων και πού είμαστε σήμερα, πρόκειται για τη μέρα και τη νύχτα και το ερώτημα είναι γιατί συνέβη αυτό. Κατ’ εμέ, ο βασικός λόγος είναι αυτό που σας είπα: ότι το μυαλό σας είναι στο πρόσκαιρο πολιτικό όφελος και στην επικοινωνιακή πολιτική. Και έτσι σήμερα πού βρισκόμαστε; Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που έχουμε αρνητικό πρόσημο σε όλους τους τομείς. Και αυτό που αντιλαμβάνεται ο μέσος Έλληνας πολίτης είναι ότι στην πρώτη φάση παραλύσατε την οικονομία, αφήσατε απροστάτευτη την οικονομία στο όνομα της προστασίας της δημόσιας υγείας και αμέσως μετά στη δεύτερη φάση το ανάποδο. Αφήσατε απροστάτευτη τη δημόσια υγεία, μπας και σώσετε την οικονομία. Όμως, ούτε το ένα έχει θετικό ισοζύγιο, ούτε το άλλο. Ούτε στην οικονομία ούτε στην υγεία έχουμε σήμερα θετικό ισοζύγιο.

Η έλλειψη σχεδίου, οι παλινωδίες σας πολλές φορές και η διαρκής προσπάθεια να μεταφέρετε τις ευθύνες που αναλογούν στην κυβέρνηση -η κυβέρνηση παίρνει αποφάσεις- στους πολίτες είναι πιστεύω ο βασικός απολογισμός της πολιτικής σας τους μήνες που ακολούθησαν από την άρση των περιοριστικών μέτρων και τα παραδείγματα είναι πολλά. Θα θελήσω να τεκμηριώσω αυτήν την κριτική, όχι να την αφήσω να σέρνεται χωρίς τεκμηρίωση.

Πρώτα απ’ όλα ανοίξατε τον τουρισμό δίχως σχέδιο και χωρίς μαζικά υποχρεωτικά τεστ. Γιατί; Γιατί έτσι ενδεχομένως, φαντάζομαι, απαίτησαν ή πίεσαν οι tour operators. Δεν επενδύσατε στο brand που εσείς ο ίδιος διαφημίζατε -και σωστά διαφημίζατε- της ασφαλούς υγειονομικά χώρας, μιας χώρας που είχε τα καλύτερα αποτελέσματα, που θα έκανε μαζικά τεστ, που θα είχε καραντίνα 72 ωρών. Τίποτα απ’ όλα αυτά. Όλα χύμα, όλα στο πόδι.
Αντί να ζητήσετε υποχρεωτικά και απ’ όλες τις πύλες εισόδου –αυτό που κάνατε τελικά στον Προμαχώνα και το κάνατε όταν είδατε ότι από τον Προμαχώνα γίνεται χαμός σε κρούσματα- 72 ωρών αρνητικό τεστ για κάθε επισκέπτη που θέλει να εισέλθει στη χώρα -από όλες τις πύλες εισόδου, από όλες τις χερσαίες, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια μας- τι βγήκατε και είπατε; Ανοίξαμε και σας περιμένουμε στο ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, σε έναν πραγματικά ειδυλλιακό χώρο για μια τέτοια εκδήλωση, αν και στοίχισε λίγο ακριβά στο ελληνικό δημόσιο. Εντούτοις, το θέμα δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι τι ακριβώς επιλέξατε να κάνετε.

Πόσο κόστισε; Με ρωτάτε πόσο κόστισε; Νομίζω γύρω στις 80.000 ευρώ λένε τα στοιχεία που έχω στη διάθεσή μου. Κάνω λάθος;

Εν πάση περιπτώσει, είχατε ή δεν είχατε πάνω από 80 συνδαιτυμόνες κυβερνητικά στελέχη και τις συζύγους τους να έρχονται στο ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, για να κάνετε το άνοιγμα του τουρισμού; Και θα με ρωτήσετε κιόλας πόσο κόστισε!

Δεν ντρεπόμαστε λιγάκι; Λες και είναι δικά σας τα λεφτά! Με ρωτάτε πόσο κόστισε; Εσείς να απαντήσετε πόσο κόστισε, όχι εγώ. Φέρτε τα στοιχεία τώρα. Φέρτε τα. Μέχρι και 15.000 ευρώ τιμολόγια εξέδωσε ένα βενζινάδικο της περιοχής. Δεν τα ξέρουμε αυτά; Θέλετε να σας καταθέσω τα στοιχεία πόσο κόστισε; Δεν είναι αυτή η κριτική μου όμως σήμερα, μη με προκαλείτε. Μη με προκαλείτε! Θα παίρνετε απαντήσεις όταν με προκαλείτε.

Το θέμα, όμως, σήμερα δεν είναι τα ογδόντα ή τα πενήντα χιλιάρικα που «κόστισε», διότι η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος γίνεται με ασυδοσία στο διάστημα αυτό και έχουμε αναφερθεί πολλές φορές, άλλο είναι το θέμα. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να μείνω στο θέμα της κουβέντας μας σήμερα και το θέμα είναι η επιλογή σας.

Αντί να αξιοποιήσετε το brand της χώρας, στο όνομα ότι θα χάναμε κάποια έσοδα, είπατε: «Ανοίξαμε και σας περιμένουμε όπως να είναι».

Και θέλω να σας επισημάνω ότι αν κάνατε την άλλη επιλογή, θα είχαμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα και σε ό,τι αφορά τα έσοδα από τον τουρισμό και σε ό,τι αφορά τον αριθμό των επισκεπτών. Διότι το μήνυμα που θα δίναμε στον Γερμανό πολίτη, στον Γάλλο, στον Ευρωπαίο που θέλει να επισκεφθεί τη χώρα και αγωνιούσε ταυτόχρονα και για τη δημόσια υγεία, για την προσωπική του υγεία, είναι ότι θα πάει στον πιο ασφαλή υγειονομικά προορισμό που υπάρχει στον πλανήτη και ότι δεν θα το διακινδυνεύσει, διότι απαιτεί η χώρα αυτή να έχεις κάνει τεστ πιο πριν και να έχεις αποδείξει ότι είσαι καθαρός για να μπεις.

Τι πιο σημαντικό για να ενισχύσεις αυτό το μήνυμα και να έχεις ποιοτικό και ουσιαστικό αριθμό επισκεπτών, ποιοτικό και ουσιαστικό τουρισμό και μεγάλο αριθμό επισκεπτών που θα ερχόντουσαν στη χώρα αξιοποιώντας αυτό το brand;
Δεν το κάνατε, όμως. Δεν το κάνατε. Κάψατε το χαρτί του ασφαλούς προορισμού για την Ελλάδα.

Αυξήσατε την πληρότητα στο 100% στα αεροπλάνα. Γιατί; Γιατί έτσι απαίτησαν οι αεροπορικές εταιρείες. Δεχθήκατε την αύξηση 100% στην πληρότητα των αεροπλάνων. Γιατί; Γιατί έτσι απαίτησαν οι αεροπορικές εταιρείες. Αυξήσατε την πληρότητα τις ημέρες εκείνες, που είχατε ήδη κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και άρχισαν να αυξάνονται τα κρούσματα, στο 85% στα πλοία. Γιατί; Γιατί το απαίτησαν οι εφοπλιστές. Και έμπαινε κανείς μέσα στα πλοία και έβλεπε ότι δεν ήταν 85%, αλλά ήταν 100% η πληρότητα σε πολλές περιπτώσεις.

Θεσπίσατε –άκουσον, άκουσον!- διαφορετικά υγειονομικά πρωτόκολλα σε κάθε πύλη εισόδου της χώρας. Μας λέτε τώρα ότι δεν φταίει ο τουρισμός για τα κρούσματα, γιατί είναι μικρά τα κρούσματα που καταγράψαμε, μικρός ο αριθμός των κρουσμάτων που καταγράψαμε στις πύλες εισόδου της χώρας. Μα τι είδους δημιουργική λογιστική είναι αυτή; Πού απευθύνεστε;

Μας λέτε ότι περίπου τέσσερα εκατομμύρια θα είναι τουρίστες που στον κύκλο της σεζόν θα έχουν περάσει τη χώρα. Έτσι; Και ταυτόχρονα, έχουμε τα στοιχεία. Δειγματοληπτικά τεστ γίνονται γύρω στο 10% με 12% αυτών που εισέρχονται. Και μας λέτε ότι σε αυτό το 10% με 12%, το σύνολο των κρουσμάτων που καταγράφεται είναι μόλις 0,2%. Είναι μικρό ποσοστό. Είναι μικρό ποσοστό αν θέλει κανείς να βάλει υποψηφιότητα για να μπει στη Βουλή που έχει όριο το 3%. Αλλά αν δείτε το απόλυτο νούμερο, στα τέσσερα εκατομμύρια -αν υποθέσουμε ότι είναι αυτό, το 0,2%, που αυτό είναι αυτό που καταγράφεται, παραπάνω θα είναι, αλλά ας είναι αυτό- είναι οκτώ χιλιάδες, εκ των οποίων κάνοντας τεστ μόνο στο 10% με 12% η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των οκτώ χιλιάδων έχει περάσει χωρίς τεστ και, άρα, δεν γνωρίζει ότι έχει και έρθει σε επαφή με δεκάδες ανθρώπους στη χώρα. Η στατιστική σας λέει οκτώ χιλιάδες τα κρούσματα τα εισερχόμενα από τον τουρισμό, όταν την όταν την πρώτη εβδομάδα τα κρούσματα συνολικά στη χώρα ήταν τρεις χιλιάδες τετρακόσια και σήμερα είναι έντεκα χιλιάδες πεντακόσια.

Πώς λέτε, λοιπόν, ότι δεν φταίει τουρισμός για τα κρούσματα και ότι τον είχαμε από πριν και τον διαδώσαμε εμείς μεταξύ μας;

Η απάντηση σε αυτό ήταν να κλείναμε τη χώρα; Όχι, προφανώς. Δηλαδή, το μόνο παράδειγμα που υπάρχει εδώ είναι της Νέας Ζηλανδίας και της ανοσίας της αγέλης της Σουηδίας και της Μεγάλης Βρετανίας; Αυτά τα δύο, ή το άσπρο ή το μαύρο, υπάρχουν; Δεν υπάρχουν μονάχα αυτά τα δύο.

Σας είπα το βασικό λάθος, τη βασική λάθος επιλογή που ήταν τα διαφορετικά υγειονομικά πρωτόκολλα από πύλη εισόδου σε πύλη εισόδου και το γεγονός ότι δεν απαιτήσατε για την Ελλάδα -που το brand της στον τουρισμό έχει να κάνει και με το φυσικό της κάλλος, αλλά θα ήταν για πρώτη φορά και ως ασφαλής υγειονομικά προορισμός- υποχρεωτικό τεστ εβδομήντα δύο ωρών αρνητικό για να μπεις στη χώρα. Δεν θα είχαμε κανένα σφάλμα; Θα είχαμε, αλλά όχι αυτό το πράγμα.
Έχω και άλλα παραδείγματα να σας πω για τις αστοχίες, τις παραλείψεις, τις παραβλέψεις, τις αντιφάσεις. Δεν αποφασίσατε το πιο απλό, να αυξήσετε τα δρομολόγια στις δημόσιες συγκοινωνίες. Θέλετε κάποιο παράδειγμα χώρας άλλης που το έχει κάνει; Δεν το αποφασίσατε και μας λέγατε -οι υπουργοί σας- «ε, τι να κάνουμε; Θα υπάρξει συνωστισμός στο μετρό και στα δημόσια λεωφορεία, στις δημόσιες συγκοινωνίες». Αποτύχατε να συντονίσετε τις αρμόδιες τοπικές και ελεγκτικές αρχές για την τήρηση των μέτρων σε τοπικό επίπεδο.

Αναφερθήκατε στο παράδειγμα της Πάρου. Τώρα αναφερθήκατε σε αυτό σαν θετικό παράδειγμα; Είχαμε την πρώτη μέρα καταγράψει πέντε κρούσματα, τη δεύτερη μέρα τρία κρούσματα, την τρίτη μηδέν κρούσματα και μετά έκλεισε η Πάρος. Για τα οκτώ κρούσματα έκλεισε η Πάρος, όταν εμείς είχαμε πληροφόρηση για μέρες από τους εργαζόμενους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ότι οι καταγραφές κρουσμάτων εκεί ήταν δεκάδες. Όταν μόνο σε ένα κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε ένα εστιατόριο στη Νάουσα -που αυτοβούλως έκλεισε πριν κάνετε εσείς lockdown- όλο το προσωπικό είχε βρεθεί με κρούσματα κορωνοϊού; Γιατί δεν λέγατε την αλήθεια; Γιατί αποκρύψατε την αλήθεια στον δήμαρχο, στην τοπική κοινωνία, στους τουρίστες που ήταν εκεί, στους εργαζόμενους και το κλείσατε ξαφνικά και πήγαινε ο κόσμος και συνωστιζόταν για να βρει καράβι για να φύγει; Αυτή ήταν υπεύθυνη στάση; Κακώς δώσατε την Πάρο ως παράδειγμα.

Και τώρα, λοιπόν, ας έρθουμε στο σήμερα. Την ώρα που η πανδημία είναι σε έξαρση και αυξάνονται καθημερινά οι ανάγκες διαγνωστικών τεστ στη χώρα, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας, το μεγαλύτερο δημόσιο εργαστήριο που διενεργεί μοριακές εξετάσεις για τον ιό, δηλώνει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον ρόλο του και μάλιστα με την εξωφρενική αιτιολόγηση ότι υπήρξε αλόγιστη χρήση εξετάσεων. Και λίγες μέρες μετά, αδυναμία δηλώνει και το Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής, ανακοινώνοντας ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον τεράστιο όγκο των εξετάσεων από τα νοσοκομεία Αθήνας και περιφέρειας.

Τι θα γίνει, λοιπόν, τώρα; Τι θα γίνει τώρα; Θα πρέπει κανείς να προσφεύγει στα ιδιωτικά ιδρύματα για να πάει να κάνει ένα τεστ το οποίο κοστίζει 30 ευρώ και το πληρώνει 120 ευρώ και μάλιστα, σε αυτά που έχουν προσβάσεις και σε επιφανή στελέχη της κοινότητας που μας ενημερώνουν κιόλας; Τι είναι αυτά τα πράγματα;

Πέστε πού αλλού, λοιπόν, γίνεται αυτό, για να συγκρίνουμε με άλλες χώρες της Ευρώπης.

Και βέβαια, να μην αναφερθώ στο Ασβεστοχώρι. Ήταν ειλικρινής η θλίψη σας για το Ασβεστοχώρι -αν δεν κάνω λάθος- εκεί που ήταν το γηροκομείο, όπου υπήρξε η μετάδοση. Δεν αντιλέγω, προφανώς ήταν ειλικρινής η θλίψη σας. Όμως, νομίζω ότι υπάρχουν και κάποιες ευθύνες σε αυτό, δεν είναι δηλαδή η ανεύθυνη υπάλληλος που πήγε και κόλλησε τους ηλικιωμένους ανθρώπους. Ποια μέτρα πήρε η πολιτεία ώστε να υπάρχουν διαρκή και μαζικά τεστ κατά την είσοδο και έξοδο των εργαζομένων στους οίκους ευγηρίας; Ποια μέτρα παίρνουμε στις δομές των μεταναστών, κλειστές και ανοιχτές; Ποια μέτρα παίρνουμε για τους άστεγους συμπολίτες μας που δεν έχουν καθαρό, τρεχούμενο νερό και σαπούνι να πλύνουν τα χέρια τους; Είναι τεράστια αυτά τα ζητήματα.

Έρχομαι τώρα στον τομέα του ΕΣΥ. Το lockdown έγινε -και καλώς έγινε- για να κερδίσουμε χρόνο, ώστε να προετοιμαστούμε για το δεύτερο κύμα. Όμως, εσείς τι κάνατε με τις αναγκαίες προσλήψεις προσωπικού; Μας λέτε διαρκώς για το πόσες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας έχουμε. Κοιτάξτε, οι Μονάδες δεν είναι τα κρεβάτια. Αυτό είναι το εύκολο. Άντε, φέραμε και αρκετούς αναπνευστήρες, οι οποίοι μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις είναι φορητοί. Δεν είμαι ειδικός, αλλά λένε πως δεν έχουν την ίδια αξιοπιστία. Όμως, εν πάση περιπτώσει, ωραία, έχουμε περισσότερα κρεβάτια. Προσωπικό έχουμε για να καλύψουν αυτά τα κρεβάτια σε μία ώρα ανάγκης; Είμαι ευτυχής που και η προλαλήσασα. Είπε, τι θα γίνει αν συγκρίνουμε τα στοιχεία, γιατί έχετε πει πολλά μεγάλα λόγια. Και πάλι είπατε εδώ ότι κάναμε τόσα όσα δεν έγιναν σε δέκα χρόνια. Ε, λίγο πιο χαμηλά την έπαρση!

Θα σας φέρω εδώ τα στοιχεία. Το καλοκαίρι του 2019, όταν παραδώσαμε εμείς το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το προσωπικό που εργάζονταν στις δημόσιες μονάδες υγείας ήταν περισσότερο κατά πέντε χιλιάδες απ’ ό,τι τώρα που έχουμε πανδημία.

Όπως προκύπτει, λοιπόν, από στοιχεία δημοσιοποιημένα στο Μητρώο Ανθρώπινου Δυναμικού Ελληνικού Δημοσίου οι μόνιμοι υπάλληλοι στις μονάδες υγείας τον Μάιο του 2019 ήταν 79.254 και σήμερα, τον Μάιο του 2020, είναι 77.356, 1.898 λιγότεροι, δηλαδή!

Και σε ό,τι αφορά το έκτακτο προσωπικό, η μείωση που προκύπτει είναι μεγαλύτερη. Ήταν 21.166 και είναι 17.996, 3.170 στο έκτακτο προσωπικό και 1.898 λιγότεροι στο μόνιμο προσωπικό, που σημαίνει 5% λιγότεροι «ήρωες» στο σύνολο. Περί αυτού μιλάμε. Εσείς τους είπατε έτσι και σωστά.

Να, ορίστε τα στοιχεία, πάρτε τα. Δικά σας είναι τα στοιχεία. Δεν κλέβουμε στοιχεία. Ορίστε, δικά σας είναι τα στοιχεία στο «apografi.gov.gr», Μητρώο Ανθρώπινου Δυναμικού…

Λοιπόν, αυτό το αστείο θα το αφήσετε, κύριε Μητσοτάκη! Τα σταυρωμένα χέρια εδώ και τα «δώστε τα στοιχεία» και μετά από λίγο να βγαίνουν τα βίντεο και να ξεφτιλίζεστε, αφήστε τα.

Κάντε αντιπαράθεση με απόψεις και στοιχεία, αλλά όχι με μια προσπάθεια να αποδείξετε ότι λέμε ψέματα και ότι δεν λέμε την αλήθεια. Να σταματήσει αυτό το παραμύθι, διότι ο μεγαλύτερος πολιτικός απατεώνας που έχει περάσει από τη χώρα είστε εσείς που υποσχεθήκατε στον ελληνικό λαό ισχυρή ανάπτυξη και φέρατε υπανάπτυξη 15% στο δεύτερο τρίμηνο του 2020! Να τελειώνουν, λοιπόν, τα αστεία και να τελειώνει αυτό το παραμύθι. Η ισχυρή ανάπτυξη έγινε υπανάπτυξη ισχυρή, 15% στο δεύτερο τρίμηνο και -0,7% στο πρώτο τρίμηνο, πριν έρθει ο κορωνοϊός!

Κοιτάξτε, με μπαλώματα, με ψέματα, με προπαγάνδα και με παραπληροφόρηση από έναν καλοστημένο μηχανισμό -η λίστα «Πέτσα» έχει κάνει καλή δουλειά- δεν πρόκειται να κρύψετε τα προβλήματα. Αυτό έχει κοντά ποδάρια, διότι η καθημερινότητα είναι πεισματάρα και όταν βρίσκεσαι μπροστά σε πολύ μεγάλες ελλείψεις και μπροστά σε κινδύνους, τότε η πραγματικότητα δεν μπορεί να κρυφτεί.

Kαι δυστυχώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βλέπουμε αυτές τις μέρες ότι με τον ίδιο τρόπο που ανοίξατε τον τουρισμό, πάτε να ανοίξετε και τα σχολεία. Χωρίς σχέδιο, χωρίς καμία ουσιαστική προετοιμασία. Δεν υιοθετείτε καν αυτά που προτείνει ο ΕΟΔΥ -εσείς μας λέγατε να τηρούμε ευλαβικά και σωστά ό,τι λένε οι επιστήμονες- ο οποίος ΕΟΔΥ μετά και από άλλες παρεμβάσεις σοβαρών, αξιόλογων επιστημόνων -ακούω στον δημόσιο διάλογο και τις παρεμβάσεις του κ. Μόσιαλου και της κ. Λινού και άλλων επιστημόνων- στις οδηγίες του προτείνει αυτό που εμείς είχαμε πει από τις 23 Ιουλίου στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, που ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε δέκα σημεία για το άνοιγμα των σχολείων.

Αναφέρεται σε κάποιο σημείο της παρέμβασης του ΕΟΔΥ ότι είναι σημαντικό να ορίζονται και να συμφωνούνται σε τοπικό επίπεδο οι ακριβείς τρόποι εφαρμογής των γενικών αρχών των μέτρων προφύλαξης στα σχολεία με πρωτοβουλία και επινοητικότητα τόσο σε σχέση με την όλη οργάνωση της σχολικής ζωής, όσο και σε σχέση με την αξιοποίηση χώρων και άλλων πόρων, που ενδεχομένως διατίθενται στην κάθε σχολική και ευρύτερη κοινότητα. Εμείς αυτό που είχαμε πει από τότε, μεταξύ άλλων, είναι ότι πρέπει σε κάθε περιοχή οι σχολικές επιτροπές, ο σύλλογος των καθηγητών, οι σύλλογοι γονέων, σε συνεργασία με κλιμάκια των υγειονομικών αρχών να καθορίσουν τους όρους, γιατί σχολείο από σχολείο είναι διαφορετικό, αίθουσα από αίθουσα έχει διαφορές. Τα γνωρίζετε όλα αυτά και γνωρίζουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν σχολικά κτήρια τα οποία είναι σε πολύ κακή κατάσταση.

Εν μέσω της πανδημίας όμως, εσείς ούτε αυτό κάνετε. Τι κάνετε; Εδώ νομίζω ότι έχετε μια παγκόσμια πρωτιά. Αποφασίζετε εν μέσω πανδημίας να έχουμε περισσότερους αντί λιγότερους μαθητές ανά τάξη. Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλη χώρα, όχι στην Ευρώπη, στον κόσμο, που εν μέσω πανδημίας να το αποφασίζει αυτό. Με νόμο, που φροντίσατε να φέρετε κατακαλόκαιρο -αφορούσε βέβαια τους σχολάρχες, τη μόνιμη αδυναμία της κ. υπουργού- αυξήσατε το όριο των μαθητών στις τάξεις των δημοτικών από τους είκοσι δύο μαθητές που το είχαμε εμείς, να πάει μέχρι τους είκοσι έξι.

Και για να καλύψετε αυτήν την παράλογη πολιτική επιλογή, παίζετε τώρα με τη νοημοσύνη των πολιτών. Μιλάτε για μέσο όρο, λαμβάνοντας υπόψη και τα μονοθέσια και τα διθέσια και τα τριθέσια σχολεία σε απομονωμένες περιοχές. Το 75% του δυναμικού των μαθητών στη χώρα μας -σχεδόν ένα εκατομμύριο παιδιά- γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, κυρία υπουργέ, και το γνωρίζετε και εσείς, κύριε Μητσοτάκη, βρίσκεται σε τάξεις με πάνω από δεκαοκτώ μαθητές και η συντριπτική πλειοψηφία αυτού του ενός εκατομμυρίου, που ζει σε μεγάλα αστικά κέντρα, με περισσότερους από είκοσι πέντε μαθητές ανά τάξη. Τι είδους δημιουργική λογιστική είναι αυτή; Ο μέσος όρος είναι το θέμα, βάζοντας στο ζύγι και αίθουσες σε απομακρυσμένες περιοχές, σε νησιά, μονοθέσια, διθέσια, τριθέσια σχολεία; Αυτό είναι το θέμα μας;

Γιατί όμως λέτε τέτοιες χοντράδες είναι το ερώτημα; Ποιον νομίζετε ότι θα κοροϊδέψετε με αυτό; Δεν θα ανοίξουν τα σχολεία; Δεν θα δουν οι γονείς σε τι τάξεις θα πάνε να στοιβαχτούν εν μέσω πανδημίας τα παιδιά τους; Και το ερώτημά μου είναι γιατί δεν λέτε την αλήθεια. Γιατί δεν λέτε, μεταξύ άλλων, ότι δεν προχωράτε στη μείωση, αλλά στην αύξηση ανά τάξη, διότι δεν θέλετε να αποφασίσετε να προχωρήσετε σε μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών. Αυτό είναι το κρίσιμο ζήτημα. Ούτε καν αναπληρωτών.

Μειώσατε τον αριθμό των αναπληρωτών σχεδόν στο μισό. Και σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις, εμείς είχαμε προβλέψει 10.500 μόνιμες -οι μισοί φέτος και οι μισοί του χρόνου. Δεν προσλαμβάνετε κανέναν.

Δεν έχετε επίσης πάρει κανένα μέτρο για τους εργαζόμενους της καθαριότητας στα σχολεία. Ο ίδιος αριθμός ωρομισθίων καθαριστριών, που δεν επαρκούσε για την καθαριότητα πριν τον κορωνοϊό, θα καλείται τώρα να απολυμαίνει τις τάξεις και να καθαρίζει σχολαστικά τα θρανία εν μέσω της πανδημίας.

Και σας ερωτώ εγώ: Πώς θα γίνει αυτό; Ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για την προμήθεια μασκών για μαθητές και εκπαιδευτικούς. Θυμίζω τις μάσκες, που μας έλεγε η κ. υπουργός ότι είναι ατομική ευθύνη του κάθε μαθητή και της οικογένειάς του, αλλά μετά από τον σάλο και την κατακραυγή υποχρεωθήκαμε να το μαζέψετε και να υποσχεθείτε ότι θα διανείμετε στους μαθητές.

Ακούω τώρα να μιλάτε -πάλι δημιουργική λογιστική- ότι είστε τόσο γαλαντόμοι που ενισχύετε με 100 εκατομμύρια την παιδεία για το ολοήμερο σχολείο λόγω κορωνοϊού. Όμως και εδώ δημιουργική λογιστική κάνετε, διότι κάνετε εσωτερική ανακατανομή. Κόβετε τα vouchers σε 66.000 δικαιούχους. 66.000 λιγότερα θα είναι τα παιδιά φέτος που θα έχουν δυνατότητα πρόσβασης στα νηπιαγωγεία και στα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, για να δώσετε στο ολοήμερο σχολείο.

Σας προκαλώ, αν κάνω λάθος, να απαντήσετε σε αυτά που λέω. Μιλάω με στοιχεία. Να απαντήσετε. Αν δεν είναι έτσι, απαντήστε. Απαντήστε, εν πάση περιπτώσει πόσα χρήματα δίνετε, πόσες δαπάνες αυξάνετε και πόσο αυξάνετε τις δαπάνες συνολικά για την εκπαίδευση και για τη δημόσια υγεία εν μέσω κορωνοϊού, για να δούμε τι έχετε καταλάβει από αυτό που πέρασε ως οδοστρωτήρας πάνω από την ελληνική κοινωνία.

Όλα αυτά, λοιπόν, τα κάνετε. Κατά τα άλλα, φταίνε οι πολίτες και εσείς δεν φταίτε καθόλου και για τίποτα. Και ξέρετε κάτι; Αν υπάρξει και κανένας ο οποίος αντικρούει με επιχειρήματα, σας κάνει κριτική, τον κατατάσσετε και στους «ψεκασμένους», στους εχθρούς του λαού. Ε, αυτό είναι μια στάση, ένα χαρακτηριστικό που δεν συνάδει με ευρωπαϊκές δημοκρατίες. Αυτό είναι -προσέξτε το- λίγο απολυταρχικό στην αντίληψή του, αυτός που μου κάνει κριτική, που έχει άλλη άποψη είναι με τους «ψεκασμένους», με αυτούς που είναι με το «κίνημα εναντίον της μάσκας», το οποίο επαναλαμβάνω ότι είναι ένας κοινός εχθρός που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Δυστυχώς, όμως, οι αντιφάσεις το πυροδοτούν και ρίχνουν νερό στον μύλο του.

Αυτή, λοιπόν, η ψεύτικη εικόνα μιας κυβέρνησης δήθεν σοβαρής και προετοιμασμένης για όλα, που κάνει το ανθρωπίνως δυνατό για να διαχειριστεί τις συνέπειες της πανδημίας. Πιστεύω ότι όλο αυτό έχει ήδη αρχίσει να καταρρέει σαν χάρτινος πύργος από την πραγματικότητα που βιώνουμε. Και ξέρετε κάτι; Όσο από εδώ και πέρα περισσότερο κανείς βασίζεται στην προπαγάνδα, στην ωραιοποίηση, στο ψέμα τόσο περισσότερο θα εξοργίζονται οι πολίτες. Και όσο περισσότερο ενοχοποιείτε τους πολίτες, όπως και όποιον τολμήσει να πει μια άλλη άποψη, τόσο το χειρότερο σε σχέση με την εικόνα που θέλετε να διαμορφώσετε για τα πεπραγμένα σας.

Θα ήθελα, λοιπόν, να σας ζητήσω στη δευτερολογία σας να κάνετε ένα πράγμα. Όχι να συμφωνήσετε με αυτά που σας λέω εγώ, αλλά να πάρετε μια πρωτοβουλία γενναιότητας και να αναλάβετε έστω μια ευθύνη και εσείς, να πείτε: «Κάναμε και λάθη, βρε αδελφέ, όλους αυτούς τους μήνες, δεν τα κάναμε όλα σωστά. Δεν είμαστε μεσσίες. Δεν είμαι ο Μωυσής». Να βγείτε να το πείτε. Πάψτε να στοχοποιείτε πότε τους νέους, πότε τους γιατρούς στα δημόσια νοσοκομεία, πότε τους εκπαιδευτικούς, πότε τους εργαζόμενους και φυσικά, σε μόνιμη βάση την Αντιπολίτευση.

Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Τα προβλήματα είναι πολύ μεγάλα και το πρώτο βήμα για να λυθούν είναι εσείς, ως κυβέρνηση, να παραδεχτείτε ότι υπάρχουν και ότι πολλές φορές σας υπερβαίνουν κιόλας και ότι έχετε κάνει λάθη και να αναλάβετε ευθύνες και να σταματήσετε επιτέλους το κυνήγι μαγισσών και το κυνήγι της εξαπάτησης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς λέμε ότι, έστω και τώρα, υπάρχουν τρόποι να περιορίσουμε την εξάπλωση και της πανδημίας και των οικονομικών της επιπτώσεων. Δεν σας ασκούμε, λοιπόν, μόνο κριτική. Σας λέμε κιόλας: Εδώ και τώρα πάρτε μέτρα. Πρώτα από όλα, προχωρήστε τώρα σε προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών. Καλύψτε τις οργανικές κενές θέσεις στα νοσοκομεία και σταματήστε να παίζετε με τα νούμερα. Στελεχώστε τα σχολεία με εκπαιδευτικό προσωπικό. Καλύψτε έστω τον περσινό αριθμό των αναπληρωτών. Πάρτε ουσιαστικά μέτρα για το άνοιγμα των σχολείων.

Ακούστε το αυτό, κύριε Μητσοτάκη. Μπορείτε και τώρα. Μοιράστε τις σχολικές τάξεις στα δύο, ξεκινώντας απ’ αυτές που έχουν είκοσι έξι μαθητές. Μπορείτε να το κάνετε. Παραδειγματιστείτε από την Ιταλία που σχηματίζονται τμήματα των δεκαπέντε μαθητών το πολύ.

Παραδειγματιστείτε από την Ιταλία που εξοπλίζονται τα σχολεία με τρία εκατομμύρια μονά θρανία και προσλαμβάνονται δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί. Αν η απάντηση σ’ αυτό είναι ότι δεν περισσεύουν αίθουσες, τότε βάλτε πρωί-απόγευμα μαθήματα. Υπάρχουν τρόποι, υπάρχουν λύσεις. Μην αγνοείτε το πρόβλημα, μην παίζετε με την αγωνία των οικογενειών.
Θα κάνουμε αυτήν τη συζήτηση, αλλά νομίζω ότι είναι κρίσιμο και θέλω να σας το πω και σήμερα. Αναφέρομαι στα ευρωπαϊκά κονδύλια. Δεν ξέρω βεβαίως τις προτάσεις σας, όμως έχω διαβάσει τις προτάσεις της περίφημης Επιτροπής Πισσαρίδη.

Κοιτάξτε: Είναι κρίσιμο να αξιοποιήσουμε πόρους για να ενισχύσουμε το κοινωνικό κράτος, να αξιοποιήσουμε πόρους για να ενισχύσουμε τη δημόσια παιδεία, να αξιοποιήσουμε πόρους για να ενισχύσουμε τη δημόσια υγεία. Στις σελίδες αυτές τις Επιτροπής δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά για δαπάνες που χρειάζονται στην παιδεία. Ούτε μία αναφορά. Δεν ξέρω πώς μπορεί να γίνει αυτό. Είναι αντικείμενο μελέτης που κι εμείς θα την κάνουμε. Να αξιοποιήσουμε, για παράδειγμα, τις κατευθύνσεις που λένε ότι χρειαζόμαστε υποδομές που να είναι σύγχρονες και συμβατές με την «πράσινη» ανάπτυξη. Να φτιάξουμε, λοιπόν, κτήρια σ’ αυτήν την κατεύθυνση και να βάλουμε σχολικές μονάδες με βιοκλιματική αντίληψη.

Μπορούμε να βρούμε τρόπους επίσης και για τη δημόσια υγεία. Όπου υπάρχει αναφορά στην υγεία, μιλάει για σύστημα υγείας, όχι δημόσιο, όχι εθνικό σύστημα υγείας. Έτσι θα προχωρήσουμε; Έτσι θα βγει η χώρα απ’ αυτήν την πρωτοφανή κρίση; Δεν θα πάρουμε κανένα μάθημα από την υγειονομική κρίση; Με τις ίδιες συνταγές, δηλαδή, που μας οδήγησαν σε κρίσεις, οικονομική κρίση, τώρα πανδημία, μ’ αυτές τις συνταγές θα πάμε μπροστά; Ξέρετε πόσα χρόνια τα ακούμε αυτά; Η προτεραιότητα τώρα είναι να έχουμε χρήματα για να κάνουμε το κεφαλαιοποιητικό σύστημα στο ασφαλιστικό, να κάνουμε ιδιωτική ασφάλιση και δεν είναι προτεραιότητα να φτιάξουμε σχολεία, να προσλάβουμε καθηγητές, να φτιάξουμε νοσοκομεία και πρωτοβάθμια φροντίδα, να προσλάβουμε γιατρούς; Αυτό, όμως, είναι η συνταγή όχι της εξόδου από την κρίση, αλλά είναι η συνταγή της απόλυτης κοινωνικής διάλυσης και είναι και η συνταγή της αποτυχίας και της καταστροφής.

Την ώρα που η χώρα μπαίνει σε μια πολύ δύσκολη περίοδο οικονομικά, υγειονομικά, εθνικά, εσείς στρώνετε το έδαφος για να εφαρμοστούν όσα δεν μπόρεσαν να εφαρμοστούν από τους τεχνοκράτες που πήραν τα κλειδιά της χώρας μας μετά τη χρεοκοπία και τα μνημόνια. Δηλαδή, μια νέα εποχή λιτότητας, περικοπών, ύφεσης, ανεργίας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σκληρά νεοφιλελεύθερων.

Επειδή υποσχέθηκα, όμως, στον Πρόεδρο να είμαι όσο μπορώ πιο σύντομος, κλείνω. Θα έχω την ευκαιρία στη δευτερολογία μου ίσως να αναφερθώ περισσότερο στην οικονομία.

Το μόνο που θέλω να πω κλείνοντας είναι ότι έχουμε χρέος να λέμε την αλήθεια στον ελληνικό λαό. Έχουμε χρέος ακριβώς γιατί βρισκόμαστε μπροστά σ’ αυτήν την τριπλή κρίση, εθνική, υγειονομική, οικονομική, να κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου. Είναι καθήκον μας ως Αντιπολίτευση και έχουμε χρέος να σας επισημαίνουμε ότι πορεύεστε στραβά και ότι δεν είναι για να πανηγυρίζετε το ότι έχουμε 15% ύφεση, όταν η μεγαλύτερη ύφεση που είχαμε την πιο σκληρή εποχή των μνημονίων ήταν 9% κι εσείς πανηγυρίζετε που έχουμε 15%, διότι 15% ύφεση δεν είναι ένας αριθμός. Είναι χιλιάδες λουκέτα, είναι χιλιάδες άνεργοι, είναι χιλιάδες άνθρωποι στην απελπισία. Αυτό είναι. Δεν είναι για να πανηγυρίζετε. Είναι για να προβληματίζεστε, όχι να μας κουνάτε το δάχτυλο, αλλά να δέχεστε την κριτική και να απαντάτε με επιχειρήματα.

Δευτερολογία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, στην ολομέλεια της Βουλής σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η έξαρση της πανδημίας στη δημόσια υγεία, την οικονομία, στους εργαζόμενους και για την έναρξη του νέου σχολικού έτους

.
Ζήτησα στην πρωτομιλία μου, κύριε Μητσοτάκη, να λάβετε την ευκαιρία να κάνετε και μία αυτοκριτική, να πείτε «εντάξει, κάναμε και λάθη». Αντιθέτως, διαπίστωσα -αν και ήσασταν πιο μαζεμένος από άλλες φορές, είναι η αλήθεια- ότι βασικός στόχος της παρέμβασής σας ήταν να μας κουνήσετε ξανά το δάχτυλο και να μας κατηγορήσετε όλους όσους σας ασκούμε κριτική, περίπου, με αυτούς οι οποίοι είναι αμετροεπείς, δεν έχουν τίποτα να πουν και μιλάνε, λένε πολλά, ακόμα και με αυτούς οι οποίοι έχουν αναδείξει απόψεις και θεωρίες συνωμοσιολογίας και αμφισβήτησης ακόμα και της ύπαρξης του ιού, τους αρνητές δηλαδή της μάσκας, τους αρνητές του ιού κλπ.

Εν πάση περιπτώσει, τους αρνητές της μάσκας εμείς δεν τους είχαμε ποτέ συναντήσει. Εσείς τους είχατε συναντήσει από κοντά στα συλλαλητήρια των Πρεσπών πριν από δύο χρόνια.

Εμείς και η δική μας παράταξη έχουμε ένα διαρκές μέτωπο απέναντι στον σκοταδισμό και βρισκόμαστε πάντοτε στο πλευρό της επιστήμης.

Ασκούμε, όμως, κριτική. Και η βασική κριτική που σας ασκήσαμε σήμερα, μεταξύ άλλων, ήτανε στο άνοιγμα του τουρισμού. Στο άνοιγμα του τουρισμού με πολλά και διαφορετικά υγειονομικά πρωτόκολλα από πύλη εισόδου σε πύλη εισόδου. Διαβάσατε μια τοποθέτησή μου τον Μάιο όπου ακριβώς αυτό έλεγα, ότι «ανοίγει χωρίς σχέδιο», «είμαστε στο Μάιο και δεν έχουμε το σχέδιο». Σας ασκήσαμε κριτική γιατί δεν κάνατε αυτό που κάνατε στον Προμαχώνα -το κάνατε τελικά- σε όλες τις πύλες εισόδου της χώρας.

Μας είπατε «μα, ποια άλλη χώρα ανταγωνιστική στον τουρισμό το έκανε;». Με ποια θέλετε να συγκριθούμε; Ποια ανταγωνιστική με εμάς χώρα στην περιοχή είχε αυτό το υψηλό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη φετινή χρονιά και μόνο, την εικόνα της υγειονομικά ασφαλούς χώρας; Ποια; Η Τουρκία; Η Ισπανία; Η Ιταλία; Η Αίγυπτος; Ποια; Εμείς έπρεπε να το κάνουμε αυτό.

Σας ασκήσαμε κριτική διότι αυξήσατε στο 85% την πληρότητα στα πλοία την περίοδο που είχε αρχίσει να διαφαίνεται η πορεία της πανδημίας. Ήταν απολύτως εμφανής η πορεία της πανδημίας. Σας ασκήσαμε κριτική διότι δεν φροντίσατε να αποσυμφορήσετε τους πολίτες στα μέσα μαζικής μεταφοράς βάζοντας επιπλέον δρομολόγια στο μετρό, στα αστικά λεωφορεία. Σας ασκήσαμε κριτική για το άνοιγμα των σχολείων.

Δεν είμαστε της άποψης να μην ανοίξουν τα σχολεία. Μη διαστρεβλώνετε. Ασκήσαμε κριτική για τα δημοτικά πέρυσι τον Μάιο, γιατί άνοιξαν για είκοσι μέρες μέσα στον Ιούνιο και είχαμε πει ότι είναι αχρείαστο. Αλλά δεν λέμε να μην ανοίξουν φέτος τα σχολεία. Σας ασκήσαμε, όμως, κριτική διότι σε άλλες χώρες φροντίζουν και μειώνουν στο μισό τους μαθητές ή μειώνουν τους μαθητές ανά τάξη, ενώ εδώ εσείς τους αυξάνετε. Και μάλιστα, θεωρούμε -και θέλω εδώ, κύριε Μητσοτάκη, να σας πω κάτι- ότι, επειδή δεν μπορεί να έχει σχέση με την κοινή λογική, δεν μπορεί να έχει σχέση και με την επιστημονική τοποθέτηση της επιτροπής η άποψη που εκφωνήθηκε δημόσια, ότι το ίδιο μας κάνει στη διασπορά του ιού είτε είναι δεκαπέντε είτε είναι τριάντα πέντε σε μία τάξη! Για καθίστε, πώς θα γίνει εδώ; Και η επιστήμη στην υπηρεσία της πολιτικής σκοπιμότητας; Πάει πολύ!

Σας ζητώ λοιπόν επισήμως, επειδή εδώ κάνουμε έναν απολογισμό, και πρέπει αυτός ο απολογισμός να γίνει με όλα τα στοιχεία εν γνώσει μας, εν γνώσει του ελληνικού κοινοβουλίου, να μας δώσετε τα πρακτικά των συνεδριάσεων της επιστημονικής επιτροπής να τα δούμε. Γιατί για όλα αυτά που σας ασκήσαμε κριτική, εσείς λέτε ότι τα είπαν οι ειδικοί, οι επιστήμονες. Οι ειδικοί μας είπαν να πάνε στο 85% τα πλοία, οι ειδικοί μας είπαν να μην αυξήσουμε τα δρομολόγια στο μετρό και στα αστικά λεωφορεία, οι ειδικοί μας είπαν να ανοίξουμε τα σχολεία με τριάντα μαθητές ανά τάξη! Φέρτε μας τα πρακτικά. Εγώ το διαψεύδω, κύριε Μητσοτάκη, ότι οι ειδικοί και οι επιστήμονες σας έκαναν τέτοιες προτάσεις.

Εν τοιαύτη περιπτώσει, μη μας λέτε ότι δεν έχουμε εμείς προτάσεις και δεν καταθέτουμε εμείς προτάσεις. Και από την πρώτη στιγμή με θετικό πνεύμα -όπως όλα τα κόμματα- στις 23 Ιουλίου καταθέσαμε δέκα συγκεκριμένες προτάσεις για το άνοιγμα των σχολείων. Σήμερα, εδώ σας λέμε: Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας; Ανησυχούμε και εμείς και η ελληνική κοινωνία!

Κάνατε προσλήψεις ειδικής αγωγής που τις είχαμε προκηρύξει πριν ενάμιση χρόνο. Αυτές κάνατε. Έχετε καταλάβει όμως ότι η πανδημία είναι μια συνθήκη που τα αλλάζει όλα και δεν μπορούμε να υλοποιούμε με καθυστέρηση μάλιστα όλα όσα η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προγραμματίσει;

Σας είπα κάτι πάρα πολύ σημαντικό σήμερα. Δεν με διαψεύσατε. Σας έδωσα τα στοιχεία. Σήμερα, παρά την πανδημία, είναι λιγότεροι οι εργαζόμενοι στις δημόσιες μονάδες υγείας έκτακτοι και μόνιμοι απ’ ό,τι ήταν όταν παραλάβατε. Και δεν διαψεύσατε και ορθώς. Πώς να διαψεύσετε; Δικά σας στοιχεία είναι αυτά.

Και βεβαίως, για άλλη μια φορά βγήκατε και είπατε ότι σε λίγους μήνες έγινε στο ΕΣΥ ό,τι δεν έγινε σε δεκαετίες. Αμετροεπής στάση για άλλη μια φορά και προσβλητική για τη νοημοσύνη της κοινωνίας αυτή η έπαρση. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι δεκαπέντε μήνες μετά τις εκλογές και επτά μήνες μετά την έναρξη της πανδημίας έχουν γίνει μόνο προσλήψεις συμβασιούχων και δεν έχει δρομολογηθεί ούτε μία προκήρυξη μόνιμου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με σχεδιασμό και έγκριση της δικής σας Κυβέρνησης.

Αντίθετα, εμείς σε μία περίοδο μνημονίων δημοσιονομικής προσαρμογής, λιτότητας και χωρίς να είμαστε αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση όπως η σημερινή, επενδύσαμε πραγματικά στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Προσλάβαμε πάνω από επτά χιλιάδες μόνιμους εργαζόμενους στο ΕΣΥ. Δρομολογήσαμε πάνω από τρεις χιλιάδες πεντακόσιες μόνιμες προκηρύξεις που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.

Μιλάμε για μόνιμη στήριξη, πέραν των χιλιάδων συμβασιούχων που παράλληλα προσελήφθησαν για να καλύψουν τα κενά των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας. Ταυτόχρονα προχωρήσαμε μια σημαντική μεταρρύθμιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, προσθέτοντας 127 νέες δημόσιες δομές και 1.100 επιπλέον υγειονομικούς στο ΕΣΥ.

Αυξήσαμε κατά 120 τα διαθέσιμα κρεβάτια. Εσείς τα αυξήσαμε περισσότερο στην πανδημία, ναι αλλά πώς θα στελεχωθούν αυτά, όμως; Με τι προσωπικό;

Εμείς αυξήσαμε κατά 0,5% του ΑΕΠ τις δημόσιες δαπάνες υγείας σε μια περίοδο δημοσιονομικής ασφυξίας. Διασφαλίσαμε, διότι είχαμε έντιμη διαχείριση, την επιβίωση της δημόσιας περίθαλψης που παρέπαιε και καλύψαμε υγειονομικά όλους τους ανασφάλιστους πολίτες, θωρακίζοντας πραγματικά τη δημόσια υγεία.

Είναι αδιανόητο σήμερα να έχουμε 5% λιγότερους εργαζόμενους στο σύστημα υγείας -που έχουμε πανδημία- από ό,τι όταν παραλάβατε. Είναι αδιανόητο! Βεβαίως, τα ίδια ισχύουν και για την παιδεία.

Σχετικά με τα τεστ: Δεν διεκδικήσατε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ένα κοινό ευρωπαϊκό πρωτόκολλο για υποχρεωτικά τεστ που θα εφαρμοστεί υποχρεωτικά. Σχετικά με αυτά που γίνονται: Τα τεστ που γίνονται σε ιδιωτικά νοσοκομεία τα πληρώνει ο κόσμος από την τσέπη του διπλά και τριπλά. Το ΕΚΕΑ είχε δυναμικότητα 3.500 με 4.000 τεστ ανά ημέρα, που δεν αξιοποιήθηκε και έμεινε στα 1000 τεστ, που ούτε για αυτά, όμως, μεριμνήσατε έγκαιρα ώστε να προμηθευτείτε αντιδραστήρια. Άρα, μάλλον, ο στόχος ήταν να σπρώξετε τον κόσμο στον ιδιωτικό τομέα, στα ιδιωτικά κέντρα, σε συγκεκριμένα ιδιωτικά κέντρα.

Επιτρέψτε μου δύο, τρεις παρατηρήσεις για τα ζητήματα της οικονομίας -θα κλείσω σε πέντε λεπτά, κύριε Πρόεδρε-διότι υποσχέθηκα ότι θα μιλήσω για την οικονομία στη δευτερομιλία μου και δεν θα μιλήσω επί μακρόν. Θα πω, όμως, δύο σκέψεις που νομίζω ότι είναι κρίσιμες. Σας είπα ότι δεν είναι για να πανηγυρίζετε με αυτά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Κάνατε και άλλη μια λαθροχειρία σήμερα εδώ. Μας είπατε ότι είμαστε καλύτερα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Υπολογίσατε στο εξάμηνο γιατί έτσι σας βόλευε. Το δεύτερο τρίμηνο του 2015…

Έρχεται, όμως, και το τρίτο τρίμηνο, κύριε Μητσοτάκη. Και στο τρίτο τρίμηνο, όσοι μπορούν να γνωρίζουν την πορεία της οικονομίας χρόνο με τον χρόνο, είναι το τρίμηνο το ισχυρό που αποτυπώνεται η ανάπτυξη στη χώρα μας εξαιτίας του τουρισμού. Άρα, εάν ο τουρισμός δεν πήγε καλά, θα είναι το τρίμηνο, που από χρόνο σε χρόνο θα φανεί και η μεγάλη υστέρηση.

Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών, αλλά θα λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Να μην πανηγυρίζουμε γιατί βρισκόμαστε σε ελεύθερη πτώση. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020 με 15,2%, που εσείς πανηγυρίζετε ήταν η πέμπτη χειρότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είναι η πρώτη, πράγματι, αλλά εσείς φέρατε την ύφεση πριν τον κορωνοϊό.

Το τελευταίο τρίμηνο του 2019 η χώρα μας είχε ύφεση και ήταν μέσα στις τρεις μόνες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είχε ύφεση. Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε ελεύθερη πτώση.

Θα σας θυμίσω ένα ρητό από μια ενδιαφέρουσα γαλλική ταινία που έλεγε «σημασία έχει η πρόσκρουση και όχι η πτώση». Το θέμα είναι τι θα γίνει με την πρόσκρουση, με τις κοινωνικές επιπτώσεις που θα έρθουν μετά.

Θα σας πω και δύο ακόμη στοιχεία. Πτώση ιδιωτικής κατανάλωσης 11,6%. Αναμενόμενο. Της δημόσιας, γιατί 3,2%;

Γιατί η δημόσια κατανάλωση, που καταγράφει μεταξύ άλλων τα έξοδα του Δημοσίου σε είδος, παραδείγματος χάρη σε υγειονομικό υλικό για την υγεία, για τις ανάγκες των σχολείων, γιατί να μειωθεί σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο της περσινής χρονιάς, το δεύτερο τρίμηνο; Εδώ θα περίμενε κανείς να είναι αυξημένη, λόγω των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας και έχουμε μείωση 3,2%. Φαίνεται, λοιπόν, καθαρά από τα νούμερα, όχι από τις εκτιμήσεις μας, αυτό που γίνεται αντιληπτό και όταν περπατήσει κανείς στην αγορά, συνομιλήσει με επιχειρηματίες, που κανείς βεβαίως δεν έχει δει κάποια ουσιαστική βοήθεια, γιατί όταν μιλάς με επιχειρηματίες ή με μαγαζάτορες, «μα, πού πήγαν αυτά τα λεφτά», τα οποία δήθεν έχετε εξαγγείλει.

Φαίνεται καθαρά στα νούμερα ότι κάνετε εξαιρετικά λίγα, εξαιρετικά αργά και χωρίς σχέδιο ή με σχέδιο τη διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων. Διότι έχουν βγει εδώ και οι βουλευτές σας και μας λένε κάποιοι ότι για την ανεργία φταίνε οι νέοι που δεν ξέρουν να συντάσσουν βιογραφικά και δεν γκουγκλάρουν στο internet, αλλά και εσείς κάνετε ό,τι μπορείτε. Και κάνετε ό,τι μπορείτε –σας το έχω πει- διότι θέλετε να αντιμετωπίσετε αυτήν την κρίση ως ευκαιρία για μια μεγάλη αναδιάρθρωση και στην αγορά και στην εργασία.

Με τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων νομιμοποιείτε την απλήρωτη και αδήλωτη εργασία, θεσπίζοντας απλήρωτες υπερωρίες για τους εργαζόμενους που τέθηκαν σε καραντίνα. Μειώνετε το δώρο Χριστουγέννων για τους εργαζόμενους που τέθηκαν σε αναστολή συμβάσεων. Καθυστερείτε και άλλο την αύξηση του κατώτατου μισθού, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2021, η οποία έχει ήδη ακυρωθεί για φέτος που είχατε υποσχεθεί προεκλογικά. Παρατείνετε το καθεστώς αναστολής συμβάσεων, δηλαδή την επιδότηση της ανεργίας. Παρατείνετε το αποτυχημένο πρόγραμμα συνεργασίας μειώσεων μισθών στην ουσία και μετατροπής της πλήρους σε μερική και εκ περιτροπής εργασία. Επεκτείνετε τη δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης, με μονομερή απόφαση των επιχειρήσεων. Επιτρέπετε ελεύθερες απολύσεις για εργαζόμενους σε εποχικές επιχειρήσεις, οι οποίοι ήταν σε αναστολή εργασίας στις 30 Ιουνίου, ακόμα και αν η επιχείρηση επιδοτείται πλήρως από το κράτος για τις εργοδοτικές εισφορές. Τι άλλο να κάνετε; Και το πιο ανησυχητικό είναι αυτά που έρχονται.

Αυτά που έρχονται είναι το πιο ανησυχητικό και θα αναφερθώ βεβαίως στις συντάξεις και στο ασφαλιστικό. Είπαμε ότι θα μιλήσουμε για το σχέδιο Πισσαρίδη, αλλά εν τοιαύτη περιπτώσει είδα και συμβούλους σας να μιλάνε γι’ αυτούς τους σχεδιασμούς. Εδώ έχουμε μια ευθεία στοχοποίηση του κοινωνικού κράτους. Η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, ευκολότερες απολύσεις, φθηνότερες υπερωρίες χωρίς προηγούμενη δήλωση, μείωση των παροχών προς τους άνεργους και παροχών μητρότητας για τους δημοσίους υπαλλήλους, συρρίκνωση του πλαισίου προστασίας των εργαζομένων. Μα, αυτές είναι παλιές ιδέες, δεν είναι καινούργιες. Μνημονιακές ιδέες. Και βεβαίως, είστε αποφασισμένοι να οδηγήσετε τους νέους ασφαλισμένους και τις εισφορές τους σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Αυτό, όμως, θα προκαλέσει, εκτός των άλλων, άμεσο πρόβλημα καταβολής των σημερινών επικουρικών συντάξεων και τεράστιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό. Κατά συνέπεια, είτε θα μειωθούν οι συντάξεις είτε το έλλειμμα θα το πληρώσουν οι πολίτες, με αύξηση φόρων, εισφορών και περικοπή μισθών και επιδομάτων. Δεν υπάρχει άλλη εκδοχή. Και όλα αυτά στο όνομα του ότι δεν πρέπει να πληρώνουμε τους ηλικιωμένους, αλλά πρέπει να ασχοληθούμε με τους νέους. Καταργείτε και κάθε έννοια διαγενεακής αλληλεγγύης, δηλαδή.

Κλείνω με το θέμα της πρώτης κατοικίας. Τέλος η δικαστική προστασία. Πτωχευτικό δίκαιο καινούργιο. Ακόμα και αν είσαι στον νόμο Κατσέλη και έχει βγει δικαστική απόφαση, δεν υπάρχει προστασία. Οι ιδιοκτήτες θα κληθούν να γίνουν ενοικιαστές στα ίδια τους τα σπίτια, ενώ στις επιχειρήσεις που θα πτωχεύουν, θα απολύονται οι εργαζόμενοι δίχως αποζημίωση. Δεν το καταλαβαίνετε ότι έτσι επιταχύνετε και την ύφεση ακόμη περισσότερο; Αυτά έρχονται, κύριοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.

Εγώ εδώ θα είμαι, εδώ θα είμαστε, θα τα κουβεντιάσουμε, θα τα συζητήσουμε ξανά και ξανά.

Ένα μόνο θα σας πω. Χρειάζεται αλλαγή στρατηγικής για να υπάρξει ανάκαμψη. Και χρειάζεται στήριξη της οικονομίας, στήριξη και της ζήτησης και της προσφοράς -τα έχουμε πει από τον Μάρτη- με ένα εμπροσθοβαρές πακέτο το οποίο το αρνηθήκατε. Τώρα βλέπετε τις συνέπειες.

Και χρειάζεται κι ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο. Δεν ήταν βιώσιμο το παραγωγικό μοντέλο ούτε την περίοδο της ανάπτυξης, πριν τα μνημόνια, τα οποία ήταν και μνημόσυνα της κοινωνίας ουσιαστικά.

Άρα, τώρα πρέπει να συνδυάσουμε την ανάκαμψη της οικονομίας, όταν αυτή θα έρθει, και με την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Δεν αρκεί μονάχα να μιλάμε για ανάπτυξη, τόσο προς την κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης, αλλά και του εκσυγχρονισμού στο πλαίσιο νέων τεχνολογιών κατά της βιομηχανικής επανάστασης.

Κλείνω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, λέγοντας το εξής: Η κυβέρνηση δείχνει ότι αποτυγχάνει και στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης έτσι κι αλλιώς, αλλά και της υγειονομικής. Δεν αρκεί σήμερα να έχετε την έπαρση, την αλαζονεία, τον κυνισμό, λες και δεν έχετε καταλάβει τίποτα από ό,τι συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία, επειδή στους τηλεοπτικούς δέκτες οι πολίτες βλέπουν μια διαφορετική πραγματικότητα από αυτή που ζουν στην καθημερινότητά τους.

Και εν τοιαύτη περιπτώσει, σήμερα μας δείξατε ότι μάλλον έχετε πειστεί και εσείς από αυτήν την καθημερινή προπαγάνδα. Έπιασαν τόπο τα χρήματα της λίστας Πέτσα. Μας είπατε ότι θα φέρετε και δεύτερο γύρο. Φέρτε και δεύτερο και τρίτο. Δεν θα σας σώσει αυτό όσο η καθημερινότητα των πολιτών θα γίνεται δυσοίωνη.

Εκλεγήκατε τάζοντας ισχυρή ανάπτυξη– αυτό τάξατε- και δουλειές. Έχετε φέρει μέσα σε έναν χρόνο όχι απλά την ύφεση, αλλά την υπανάπτυξη, θα πω εγώ, όχι μόνο στους ρυθμούς της οικονομίας, αλλά και στην παιδεία, στην υγεία, στα δημοκρατικά δικαιώματα. Κυβερνάτε με το ψέμα και τον φόβο, με την εξαπάτηση και τον αυταρχισμό. Ο αυταρχισμός σας, όμως, δεν μπορεί να κρύψει την αλήθεια, ούτε τα ψέματα για πολύ να επιβάλουν τον φόβο.

Θα μας βρείτε απέναντι, με σκληρή αντιπολιτευτική κριτική, γιατί πιστεύουμε ότι αυτός ο τόπος και ιδιαίτερα η νέα γενιά αξίζει ένα καλύτερο μέλλον.