• Επιτακτική ανάγκη για καθολικά, εύκολα προσβάσιμα, έγκαιρα και δωρεάν διαγνωστικά τεστ σε όλη την ΕΕ
• Τα πιστοποιητικά της ΕΕ για τη νόσο COVID-19 δεν είναι ταξιδιωτικά έγγραφα
• Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επιβάλουν καραντίνα ή διαγνωστικά τεστ στους κατόχους του πιστοποιητικού

Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι οι κανόνες για το νέο «πιστοποιητικό της ΕΕ για τη νόσο COVID-19», αντί ενός «Ψηφιακού Πράσινου Πιστοποιητικού» σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ το πολύ για 12 μήνες.

Το έγγραφο, το οποίο θα μπορεί να διατίθεται σε ψηφιακή ή έντυπη μορφή, θα βεβαιώνει ότι ένα άτομο είτε έχει εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού, είτε έχει λάβει αρνητική διάγνωση μετά από διεξαγωγή τεστ στο πρόσφατο παρελθόν, είτε έχει αναρρώσει από τη νόσο. Ωστόσο, τα εν λόγω πιστοποιητικά δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ταξιδιωτικά έγγραφα, ούτε να αποτελούν προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης μετακίνησης, τονίζουν οι ευρωβουλευτές.

Η νομοθετική πρόταση που αφορά τους υπηκόους της ΕΕ εγκρίθηκε με 540 ψήφους υπέρ, 119 κατά και 31 αποχές, ενώ η πρόταση για τους υπηκόους τρίτων χωρών εγκρίθηκε με 540 ψήφους υπέρ, 80 κατά και 70 αποχές. Η ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη και τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν την Πέμπτη το πρωί. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο είναι πλέον σε θέση να αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις με στόχο την επίτευξη συμφωνίας πριν την έναρξη της θερινής τουριστικής περιόδου.

Χωρίς πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, δωρεάν διαγνωστικά τεστ

Σύμφωνα με το Κοινοβούλιο, οι κάτοχοι πιστοποιητικού της ΕΕ για τη νόσο COVID-19 δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, όπως καραντίνα, αυτοαπομόνωση ή διεξαγωγή διαγνωστικών τεστ. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν επίσης ότι, προκειμένου να αποφευχθεί ενδεχόμενη διακριτική μεταχείριση εις βάρος όσων δεν έχουν εμβολιαστεί και για οικονομικούς λόγους, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει «να εξασφαλίζουν την διεξαγωγή καθολικών, εύκολα προσβάσιμων, έγκαιρων και δωρεάν διαγνωστικών τεστ».

Συμβατό με εθνικές πρωτοβουλίες

Το Κοινοβούλιο θέλει να διασφαλίσει ότι το πιστοποιητικό θα είναι παράλληλα συμβατό με οποιαδήποτε πρωτοβουλία ληφθεί από τα κράτη μέλη, η οποία θα πρέπει επίσης να τηρεί το ίδιο κοινό νομικό πλαίσιο.

Τα κράτη μέλη πρέπει να δέχονται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται σε άλλα κράτη μέλη για άτομα που έχουν εμβολιαστεί με εγκεκριμένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων («EMA») εμβόλια στην ΕΕ (προς το παρόν έχουν εγκριθεί αυτά των Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca και Janssen), υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν εάν θα δέχονται επίσης πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί από άλλα κράτη μέλη και αφορούν εμβόλια που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για επείγουσα χρήση.

Εγγυήσεις για την προστασία προσωπικών δεδομένων

Τα πιστοποιητικά θα ελέγχονται για την πρόληψη περιστατικών απάτης και πλαστογράφησης, ενώ θα ελέγχεται επίσης και η γνησιότητα των ηλεκτρονικών σφραγίδων που περιλαμβάνονται στο έγγραφο. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που θα βρίσκονται στα πιστοποιητικά δεν θα μπορούν να αποθηκευτούν στα κράτη μέλη προορισμού και δεν θα δημιουργηθεί κεντρική βάση δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ. Ο κατάλογος των φορέων που θα επεξεργάζονται τα δεδομένα θα είναι δημόσιος, ώστε οι πολίτες να μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους όσον αφορά την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, βάσει του γενικού κανονισμού για την προστασία προσωπικών δεδομένων («GDPR»).

Παγκόσμια διάθεση εμβολίων σε προσιτές τιμές

ΟΙ ευρωβουλευτές τονίζουν, τέλος, ότι τα εμβόλια κατά της COVID-19 πρέπει να παράγονται σε μεγάλη κλίμακα, να διατίθενται σε προσιτές τιμές και να κατανέμονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκφράζουν επίσης την ανησυχία τους για τα σοβαρά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τα χρονοδιαγράμματα παραγωγής και παράδοσης.

Δηλώσεις

Μετά την ψηφοφορία στην ολομέλεια, ο Juan Fernando López Aguilar (Σοσιαλιστές, Ισπανία), ο εισηγητής και πρόεδρος της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, δήλωσε: «Πρέπει να θέσουμε σε εφαρμογή το πιστοποιητικό της ΕΕ για τη νόσο COVID-19, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στη ζώνη Σένγκεν, ενώ συνεχίζουμε παράλληλα τον αγώνα για την καταπολέμηση της πανδημίας. Τα κράτη μέλη πρέπει να συντονίζουν την αντίδρασή τους με ασφαλή τρόπο και να διασφαλίζουν την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών εντός της ΕΕ. Τα εμβόλια και τα διαγνωστικά τεστ πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμα, χωρίς οικονομική επιβάρυνση, σε όλους τους πολίτες. Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επιβάλουν περαιτέρω περιορισμούς αφού τεθεί σε ισχύ το πιστοποιητικό.»

Πρόβα του ψηφιακού πιστοποιητικού σε 16 χώρες

Στο πρώτο κύμα δοκιμών του «πράσινου» ψηφιακού πιστοποιητικού που ξεκινάει στις 7 Μαΐου βρίσκεται και η Ελλάδα. Η Κομισιόν και 16 κράτη θα ξεκινήσουν τεχνικές δοκιμές του επερχόμενου ηλεκτρονικού συστήματος διαχείρισης του ψηφιακού «πράσινου» πιστοποιητικού, προ της υιοθέτησης του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από τις 7 Μαΐου, σύμφωνα με κοινοτικό αξιωματούχο που ενημέρωσε σήμερα τον Τύπο στις Βρυξέλλες.

Συγκεκριμένα, στο πρώτο «κύμα» χωρών που θα αρχίσουν τις εικονικές τεχνικές δοκιμές σε συνεργασία με τις κοινοτικές υπηρεσίες θα είναι η Ελλάδα, η Γαλλία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Εσθονία, το Λουξεμβούργο, η Κροατία, η Βουλγαρία, η Ισπανία, η Ισλανδία (χώρα ΕΟΧ), η Αυστρία, η Ιταλία, η Λετονία, η Γερμανία και η Τσεχία.

Στο 2ο κύμα δοκιμών από τα τέλη Μαΐου και μετά θα μετάσχουν η Κύπρος, η Λιθουανία, η Σλοβενία, η Ρουμανία, η Ιρλανδία, η Ρουμανία, η Πορτογαλία, η Πολωνία, η Δανία, η Φινλανδία, το Βέλγιο, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Νορβηγία (ως χώρα ΕΕΑ).

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο, η ευρωπαϊκή ψηφιακή πύλη που θα συνδέει τα εθνικά συστήματα πιστοποίησης εμβολιασμού των κρατών-μελών θα πρέπει να είναι έτοιμη από τεχνικής σκοπιάς από την 1η Ιουνίου.

«Η τεχνική δοκιμή της διεπαφής των εθνικών συστημάτων με την ευρωπαϊκή πύλη, με τη συμμετοχή των τεχνικών συμβούλων της Κομισιόν (SAP και T-Systems) και αρμόδιων αξιωματούχων των κρατών μελών», θα έχει προηγηθεί, όπως εξήγησε.

Μετά και το δεύτερο κύμα των δοκιμών που αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 15 Ιουνίου, «το όλο σύστημα μπορεί να είναι πλήρως τεχνικά έτοιμο ώστε να λειτουργήσει στην Ε.Ε. και τις τρεις χώρες του ΕΟΧ (Νορβηγία, Ισλανδία, Λίχτενσταϊν) από τις 30 Ιουνίου».

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο, «το σύστημα θα είναι ασφαλές και θα σέβεται την ιδιωτικότητα των Ευρωπαίων πολιτών, καθώς στη διαδικασία επαλήθευσης της αυθεντικότητας των πιστοποιητικών δεν γίνεται επεξεργασία προσωπικών δεδομένων». Όπως υπενθύμισε, «η Κομισιόν βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και με χώρες εκτός Ένωσης για να επεκταθεί η διαλειτουργικότητα του Ψηφιακού Πράσινου Πιστοποιητικού με τα πιστοποιητικά των χωρών αυτών – κάτι το οποίο από τεχνικής άποψης είναι εύκολο, αλλά απαιτεί νομική απόφαση περί επάρκειας [adequacy]».

Όπως εξήγησε ο αξιωματούχος, παράλληλα η Κομισιόν διαβουλεύεται με τα ΚΜ «για πιθανά μελλοντικά κοινά κριτήρια για τη διάρκεια εγκυρότητας του πιστοποιητικού εμβολιασμού και του πιστοποιητικού ανάρρωσης, αλλά και για τα τεστ που θα επιτρέπουν τη μετακίνηση σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί ή αναρρώσει». Ωστόσο τα ΚΜ διατηρούν τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούν από τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).