Επιβεβαιώθηκε ο στρατηγικός χαρακτήρας των διμερών σχέσεων και η αμοιβαία βούληση για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Καΐρου (video)

21 Ιουνίου 202121:08

Το άριστο επίπεδο των διμερών μας σχέσεων, ζητήματα περιφερειακής ασφαλείας καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας σε τομείς όπως η ενέργεια και η οικονομία βρέθηκαν στο επίκεντρο των συναντήσεων του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και τον πρωθυπουργό, Μουσταφά Μαντμπούλι.

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού, κατόπιν πρόσκλησης του κ. Αλ Σίσι , έρχεται επτά μήνες μετά την επίσκεψη του Προέδρου της Αιγύπτου στην Αθήνα και εντάσσεται στο πλαίσιο των πυκνών διμερών επαφών και της σταθερής βελτίωσης που διαπιστώνεται στις σχέσεις με το Κάιρο.

Ελλάδα και Αίγυπτος συμμετέχουν άλλωστε σε σχήματα περιφερειακής συνεργασίας, όπως η τριμερής συνεργασία με την Κύπρο, το East Mediterranean Gas Forum και το νεοσύστατο «Φόρουμ Φιλίας», σχήματα που έχουν ως βάση το Διεθνές Δίκαιο, τις σχέσεις καλής γειτονίας και την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στην περιοχή της Μεσογείου.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Πρόεδρο Αλ Σίσι επιβεβαιώθηκε η συναντίληψη που έχει εμπεδωθεί σε σειρά σημαντικών ζητημάτων, ο στρατηγικός χαρακτήρας των διμερών σχέσεων, καθώς και η αμοιβαία βούληση για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Καΐρου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον κ. Αλ Σίσι για τις εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και για την πρόσφατη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη Σύνοδο Κορυφής του NATO.

Κυρ. Μητσοτάκης: Είναι δυνατή η αμοιβαία επωφελής συνεργασία με την Τουρκία σε κάποιους τομείς, όπως το εμπόριο, η προστασία του περιβάλλοντος και ο τουρισμός

Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι διαμετρικά αντίθετες θέσεις εξακολουθούν να υπάρχουν σε σοβαρά ζητήματα, όμως σε κάποιους τομείς, όπως το εμπόριο, η προστασία του περιβάλλοντος και ο τουρισμός, είναι δυνατή η αμοιβαία επωφελής συνεργασία. Τόνισε παράλληλα την ανάγκη να διατηρηθεί η αποκλιμάκωση και η σχετική ηρεμία της τελευταίας περιόδου, διευκρινίζοντας ότι μόνο υπό αυτές τις συνθήκες θα είναι δυνατό να καλλιεργηθεί, σταδιακά, κλίμα εμπιστοσύνης και βελτίωσης των σχέσεων.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευχαρίστησε τον κ. Αλ Σίσι για τη σταθερή στήριξη της Αιγύπτου στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, υπογραμμίζοντας ότι οι σχετικές αποφάσεις θέτουν το μοναδικό και δεσμευτικό διαπραγματευτικό πλαίσιο.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η τουρκοκυπριακή πρόταση για λύση δύο κρατών δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγμάτευση, καθώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το κοινοτικό κεκτημένο, που προβλέπουν λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με μία κυριαρχία, μία διεθνή ταυτότητα και μία ιθαγένεια.

Αναφορικά με τη Λιβύη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο κ. Αλ Σίσι συμφώνησαν ότι η αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, τακτικών και μισθοφορικών, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της διαδικασίας σταθεροποίησης της χώρας, η οποία άλλωστε είναι γείτονας της Αιγύπτου από στεριάς και της Ελλάδας από θαλάσσης.

Οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν επίσης την κοινή θέση τους ότι η πολιτική λύση στη γειτονική χώρα πρέπει να προκύψει βάσει των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της Διαδικασίας του Βερολίνου, τη στιγμή που η Λιβύη οδεύει προς τις προγραμματισμένες εκλογές του Δεκεμβρίου.

Ο κ. Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος Αλ Σίσι εξέτασαν τις δυνατότητες διεύρυνσης και εμβάθυνσης της ήδη πολυσχιδούς ελληνο-αιγυπτιακής συνεργασίας, με έμφαση στην ενέργεια, την ασφάλεια και την οικονομία.

Τον πρωθυπουργό συνόδευσαν και έλαβαν μέρος στις συναντήσεις των διευρυμένων αντιπροσωπειών ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, η διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του πρωθυπουργού, Πρέσβης Ελένη Σουρανή, η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, ο διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Παναγιώτης Κοντολέων, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Θάνος Ντόκος και ο πρέσβης της Ελλάδας στην Αίγυπτο Νίκος Γαριλίδης.

Αμέσως μετά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε σε πολύ καλό κλίμα και με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Μουσταφά Μαντμπούλι . Κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν εκτενώς οι διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις.

Στις δηλώσεις του πριν από την έναρξη της συνάντησης έδωσε έμφαση στην οικονομική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Έκανε ειδική αναφορά στον τομέα του Τουρισμού μετά την πανδημία και αναφέρθηκε εκτενώς στη συνεργασία στον κλάδο της Ενέργειας στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου και στην πολυμερή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο στον τομέα του φυσικού αερίου.

Η Ελλάδα να λειτουργήσει ως διαμετακομιστικός κόμβος για τις ενεργειακές εξαγωγές της Αιγύπτου

Στη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκε, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα της Ελλάδας να λειτουργήσει ως διαμετακομιστικός κόμβος για τις ενεργειακές εξαγωγές της Αιγύπτου, αξιοποιώντας αφενός τον αναβαθμισμένο σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα και αφετέρου τον σχεδιαζόμενο πλωτό σταθμό ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης, ενώ εξετάστηκε επίσης η ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών.

Αποφασίστηκε να ενθαρρυνθεί ακόμη περισσότερο η επιχειρηματική συνεργασία μέσω της προώθησης κοινοπραξιών σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι τηλεπικοινωνίες, ο τουρισμός, η προστασία του περιβάλλοντος και η ναυτιλιακή συνεργασία.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι μολονότι οι οικονομικές ανταλλαγές είναι σε καλό επίπεδο υπάρχει ακόμα περιθώριο μεγέθυνσής τους. Πρόσθεσε δε πως ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ήδη οικοδομήσει πολύ καλή φήμη στην Αίγυπτο και διαθέτουν την τεχνογνωσία ώστε να συμβάλλουν στην κατασκευή υποδομών στην Αίγυπτο.

Υπενθυμίζεται ότι πρώτος σταθμός του πρωθυπουργού κατά την επίσημη επίσκεψή του ήταν το Μνημείο του ‘Αγνωστου Στρατιώτη και ο τάφος του Προέδρου Ανουάρ Σαντάτ , όπου κατέθεσε στεφάνια.

Δηλώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά τη συνάντησή του στο Κάϊρο, με τον Πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, Abdel Fattah El-Sisi

Κύριε Πρόεδρε,

Σας ευχαριστώ θερμά για την πολύ ζεστή σας υποδοχή, αλλά και για τις γόνιμες συνομιλίες τις οποίες είχαμε. Είναι η τρίτη φορά από τότε που ανέλαβα Πρωθυπουργός που επισκέπτομαι την Αίγυπτο και οι επαφές μας θα ήταν σίγουρα ακόμα περισσότερες, αν δεν είχε ορθώσει τα δικά της εμπόδια η πανδημία.

Όλοι ξέρουν -το είπατε και εσείς εξάλλου- ότι οι δεσμοί των λαών μας, αλλά και των πολιτισμών μας χάνονται στο βάθος των αιώνων. Όμως ενισχύονται και στο παρόν από τις επιλογές των κυβερνήσεών μας.

Γιατί Αίγυπτος και Ελλάδα υπηρετούν αταλάντευτα κοινές αρχές: Τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Τη μετατροπή της σε μια θάλασσα που δεν θα χωρίζει, αλλά θα ενώνει. Τη συνεννόηση με πυξίδα το Διεθνές Δίκαιο και φυσικά τις σχέσεις καλής γειτονίας. Με όρους ισότιμης κυριαρχίας και αμοιβαίου σεβασμού. Χωρίς αναθεωρητικές βλέψεις ή προθέσεις επικυριαρχίας ή -όπως είπατε- παρεμβάσεων στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών.

Κοινοί, συνεπώς, είναι και οι στόχοι μας. Με πρώτον, ανάμεσά τους, την αποφυγή νέων περιπετειών στη γειτονιά μας. Και παράδειγμα διμερούς πρωτοβουλίας, αλλά και διεθνούς θετικής ακτινοβολίας αποτελεί η συμφωνία για την οριοθέτηση μέρους των Θαλασσίων Οικονομικών Ζωνών των κρατών μας.

Ήταν μία συναπόφαση με εθνικό περιεχόμενο η οποία, όμως, παράγει ταυτόχρονα ένα τετελεσμένο ειρήνης και νομιμότητας σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και προσδοκώ ότι σύντομα θα βρει τη συνέχειά της, και με την επέκτασή της στο υπόλοιπο εύρος των νερών που μας ενώνουν.

Με τον Πρόεδρο Abdel Fatah El-Sisi μοιραζόμαστε την ίδια οπτική και για τη συνεχιζόμενη δοκιμασία της Κύπρου, με την οποία άλλωστε οι δυο χώρες μας συμπλέουν στο πλαίσιο της Τριμερούς Συνεργασίας. Η Αίγυπτος -το επανέλαβε και σήμερα ο κ. Πρόεδρος- υποστηρίζει σταθερά τα σχετικά ψηφίσματα του Ο.Η.Ε. Ενώ, από την πλευρά μου, είχα ξανά την ευκαιρία να τονίσω ότι δεν νοείται λύση πέραν των δεσμευτικών κανόνων, του δεσμευτικού πλαισίου, που αυτά τα ψηφίσματα προβλέπουν: Δηλαδή, μία Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Με μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα. Μία λύση λειτουργική, μια λύση συμβατή με την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και με την ιδιότητά της ως κράτους-μέλους της ΕΕ.

Ισχυρισμοί περί δύο κρατών είναι εκτός θέματος αφού αντίκεινται τόσο στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, όσο και στο ίδιο το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Πολύ περισσότερο, όταν συνοδεύονται και από επαπειλούμενες ενέργειες, όπως το περαιτέρω άνοιγμα των Βαρωσίων και τα σχέδια για ίδρυση βάσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο κατεχόμενο Λευκόνοικο.

Ενδεχόμενη υλοποίηση των σχεδίων αυτών θα υπονομεύσει ακόμη περισσότερο τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού. Αλλά και θα απειλήσει όχι μόνο μία χώρα, όπως είναι η Κύπρος ούτε απλώς τα συμφέροντα μιας ηπείρου, όπως η Ευρώπη, αλλά συνολικά τη διεθνή σταθερότητα. Το κύρος του ΟΗΕ. Και, βέβαια, την ασφάλεια όλων των κρατών της περιοχής.

Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον κ. Πρόεδρο σήμερα και τις εξελίξεις στη Λιβύη. Και οι θέσεις μας ταυτίζονται απόλυτα. Υποστηρίζουμε την ειρήνευση, την ομαλότητα στη γειτονική χώρα, απαραίτητη προϋπόθεση για την οποία είναι η αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων, τακτικών στρατών, αλλά και μισθοφόρων, ο αποκλεισμός άλλων επιρροών και τελικά η προοπτική δημοκρατικών εκλογών πριν το τέλος του έτους, την 24η Δεκεμβρίου, έτσι ώστε ο Λιβυκός λαός μόνος του και χωρίς καμία ξένη επιρροή να μπορεί να αποφασίσει για το μέλλον του και την τύχη του.

Και οι προσπάθειες, λοιπόν, του φίλου Προέδρου για την αίσια έκβαση της Λιβυκής κρίσης έχουν την αμέριστη υποστήριξή μας. Όπως κι εκείνος -πιστεύω- ότι συμμερίζεται την βαθιά ενόχλησή μας για τη μη συμμετοχή της Ελλάδας στη Β΄ Υπουργική Διάσκεψη για το ζήτημα αυτό, μεθαύριο, στο Βερολίνο.

Δυστυχώς, οι πληγές όπως αυτές της Κύπρου και της Λιβύης στην περιοχή μας, είναι πολλές. Όπως είπα όμως, απέναντι στην αστάθεια, απέναντι σε οποιεσδήποτε προκλητικές συμπεριφορές οι χώρες μας αντιτάσσουν το δικό τους υπόδειγμα συνεργασίας στο φως του Διεθνούς Δικαίου, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών και του Δικαίου της Θάλασσας. Και αυτή τη στάση τηρεί και η Ελλάδα έναντι της γειτονικής Τουρκίας. Αναμένοντας τα λόγια να μεταφραστούν σε πράξεις, οι προκλήσεις σε προσεγγίσεις και οι αγεφύρωτες διαφορές για τις θαλάσσιες ζώνες να αποκτήσουν έναν ορίζοντα διευθέτησης στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Τόσο απλά και τόσο καθαρά γιατί για εμάς η προβολή ισχύος είναι πάντα η προβολή επιχειρημάτων.

Ενημέρωσα τον πρόεδρο Sisi ότι σε αυτό το πνεύμα κινήθηκα και κατά την πρόσφατη συνάντησή μου με τον Τούρκο Πρόεδρο, τον κ. Ερντογάν, με στόχο οι διαμετρικά αντίθετες θέσεις μας να μην εμποδίζουν εκείνες στις οποίες μπορούμε να συγκλίνουμε, όπως το περιβάλλον, ο τουρισμός και η οικονομία. Και ενώ οι δεύτερες θα κλιμακώνουν τα οφέλη προς τους δύο λαούς, οι πρώτες να αποκλιμακώνουν την ένταση, αναζητώντας πρόοδο πάντα στο Διεθνές Δίκαιο. Όπως, άλλωστε, κινήθηκε και η Αίγυπτος δρώντας με αποφασιστική σύνεση ώστε να υπάρξει εκεχειρία στην τελευταία σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

Είναι αλήθεια πως η κατάσταση θα παραμένει εύθραυστη, όσο γι’ αυτό που αποκαλείται Μεσανατολικό, δεν διαφαίνεται προοπτική οριστικής λύσης, το γνωρίζει άλλωστε και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, ο όποιος -όπως ξέρετε- ταξίδεψε και εδώ για επαφές με όλες τις πλευρές, σε μία περιοδεία καταλλαγής μέσα στην κρίση.

Παρά τις αντιξοότητες, λοιπόν, με πρώτο βήμα την εδραίωση της ανακωχής, θα πρέπει να ξεκινήσει και πάλι η ειρηνευτική διαδικασία και σε αυτήν την πορεία ο ρόλος της Αιγύπτου, αγαπητέ κ. Πρόεδρε, χωρίς καμία αμφιβολία θα είναι και πάλι καθοριστικός.

Στηρίζουμε απόλυτα, επίσης, τις αιγυπτιακές θέσεις γύρω από το ζήτημα που αφορά στο Φράγμα της Αναγέννησης, αναγνωρίζοντας απόλυτα τον υπαρξιακό κίνδυνο για την Αίγυπτο, σε περίπτωση που δεν διευθετηθεί με ειρηνικό τρόπο το ζήτημα της σταθερής ροής των νερών του Νείλου.

Κύριε Πρόεδρε, καθώς η πολιτική διπλωματία μας διεκδικεί την ειρήνη και την ηρεμία, η οικονομική υπηρετεί την κοινή ευημερία. Απόδειξη ότι μία συμφωνία την οποία εξέτασαν σήμερα οι Υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να είναι ένα βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση. Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία, όπως συζητήσαμε, στην ηλεκτρική σύνδεση μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου, μέσω ενός υποβρυχίου καλωδίου μεγάλης δυναμικότητας που θα μεταφέρει στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη ηλεκτρική ενέργεια, η οποία θα παράγεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές. Είναι ένα πράσινο έργο, από τα μεγαλύτερα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, που θα ενώνει τα κράτη και τις ηπείρους μας με βάση τις ανάγκες της εποχής μας. Και το σχετικό μνημόνιο το οποίο θα δρομολογεί τις λεπτομέρειες αυτής της συνεργασίας είναι πρακτικά έτοιμο και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σε αυτήν την κατεύθυνση, χάρη στη μεθοδική και αθόρυβη εργασία των δύο επιτελείων μας. Και έτσι μπορεί να μπει στην τελική της φάση η μελέτη ενός προγράμματος, συμβατού με την ευρωπαϊκή «Ατζέντα 2030», αλλά και αναγκαίο για την ενεργειακή αναβάθμιση της Αιγύπτου. Είναι ένα χειροπιαστό παράδειγμα που μετατρέπει τις θάλασσές μας σε πεδία συνεργασίας, πεδία ανάπτυξης και προόδου μεταξύ των λαών μας.

Αποτελεί ίσως τον καλύτερο και τον πιο ελπιδοφόρο επίλογο της σημερινής μας συνομιλίας. Και σας ευχαριστώ και πάλι, κύριε Πρόεδρε, για την τόσο παραγωγική συνάντηση, για τη ζέστη σας υποδοχή και είμαι σίγουρος ότι θα ξαναβρεθούμε σύντομα είτε στο Κάιρο είτε στην Αθήνα.

Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ.

Αρθρογράφος