του Δρ.Ευριπίδη Στ.Στυλιανίδη

Επίκ. Καθηγητή Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου,

πρώην Υπουργού και τ.Βουλευτή Ροδόπης

 

 

«Η Μακεδονία είναι Μία και είναι Ελληνική». Με αυτή τη φράση, ο Κωσταντίνος Καραμανλής εξέφρασε, με απόλυτη ακρίβεια και σοφία, τη διαχρονική συνείδηση του Ελληνικού Έθνους και τίμησε τους αιματηρούς αγώνες των Ελλήνων για τη Μακεδονία μας…

 

«Το Όνομα μας είναι η Ψυχή μας», απάντησε ο Αντρέας Παπανδρέου, ερμηνεύοντας αυθεντικά και εύστοχα τα συναισθήματα του Ελληνικού Λαού.

Και οι δύο αυτές τοποθετήσεις συμπυκνώθηκαν στην αυστηρή και απόλυτη Εθνική Γραμμή των πολιτικών αρχηγών υπό τη προεδρία του Κ.Καραμανλή, ότι:

 

Μεσολάβησε η βίαιη ανατροπή της Κυβέρνησης Κ.Μητσοτάκη, που σημάδεψε τις πολιτικές εξελίξεις μέχρι σήμερα. Ωστόσο η αυστηρή, αποφασιστική, αλλά αδιάλλακτη στάση της Ελλάδας, στη διεθνή συγκυρία της δεκαετίας του 1990, έστειλε ισχυρό μήνυμα αποφασιστικότητας στη διεθνή κοινότητα και οδήγησε στην εκτονωτική μεν, μεταβατική δε, «Ενδιάμεση Συμφωνία».

 

Η αμυντική στάση των Ελληνικών Κυβερνήσεων μετά το 1994, είχε ως συνέπεια την απομόνωση της Ελλάδας με τις πάνω από 140 μονομερείς αναγνωρίσεις της γειτονικής χώρας, με το λεγόμενο «Συνταγματικό της όνομα».

 

Η πρώτη ουσιαστική διπλωματική αντεπίθεση, με στόχο την άρση της εθνικής μας απομόνωσης και την εκ νέου ανάπτυξη θετικών πρωτοβουλιών, ανελήφθη από την Κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή 2004-2009.

 

Χαράχθηκε εκ νέου Εθνική Γραμμή, μέσα από την εκ των προτέρων και συστηματική ενημέρωση της τότε Κυβέρνησης προς τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, κάτι που δεν έγινε κατά την τελευταία διαπραγμάτευση από την Κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

 

Το 2008 το θέμα έπαψε να είναι ζήτημα εσωτερικής ή εσωκομματικής αντιπαράθεσης.

 

Η Ελλάς συστηματικά και διακομματικά υποστήριζε σε όλα τα επίπεδα, μια νέα ψύχραιμη και ενιαία ρεαλιστική θέση, που εδραζόταν στα εξής σημεία:

 

 

 

 

Μπορεί σε διπλωματικό, δημοσιογραφικό ή τεχνοκρατικό επίπεδο να έπεφταν συνεχώς στο τραπέζι διαφορετικές σύνθετες ονομασίες για λόγους τακτικής. Ουδέποτε όμως έγινε δεκτός τελικός όρος σε επίπεδο Ηγεσίας.

Και όπως εύστοχα είπε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός Α.Τσίπρας :«Όταν μια Συμφωνία δεν έχει κλείσει συνολικά, δεν ισχύει τίποτε…»

 

Η έξυπνη προσέγγιση του Κώστα Καραμανλή, συνδυασμένη με την αποφασιστικότητα για την άσκηση VETO, είχε ως θετικές συνέπειες:

 

 

Το θέμα δυστυχώς παρέμεινε ανοιχτό. Η Κυβέρνηση Καραμανλή δεν υπολόγισε το πολιτικό και προσωπικό κόστος, έναντι της προάσπισης των Εθνικών μας Δικαίων για τη Μακεδονία και συνειδητά το πλήρωσε.

 

Η οποιαδήποτε απόπειρα να στρεβλωθεί εκ των υστέρων αυτή η αλήθεια, δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για μια διπλωματική αποτυχία ή υπαναχώρηση της σημερινής Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

 

Το θέμα της Μακεδονίας μας είναι Εθνικό και δεν θα έπρεπε επ’ ουδενί να ξανακαταστεί ζήτημα μικροκομματικών ή εσωκομματικών αντιπαραθέσεων.

Η σημερινή Κυβέρνηση, παρότι ξεκίνησε από τη στέρεη και διεθνώς αποδεκτή διαπραγματευτική βάση του 2008, δυστυχώς έσπασε από μόνη της τις εθνικές κόκκινες γραμμές.

 

Προτίμησε τις διεθνείς αλλά εφήμερες και χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα επευφημίες, από τη σθεναρή αλλά κοστοβόρο πολιτικά υπεράσπιση των Εθνικών μας Δικαίων.

 

Αναμφίβολα η αναγκαιότητα ενός Συμβιβασμού κατέστη τα τελευταία χρόνια αναντίρρητη.

 

Για την Ελλάδα προκειμένου να παύσει να εξαντλεί διαπραγματευτικά αποθέματα χρήσιμα και για άλλα εθνικά μέτωπα.

 

Για το ΝΑΤΟ και την ΕΕ προκειμένου να καλύψουν τη «μαύρη τρύπα» των Δυτικών Βαλκανίων, που θα μπορούσε να απειλήσει τη σταθερότητα, την ασφάλεια και τη σφαίρα επιρροής τους στην ευρύτερη περιοχή.

 

Ωστόσο ο χρόνος και ο τρόπος, που επέλεξε η Ελλάδα να διαπραγματευτεί, αποδείχθηκαν παντελώς ακατάλληλοι:

 

Πρώτον διότι στις διαπραγματεύσεις προσήλθε από θέση αδυναμίας, λόγω της οικονομικής της κατάστασης και της κλωνισμένης διεθνούς της αξιοπιστίας και

Δεύτερον διότι προσήλθε βιαστικά και αγχωμένα, ενώ το άγχος αφορούσε κυρίως την άλλη πλευρά, λόγω της νέας ευρωατλαντικής της αναζήτησης.

 

Εκτός αυτού οι τακτικές αστοχίες της Κυβέρνησης εστιάζονται σε τέσσερα πρόσθετα σημεία:

 

Αποτέλεσμα αυτής της κακής τακτικής ήταν μια Ετεροβαρής Συμφωνία που αντί να κλείνει, δυστυχώς ανοίγει θέματα νέων διαπραγματεύσεων για το μέλλον, με δυσάρεστες προεκτάσεις σε πολλούς τομείς.

 

Ουσιαστικά πρόκειται για μια Τεχνητή Εθνογέννεση στον 21ο αιώνα. Συγκεκριμένα:

• Στον τίτλο του προοιμίου ούτε καν αναφέρεται το Δεύτερο Μέρος με το θεσμοθετημένο όνομά του FYROM σύμφωνα με Ενδιάμεση Συμφωνία, κάτι που υποδηλώνει την αμφισβήτηση των γειτόνων μας ακόμα και προς το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Αυτό αποτελεί ήδη ένα αρνητικό προηγούμενο για το μέλλον την νέας συμφωνίας.

Παρέστη ως μάρτυρας, σύμφωνα με τις αποφάσεις 817(1993) και 845(1993)….

Ο MATTHEW NIMETZ….»

 

Με αυτή την καταληκτική διαπίστωση του κειμένου, γίνεται σαφές ότι αυτό που υπεγράφη και άρα θα ισχύει ως δίκαιο είναι το αγγλικό κείμενο, άρα η «Μακεδονική Εθνικότητα/ Macedonian Nationality» και όχι η «Μακεδονική Ιθαγένεια/ Macedonian Identity».

• Η τεχνητή Εθνογένεση ολοκληρώνεται στο άρθρο 1 παράγραφος 3γ, όπου αναγνωρίζεται, όχι η «Σλαβομακεδονική», αλλά η «Μακεδονική γλώσσα», με παρελκυστική μάλιστα αναφορά στην Τρίτη Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στην Αθήνα το 1977, η οποία είχε αντικείμενο όχι την αναγνώριση των γλωσσών, αλλά την καταγραφή τους με Λατινικά και όχι Κυριλικά σύμβολα (κάτι που αυτονοήτως αποτελεί ιστορική και επιστημονική επιβεβαίωση της Σλαβική προέλευσης του συγκεκριμένου γλωσσικού ιδιώματος των Σκοπίων)

•. Το άρθρο 1 παράγραφος 3θ ανοίγει με απίστευτο τρόπο ζητήματα που αφορούν εμπορικές ονομασίες(commercial names),εμπορικά σήματα και επωνυμίες(trademarks & brandnames), που χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία. Ξεκινά χωρίς λόγο για τις εδραιωμένες στη διεθνή αγορά Ελληνικές επιχειρήσεις μια αδιανόητη δικονομική και επιχειρηματική περιπέτεια με αμφίβολη κατάληξη.

• Στο άρθρο 2 η Ελλάδα δεσμεύεται να στηρίξει την ένταξη της γείτονος στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ και σε άλλους διεθνείς Οργανισμούς, εφόσον βέβαια τηρηθούν τα υπογραφέντα, χωρίς να μπορεί να αξιολογήσει στο μέλλον, αν η γειτονική Χώρα πληρεί και άλλα ποιοτικά κριτήρια που είναι ίσως απαραίτητα. Αυτή είναι μια εν λευκώ και εκ των προτέρων παραίτηση της Ελλάδας από δικαιώματα που θα μπορούσε να ασκήσει ως μέλος διεθνών Οργανισμών και δε συνδέονται απλά με το όνομα της γείτονος.

•. Τα άρθρα 3-6 εγγυώνται αυτονοήτως τα σύνορα και τις αρχές καλής γειτονίας, αποκηρύττοντας τον αλυτρωτισμό, κάτι που εμφανίζεται ως το μείζον επίτευγμα της Κυβέρνησης. Κάτι τέτοιο όμως αποτελεί ευχή, διότι έχει σημασία πώς θα ερμηνεύεται κάθε φορά στην πράξη.

•. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το άρθρο 7, που προσπαθεί περιγραφικά να εγγυηθεί ζητήματα που θα μπορούσαν εύκολα να προστατευτούν από τη χρήση μια διαφορετικής συμβιβαστικής ονομασίας ή έστω από το χαρακτηρισμό της γλώσσας ή της εθνικότητας ως «Σλαβομακεδονικής». Είναι βέβαιο ότι η επόμενη γενιά θα γνωρίζει τα ονόματα και όχι της υποσημειώσεις της συγκεκριμένης Συμφωνίας.

•. Το άρθρο 8 παράγραφος 2 αποτελεί νομιμοποίηση σε επίπεδο διεθνούς δικαίου της Σκοπιανής Ντίσνεϋλαντ των κακόγουστων αγαλμάτων, που προσβάλουν όχι μόνο την ιστορία της Μακεδονίας αλλά και τη σύγχρονη αισθητική. Ανησυχία προκαλεί και η παράγραφος 5 του ίδιου άρθρου, όσον αφορά την παρέμβαση των Σκοπίων στη διαμόρφωση των σχολικών εγχειριδίων της Ελλάδας, με δεδομένη την διεθνιστική αντίληψη της ηγεσίας του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας.

•. Προβληματισμό προκαλεί το άρθρο 13 καθώς και η αναφορά του στο άρθρο 18, σε σχέση με την εφαρμογή του Δικαίου της Θάλασσας για τα Περίκλειστα Κράτη, τη συμφωνία περί ζητημάτων υδρο-οικονομίας(άρθρο 18 παρ.1γ) και άλλες συμφωνίες που μπορεί να προκύψουν και ίσως αφορούν την ΑΟΖ του Βορείου Αιγαίου.

 

Συμπέρασμα :

Ήταν αναμφισβήτητη ανάγκη, για όλες τις πλευρές, η επίτευξη μιας Συμφωνίας. Για τη FYROM, για την Ελλάδα, για το ΝΑΤΟ και για την ΕΕ.

Σε κάθε συμφωνία όμως γίνεται ένα έντιμος συμβιβασμός από τον οποίο όλοι κάτι δίνουν και κάτι κερδίζουν. Στην περίπτωση των Πρεσπών:

 

 

 

• Το μείζον ερώτημα που ανακύπτει είναι, έξω από τις διεθνείς επευφημίες για τον Πρωθυπουργό και την Κυβέρνηση και τις διατυπωμένες αλλά εύκολα ευμετάβλητες ευχές περί αλυτρωτισμού,

 

Δυστυχώς κάποιοι ενδεχομένως πανηγυρίζουν, διότι ίσως ιδεοληπτικά να αισθάνονται, ότι ο Εμφύλιος Πόλεμος δεν τελείωσε ακόμη και αυτό που κερδήθηκε με αίμα μετά το Β´Παγκόσμιο Πόλεμο κόντρα στις Κομμουνιστικές επιδιώξεις για την Ανεξάρτητη Μακεδονία και την Ανεξάρτητη Θράκη, μπορεί τώρα να αλλάξει με υπογραφές.

 

Ίσως πάλι ο μικροπολιτικός κυνισμός των κυβερνώντων, η δίψα τους για διεθνή αποδοχή, η επιθυμία τους για εξουσία, να ιεραρχεί το προσωπικό και κομματικό συμφέρον πάνω από το Εθνικό. Εδώ ίσως εγκειται και το Βατερλό τους, δηλαδή στην αδυναμία τους να συνειδητοποιήσουν τη βαθιά ιστορική και λαϊκή ρίζα αυτού του ζητήματος.

 

Σε κάθε περίπτωση, αξιολογώντας όσο πιο καλοπροαίρετα γίνεται τις εξελίξεις, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα, ότι «Αυτή η Κυβέρνηση, ακόμα κι όταν πείθει ότι δε θέλει το κακό της Ελλάδας, έχει πολύ στρεβλή αντίληψη για το καλό της», διότι δυσκολεύεται να διδαχθεί από την Ελληνική ιστορία. Συνεχίζει να ασκεί επικίνδυνα Εξωτερική πολιτική, για εσωτερική κατανάλωση, αντί να επιδιώκει την Εθνική Συνεννόηση, έχοντας το βλέμμα στραμμένο όχι στις επόμενες εκλογές, αλλά στις επόμενες Γενιές.